№2.Уақыт алтыннан қымбат

Уақыт алтыннан қымбат.Неліктен олай айтылған? Өйткені адам уақытты сезінгенде ғана өзін-өзі қадағалап отырады. Өзіне бағыт белгілейді.Халықтың тіршілігі,мәдениеті,тарихы,сол тарихтағы өзгерістер уақыттан тыс бола алмайды.

Адамзаттың дамуы да уақытқа байланысты.Уақыт кері жүрмейді,қаншама тарихи өзгерістердің бәріне куә-уақыт.Сондықтан біз “уақыт-алтынды” бағалай білейік.

№3 Біз бүгін үйде Астанадан келген қонақты күтпекпіз.

Біз-жук,есімдігі,көшпе түрі

Бүгін-үстеу,мезгіл

Үйде

Үй-түбір,зат есім

Де-жатыс септік

Күтпекпіз

Күт-тубір етістік

Пек-мақсатты келер шақ

Піз-жіктік жалғау 1 жақ көпте түрі

Астанадан

Астана-түбір зат есім

Дан-шығ септік

Келген

Кел-түбір

Ген-есімше жұрнағы

Қонақты

Қонақ-зат есім,түбір

Ты-табыс септік жалғау

Билет№24

№1.Қазақ халқының қолөнері

1-Қазақтардың тұрмысында әйелдер қандай қолөнермен айналысқан?

2-Ер адамдар не жасаған?

3-Қазақ халқы ұлттық қолөнер үлгілердін жасауда нелерді кеңінен пайдаланған?

№2.Белгілі күйші-композиторлар

Қазақстанда белгілі күйшілер көп.Олар:Дәулеткерей Шығайұлы,Сүгір Әлиұлы,Дина Нұрпейісова,Нұрғиса Тілендиев және т.б

Дәулеткерей Шығайұлы – күйші,композитор,қазақ тілі өнеріндегі лирикалық

бағыттың негізін салушы.Оның кең тараған күйлері: “Ысқырма’’, “Қос алқа”, “Қыз Ақжелең’, “Қаражан ханым” т.б

Сүгір Әлиұлы – Оңтүстік Қазақстан облысының Созақ ауданында дүниеге келген күйші.Ол он бес жасыннан бастап домбырада күй ойнап бастаған.

Сүгір қобыз күйлері мне домбыра күйлерін бір-біріне жақындастыра түседі.

Ол “Бес жорға”, “Шалқыма”, “Аққу” т.б күйлер шығарған.

Дина Нұрпейісова жеті-сегіз жасынан бастап қолына домбыра ұстайды.Тоғыз жасында Құрманғазыны көреді,оның күйлерін үйренеді.Ол “Тойбастар”, “Әсемқоныр”, “Бұлбұл” “Ана бұйрығы” күйлері шығарған.

Нұрғиса Тілендиев Алматы облысы дуниеге келген. Ол қазақ композиторы,дирижер,домбыраны,Қазақстанның халық артисі,Халық Қаһарманы. Н.Тілендиев П. И. Чайковский атындағы Мәскеу консерваториясының дирижерлік факультетін бітірген. Ол төрт жүзге тарта ән мне романстардың, “Достық жолымен” балетінің, “Алтын таулар” операсының, “Ата толғауы” поэмасының, т.б көптеген шығармалардың авторы.

№3 Ресейде ән өнеріп зерттеу ХVII ғасырда басталып,XVIII-XIX ғасырларда кең оріс алды.

Билет№25

№2. Ұлттық киімдер» тақырыбы бойынша әңгімелеңіз.

Әрбір халықтың ұлттық киімдері бар. Қазақ халқының да ұлттық киімдері бар. Оларға жейде, көйлек, шалбар, бешпент, қамзол, желет(жилет), шапан, тон, ішік жатады. Ерлердің бас киімдерге бөрік, тымақ, қалпақ, тақия жатады. Әйелдердің бас киімдері: кимешек, жаулық, бөрік, сәукеле, тақия. Кимешекті куйеуге шыққан әйел киеді. Аяқ киім: мәсі, кебіс, әйел етігі, ерлер етігі.

№3-туған жерім-қасиетті мекенім,сондықтан мен оған әрқашан зер сағынышпен қайтып ораламын.

Туған жер-зат есім,күрделі зат

Қасиетті

Қасиет-түбір

Ті-зат есімнен сын есім тудырушы журнақ

Мекенім

Мекен-түбір

Ім-тәуелдік жалғау 1 жақ жекеше түрі

Сондықтан-себеп салдар жалғаулық шылау

Мен-жіктеу есімдігі 1 жақ жекеше түрі

Оған-жік есім,3 жақ, барыс септігі

Өркашан-белгісізд,есімдігі

Зер-сын есімдігі

Сағынышпен

Сағыныш-түбір,зат есім

Пен-көмектес септік

Қайтып

Қайт-түбір етістік

Ып-көсемше жұрнағы

Ораламын

Орал-түбір

А-көсемше жұрнағы

Мын-жіктік жалғау,1жақ,жекеше түрі.