
- •1. Магнитэлектрлік жүйедегі өлшеуіш механизмнің жұмыс істеу принципі. Оның шкаласының теңдеуі.
- •2.Сыйымдылықты және индуктивтікті өлшеуге арналған айнымалы токтың көпірлік схемалары.
- •3.Өлшеуіш құралдардың санақ құрылғыларының түрлері. Оларды жасаудың тәсілдері.
- •2. Жоғары (вч) және өте жоғары (свч) жиіліктегі, қуатты өлшеудің жылулық әдістері. Болометрлер, терморезисторлар және термотүрлендіргіштер.
- •3.Электр және радио өлшеулер. Анықтамалары, арналулары және өлшеу нәтижелері
- •1. Термоэлектрлік түрлендіргіші бар өлшеуіш аспаптар. Құрылымы, шкаласының теңдеуі.
- •2.Өлшеудің қателіктері. Жүйелік қателіктер, оның құраушылары және олардан арылу әдістері
- •3.Өлшеу принциптері. Белгілі өлшеудің құралдардың жұмыс істеу принциптеріне сәйкес түсіндіріңіз
- •2.Тура не тікелей бағалайтын өлшеуіш аспаптардың дәлдік кластары. Оларды құжаттарда және аспаптарда көрсету не белгілеу тәсілдері.
- •1.Шунттар. Арналуы. Метрологиялық сипаттамалары.
- •2.Цифрлық аспаптардағы аналогтық сигналдарды дискреттеу тәсілі.
- •3.Өлшеуіш құралдың басты қателігі. Оны құжаттарда және аспаптарда көрсету не келтіру тәсілдері.
- •1.Қосымша резистор. Арналуы. Метрологиялық сипаттамалары.
- •3.Өлшеуіш аспаптардың кіріс кедергілері. Токты және кернеуді өлшегенде оларға қойылатын шарттар.
- •2.Электрондық омметрлер. Олардың схемалары, өлшеу әдістері мен тәсілдері.
- •3.Өлшем (мера) дегеніміз не? Оның анықтамасы және түрлері. Мысал келтіріңіз
- •2.Лиссажу фигурасын қолданып электрондық осцилографпен жиілікті өлшеу әдісі.
- •3.Өлшеуіш аспаптар. Арналуы және олардың метрологиялық сипаттамалары.
- •2.Электрондық осциллограф. Құрылымдық схемасы. Бұрмалау әдістері және сигналдың кескінін экранда алу.
- •3.Өлшеуіш түрлендіргіштер. Арналуы. Олардың метрологиялық сипаттамалары.
- •2.«Кернеу-уақыт-импульстар саны» принципімен түрлендіретін аналог- цифрлық түрлендіргіш.
- •3.Өлшеуіш құралдар. Арналуы және оларды топтастыру.
- •1.Кернеуді өлшеудің теңгерушілік (компенсационный) әдісі. Арналуы. Өлшеу схемасы.
- •1.Токты өлшеудің теңгерушілік (компенсационный) әдісі. Арналуы. Өлшеу схемасы.
- •2.Электрон- санақ әдісімен фазалардың айырмашылығын өлшеу. Фазаларды импульстардың санына түрлендірудің негізі.
- •3.Өлшеудің бірлігін қамтамасыз ететін мемлекеттік жүйе.
- •2.Электрон – санақтық частотометрмен жиілікті өлшеу. Жиілікті импульстардың санына түрлендірудің басқы теңдеуі.
- •3.Стандарттар, арналуы және түрлері. Метрологиядағы басты стандарт
- •2.Цифрлық аспаптарда қолданылатын электрон- санақ әдісінің негізі. Өлшеу схемасы және потенциалдық диаграмма.
- •3.Стандарттаудың негізі және мазмұны. Нормативтік құжаттар
- •1.Осциллографтық тәсілмен фазалардың ығысу бұрышын табу. Өлшеу схемасы.
- •2.Айнымалы токтың көпірлік схемасы. Арналуы, көпірлік схеманың, жинақталу (сходимость) теңдеуі.
- •3.Өлшеудің бірліктері: басты және туынды бірліктер. Омның басты еселік және бөліктік бірліктерінен мысал келтіріңіз.
- •2.Тізбектеп қосылған тура бағалайтын омметр. Шкаласының теңдеуі.
- •2.Цифрлық аспаптар. Арналуы, құрылымдық схемасы, функционалдық блоктардың бір- біріне ара қатынасы.
- •3.Физикалық шамалар: активтік және пассивтік түрлері. Олардың бір- бірінен айырмашылығы. Мысал келтіріңіз.
- •1.Кернеудің, қуаттың және токтың деңгейлері және олардың бір бірімен ара қатынасы. Арналуы.
- •2.Жиілікті өлшеудің гетеродиндік тәсілі. Схемасы және өлшеу нәтижесін алу тәсілі.
- •3.Метрология: Басқы міндеттері және мазмұны.
- •1.Тұрақты токтың көпірлік схемасы. Оның жұмыс істеу принципі және тепе-теңдік шарттары
- •2.Осциллографпен сигналдың модуляциалық коэффициентін өлшеу.
- •3.Кернеуді және токты өлшеуге арналған масштабтық түрлендіргіштер. Схемасы және қателіктері.
- •22 Билет
- •1.Айнымалы сигналдардың орташа, орташатүзетілген, әрекеттік және амплитудалық мәндерін өлшеу. Сигналдардың формалық және амплитудалық коэфициенттерін табу керек.
- •2.Үлкен токтарды өлшеуге арналған жоғарыжиіліктік токтық трансформатордың жұмыс істеу принципі және қосу схемасы.
- •3.Квалиметрия: басқы мазмұны және міндеттері
- •1.Цифрлық осциллограф. Жұмыс істеу принципі және бок-схемасы.
- •2.Цифрлық мультиметр. Жұмыс істеу принципі және блок-схемасы.
- •3.Сигналдардың деңгейлері туралы ұғым. Сигналдардың абсалюттік деңгейлері. Деңгейді өлшеуіштің схемасы.
- •2.Калориметрлік ваттметрдің жұмыс істеу принципі және функционалдық схемасы.
- •3.Электрондық осциллографтың көмегімен пунктирлік дөңгелек әдісімен жиілікті өлшеу.
- •2.Радиобайланыста, радиохабарда және телевидениеде қолданатын сигналдардың жиіліктерінің спектрі. Жиілікті өлшеудегі басты принциптер мен әдістер.
- •1.Амперметрмен токты өлшеуіш трансформатор арқылы токты өлшегенде қандай қателік болады. Метрологиялық сипаттамаларын көрсетіңіз.
- •2.Жоғары және өте жоғары жиіліктерді өлшеу үшін арналған резонанстық тәсілдер.
- •3.Жоғары жиіліктегі қуатты өлшеуге арналған терморезистивтік көпірлік схема. Жұмыс істеу принципі және схемасы.
2.Электрондық осциллограф. Құрылымдық схемасы. Бұрмалау әдістері және сигналдың кескінін экранда алу.
Электр сәулелік осц. Универсалды өлшегіш құрал болып табылады.Әр уақытта э.о. 2 режимде жұм.іст.:1. сигналды бақылау ж/е олар пар-ін өлшеуге байланысты;2. екі сиг-ң өзара әрекеттестігін өлшеу ж/е бақылау.Зерттелетін сигнал осц-ң экранында «осцилограммалар» деп аталатын жарықтайтын түзулер н/е фигуралар түрінде шығарылады.Сонымен бірге осц. Кернеуді, уақытылы интервалдарды, сигнал ұзақтығын т.б. өлшеуге қолданылады. Соның негізінде ауысу,жиіліктік, амплитудалық сипаттамаларын өлшейтін радиотехникалық ж/е электрлік құралдар жасалған.Түрлері:арнайы, жылдамдықты, стробоскопикалық, универсалды т.б.Олардың барлығы да бір н/е екі сәулелік ж/е екі арналы бола алады.Кез-келген универсалды осц. Эл.өсәулелі түтікшеден, сәулені бағыттайтын үш эл-лік каналдан, калибратордан ж/е қорек көзінен тұрады.Оның құр.сх.:
У
каналынан зерттелетін сигнал өтеді.Бұл
каналға үлкен сиг-ды кішірейтетін
аттенюатр, кішкентай сиг-ды күш-тін
алдын-ала күшейткіш, задержка түзуінен,
аяқтау күш-нен тұрады.Х каналына сәуле-ң
гор-ды ауытқуын шақыратын кернеу өтеді.Z
каналы б/ша күш-кіш ж/е ауыстырып қосқыш
бұрмалау ген-нан ж/е қор. Көзінен келетін
кернеуді береді.
Сигналдар-ң формасын зерттеу ж/е оның парам-рін өлшеу режиміндегі Э.О-ң құр.сх.:
Екі сигналды зертейтін Э.О.өң құр.сх-сы.:
У-Х режимі.
Бұл
жағдайда әр сигнал өз кіріс блогына
қосылады. Егер олар синусиал-қ сиг-р
болса, онда экранда Лиссажу фиг-рының
оңай ж/е күрделі кескінін көреміз.
Сызықты ж/е сыз. Күтуші бұрмалау әдістері.Ең көп тараған түрі-сызықты.Кернеуі пилообразды болып келеді.Ол уақытқа пропорционалды түрде өседі.сонд. сәуле тұрақты Жылд-пен экранда солдан оңға қарай жылжиды. Кернеу 0-ге тең бол-да, сәуле экр-ң сол жағына орналасады.Бұрмалау сызықты болады, егер: Ux=(/Tx)*t ; (0<<Tx) болу керек.Мұндағы Umax-пилообразды сиг-ң ауысу аумағы, Tx- оның ұзақтығы.
Реалды
түрінің идеадынан айырмашылығы: импульс
сызықсыз түрде өседі ж/е нөлге дейін
бірден түседі.Сыз.
бұрмалаудың формалары:
Периодсыз,
кездейсоқ сигналдарды осцилографтау
Күтуші
бұрмалау
көмегімен орындалады.Оның мәні-У
каналында сигнал-ң болмауы кернеуді
шығармайды, сонд. Бұрмалау генераторы
«күтеді»;У кірісіне кіретін зерттелетін
сигнал синхронизация блогы арқ. Х
пластинасына келетін пилообразды
импульсты шығаратын бұрмалау ген-рын
іске қосады. «Күту» реж-де электр.сәуле
қозғалмайды ж/е экр-ң сол жағ-ды орн-ып,
люминофорда жарқырайтын нүктені
шығарады. ЖАЛПЫ БҰР.ӘДІС-Ң СИНУСИАЛДЫ,
эллипсті түрі болады.
3.Өлшеуіш түрлендіргіштер. Арналуы. Олардың метрологиялық сипаттамалары.
Өлшенетін ақпаратты керекті формаға түрлендіру үшін қолданылатын өлшеу құралдарын өлшеуіш түрлендіргіш д.а.
Түрлендіргіштердің негізгі түрлері: айнымалы кернеудің тұрақтыға түрлендірілуі, аналогты шамалауды цифрлыққа түрлендіру айнымалы кернеудің тұрақтыға түрлендіру. Түрлендірудің жоғары дәлдігімен кіріс және шығыс динамикалық диапазондарымен ерекшеленеді. Аналогты шамаларды цифрлыққа түрлендіру үшін АЦТ қолданылады. Ол кірісіндегі аналогты шаманы кірсіндегі шамаға түрлендіреді.
№11 БИЛЕТ