2.Радиобайланыста, радиохабарда және телевидениеде қолданатын сигналдардың жиіліктерінің спектрі. Жиілікті өлшеудегі басты принциптер мен әдістер.

Жиілікті өлшеудегі басты принциптер мен әдістер.

Радиобайланыста радиохабарда және телевидениеде қолданатын сигналдардың жиіліктерінің спекторы тағыда 9 жолаққа бөлінген, олар 4-тен 9-ға дейінгі сандармен белгіленген.

Жол №	Жиіліктің ауқымдары	Толқындардың ауқымдары	Толқындарды метрлік бөлу	Қысқартылған таңба
4	3-тен 30 кГц дейін	100-ден 10км-ге дейін		ОНЧ-СДВ
5	30-дан 300 кГц-ке дейін	10-нан 1 км-ге дейін	километрлік	НЧ-ДВ
6	300-ден 3000 кГц-ке дейін	1000-нан 100 м-ге дейін	гектометрлік	СЧ-СВ
7	3-тен 30 МГц-ке дейін	10 –ден 10 м-ге дейін	декаметрлік	ВЧ-КВ
8	30-дан 300 МГц-ке дейін	10-нан 1 м-ге дейін	метрлік	ОВЧ-УКВ
9	300-ден 3000 МГц-ке дейін	100-ден 10 см-ге дейін	дециметрлік	УВЧ-ДЦМВ
10	3-тен 30 ГГц-ке дейін	10-нан 1см-ге дейін	сантиметрлік	СВЧ-СМВ
11	30-дан 300 ГГц-ке дейін	10-нан 1 мм-ге дейін	Мили метрлік	КВЧ-ММВ
12	300-ден 3000 ГГц-ке дейін	1-ден 0,1 мм дейін	Децимилиметрлік

Жиілікті өлшейтін әдістер мен құралдарды 2 ауқымға бөлуге болады, олар төмен және жоғары жиіліктер. Төмен жиілікке жататындар: инфродыбыстық 20 Гц төмен және дыбыстық 20-дан 20000 Гц дейінгі жиіліктер. Жоғары жиілікке жататындар: жоғары 20 кГц-тен 30 МГц-ке дейін, ультражоғары 30-дан 300 МГц-ке дейін және өте жоғары 300 МГц-тен көп жиіліктер.

Жиілікті өлшеудің принциптері мен әдістерін былай бөлуге болады:

• осцилографтық;

• конденсатордың зарядталу және разрядталу принципі;

• гггетеродиндік;

• электрон-санақтық;

• көлемдік резонатор.

№26 БИЛЕТ

1.Амперметрмен токты өлшеуіш трансформатор арқылы токты өлшегенде қандай қателік болады. Метрологиялық сипаттамаларын көрсетіңіз.

Термоэлектрлік аспаптар белгісіз токтың не кернеудің әрекеттік мәнін өлшейді,олардың формасының өзгергені көрсеткішіне әсер етпейді. Үлкен токтарды өлшеу үшін жоғары жиіліктік токтың трансформаторлар қолданылады.Тоқты өлшейтін трансформтор деп-үлкен тоқты 1 және 5 А-ге тең үлгілі шама токка өзгертетін электромагниттік құрылғыны айтады.

Өлшейтін ток Ix трансформатордің бірінші реттік орамасы арқылы өтеді,орам саны ω1=...10(суретте ω1=1- өткізгіш сым) Ал екіншң орамаға,орам саны ω2, термоэлектрлік аспап қосылады.Бұл жерде ӨМ трансформатор арқылы өлшейтін токтан Ix алшақталған

Жиіліктік қателік нормаланған 4% қателіктен асып кетпеу үшін:

f ж≤f о/5,немесе f ж ≤1/31,4√L₂ C ₄

Сонымен,токтың мәні ӨМ көрсеткішін трансформация коэф.-не көбейтумен табылады:

Iх= Iө*n

ТТ қолданғандағы қателікті әдістемелік қателікке жатқызу керек.