2.Цифрлық мультиметр. Жұмыс істеу принципі және блок-схемасы.

Цифрлық мультиметр.Қазір практикалық өлшеуде цифрлық м-лер көп тараған.Ц.М.-цифрлық құрама өлшеуіш аспап. Оның жұмысы циф.вольтметрге негізделген, тек қана онда әдейі жасалған ауыстыру құралымы болады.Онан кейін циф. Амперметр мен омметрлердің электр схемаларын қолданады.Блок-схемасы

Ц. М.вольтметрге нег-тен ц.вольтм-ң жұм.істеу пр-ін қарастырайық.Ц.В.-өлшеудің цифрлық әдісін қолданатын электрондық вольтметр.Оның құр.схемасына кіретіндер:аналогтық-цифрлық турлен-гіш, кварцылық импульс генераторынан, сынағыш, циф. Индикатор.Кей кезде ц.в.-ң кірісіне түзеткіш қойылады.

3.Сигналдардың деңгейлері туралы ұғым. Сигналдардың абсалюттік деңгейлері. Деңгейді өлшеуіштің схемасы.

Сигнал деңгейлері дегеніміз шамалары әр түрлі екі сигналдың ара қатнасы. Абс. Деңгейлер дегеніміз осы ара қатнастың ең максимал шамасы

Суреттер дыбыстық хабар тарату күшейткішінің жоғары қуатының деңгейін өлшеуіштің (Дө) схема көрсетілген

Деңгейін өлшеуіш аспаптың шкаласы кернеудің абсолюттік деңгейімен дәл бөліктелген. Егер Д.ө аспап Аок (ӘБ) көрсетсе, онда қуаттық тасмалдаудеңгейі былайша табылады:Аок=Аон+10Lg(Ro/Rж) Rж жүктеме кедергісі немесе Аоқ=Аок+10Lg(Rж/Ro)U=0.775*10^0.05Аок сигналдың кернеуі

№24 БИЛЕТ

1.Тұрақты токтың қуатын (P = I R) жанама әдіспен өлшегенде қателікті қалай табуға болады.

Айнымалы ток тізбектерде (200МГц) қуат өлшеу тура немесе жанама әдістермен өткізіледі .

Жанама әдіс. Қуат белгілеу R_H жүктеме кедергіден өтетін ток I өлшеу Кернеу U өлшеу. Ал содан кейін формулалар арқылы есептеу.

P=I²*R_H P=U²/R_H

Н егізінде жүктеме ретінде активті кедергі немесе антенналар қолданады.Токты өлшеу үшін термоэлектрлік милиамперметрлер (Т13.Т15.Т20) және амперметрлер қолданады.(Т18)

2.Калориметрлік ваттметрдің жұмыс істеу принципі және функционалдық схемасы.

Шамасы үлкен ӨЖЖөқуатты Ұ1-100Вт дейінҚ өлшеу үшін калориметрлік ваттметрлер қолданады.

1-резистор,2-түрлендіргіш,3-индикатор,4-су дайындайтын жүйе ,5-расходометр.

Резистор бір генератордың Г жүктемесі болғандықтан ваттметр жұтылған(сіңілген) қуатты өлшейді.Калориметрлік әдіс ӨЖЖ энергияны жылуға түрлендіру процесіне негізделген.

Генератордан келген энергия жүктемелі резисторда 1 бөлінеді және ол жылулық үнемі жаңарып тұратын суға беріледі.Қуатты кіретін және шығатын судың температурасының айырмашылығын табу арқылы өлшеуге болады.Не болмаса,ол температураларды термопара арқылы ЭҚК айналдырып индикатор 3 арқылы өлшеуге болады.

3.Электрондық осциллографтың көмегімен пунктирлік дөңгелек әдісімен жиілікті өлшеу.

Оның схемасы және өлшеу принципі. Артықшылығы және кемшілігі.

Үлгілі жиілікті генератордан U(t) кернеу беріледі:

U(t)=U_msinω₀t=U_msinf₀2πt

Белгісіз жиілікті кернеу:

U(t_x)=U_msinω_xt=U_msinf_x2πt

Арнаулы модульдық кіріске Z-ке қосылады. Содан кейін бұл сигнал табақша – модулятордың арқасында электрондық ағынды (трубкідегі) модулдейді. Үлгілі жиілікті генератордың жиілігін өзгертудің арқасында экранда жарқын бөліктерден тұратын шеңбердің тұрақты кескінін алуға тырысады.

Егер n-жарқын бөліктердің саны болса, онда

T_x =T₀/n,

f_x = nf₀,

мұнда T₀-жарқын дақтың экранда шеңбер сызу уақыты.

Бұл әдіс салыстырылған жиіліктердің ара-қатынасы еселі сан болғанда қолданылады.

Шеңберлік бұрмалауды алу схемасы: пунктирлік кескін.

№25 БИЛЕТ