2.Үлкен токтарды өлшеуге арналған жоғарыжиіліктік токтық трансформатордың жұмыс істеу принципі және қосу схемасы.
Үлкен токтарды өлшеу үшін жоғаоы жиіліктік токтың трансформаторлар қолданылады. 3.8. сурет
3.8. Токтық трансформатордың термоаспаппен жалғасу схемасы:
Өлшейтін ток I трансформатордың бірінші реттік орамасы арқылы өтеді, орам саны w1=1…10 (суретте w1=1-өткізгіш сым). Ал екінші орамаға, орам саны w2, термоэлектрлік аспап қосылады. Бұл жерде ӨМ трансформатор арқылы өлшейтін токтан I алшақталған.
Трансфор-ң 1-ші және 2-ші орамдары өзекше арқылы индуктивтік түрде бір-бірімен байланысты. Өзекше мына материалдардан жасалуы мүмкін:
1\ электротехнмкалық болат, 20 кГц дейін
2\ пермаллой, 200кГц дейін
3\ феррит, 200 кГц жоғары.
Трансформатордың 2-ші орамында ЭҚК пайда болады:
E=IwM,
Мұнда М- екі орамдардың арасындағы өзара индуктивтілігі
Екінші орамдағы ток:
I=E/Z2
Мұнда R2-екінші орам мен қыздырғыштың кедергілерінің қосындысы.
Трансфор-ң коэффициенті:
n=In/Ix
жиіліктің n коэффициентіне әсері жоқ, егер:
R2 <<WL2
Fb <F0, мұнда Fb ең үлкен жұмысшы жиілік, F0 -өздік резонанс жиілігі;
Осы шарттар орындалған кезде
n=M/L2
Трансформаторлық жүзде:
WL2>= 5R2,
Орындалса жеткілікті.
3.Квалиметрия: басқы мазмұны және міндеттері
Квалиметрия – сапаны бағалау туралы ғылым. ФШ өлшеуді аналог ретінде алғанда, квалиметрияда сапаны бағалауда практикалық кепілдемелер жасалған квалиметрнида ФШ аналогы болып сапаның көрсеикіштері саналады. Сапаның көрсеткіштері мен ФШ бір-біріне жақын үғым, бірақ тепе-тең емес.
Егер ФШ заттың шын мәніндегі касиеты болса, сапаның көрсеткіші нақтылы қасиеттің қоғамдық пайдалылығына арналған. Мысалы, масса- ФШ болса, ал заттың салмағы оны тасудың мумкіншілігінің көрсеткіші.
Сапаның көрсеткіштеріің мәндері инструменталдық не эксперттік әдістермен табылады. Бірінші әдіс сапаның көрсеткіштері өлшеуге болатын болса қолданады, ал екінші әдіс оларды бағалауға болса. Екінші әдісте, өлшеу қуралдардың орнына адамдар-эксперттер қатысады.
№23 БИЛЕТ
1.Цифрлық осциллограф. Жұмыс істеу принципі және бок-схемасы.
Кей!нг! кезде осциллографпен жумыс !стеуд! жен!лдету уш!н оларды микропроцессорлармен(МП) жабдыктайтын болды.Коб!несе ЭЛО-нын жумыс программалык логикалык, контроллерге (ПЛК) нег!зделген. Сондыктан цифрлык деп те атайды. Мундай осциллографтарда не цифрлык олшеу!ш аспаптарда МП олардын жумыс режим!н баскару уш!н жане зерттелет!н сигналдардын параметрлер!н есептеу колданады. Сондыктан МП жабдыкталган осциллографтар курдел!л!г!не бай ланысты «интеллект!» (зердел!) аспап деп те атайды
Ц
К!р!с курылгы
процессор
ОК
Оперативт!к жадтау
курылгы
О-нын
жалпыланган схемасы.
АЦА-аналог-цифрлык аспап.
ЭЕМ-есептеу-электрондык мащина.
ОК-оперативт!к курылгы.
Цифрлык осциллограф(ЦО) МП-ны колданганда, онын баскару схемасы мен кушейту, бурмалау жылдамдыгын реттеу схемалары да онайтылады.Сонан кей!н б!р функциядан ек!нш! функцияга ауыстыруы да дыбыстык сигналмен не пернен! Басумен онай жасалады. Осы жагдайга б-ты осц-н алгы панел! Де озгеред!. Бул осц-та диалогт!к режимде !стеуге болады. Мысалы, экранда оператор не !стеу керек екенд!г! кор сет!лген орталык процессор олшейт!н сигналдын табыл гандыгы хабарлана ды. Жадтау курал гысы вертикалдык жане горизонталды арналардын калибр л!к коэффициенттер! сакталады. МП-нын аркасында олшенет!н параметрд!н барлык озгеру аукымында калибрлеу камтама сыз ет!лед!. Олшеу аукымы да автомат тык турде турактана ды. ЭЛО-ны аспаптык интерфейс аркылы жуйел!к контроллер ден де баскаруга болады