1.Кернеудің, қуаттың және токтың деңгейлері және олардың бір бірімен ара қатынасы. Арналуы.

Дыбыстың кіші сигналдың амплитудасымен логарифмдік тәуелділікте болады. Сигналдың деңгейлері дегеніміз шамалары әр түрлі екі сигналдың қатынасын айтады

Абсолюттік деңгейлері

1 Куат Aоқ=10Lg Px/Po

2 Кернеу Aоk=20Lg Ux/Uo Lg Px/Po H/e Lg Ux/Uo H/e Lg Ix/Io=[Б] белл

3 ток Aот=20Lg Ix/Io

Px-мВт, Ux-В Ix-mA

Деңгейлердің бір бірімен ара қатнасы

Ақ= Aқ+10Lg Ro/Rж

Ак= Ak+10Lg Ro/Rж

Ақ= Aт+10Lg Rж/Ro

Ат= Aот+10Lg Rж/Ro

2.Жиілікті өлшеудің гетеродиндік тәсілі. Схемасы және өлшеу нәтижесін алу тәсілі.

. Жиілікті жоғары дәлдіктегі өлшейтін әдістердің ішінде көп тарағаны гетеродиндік әдіс. Бұл жағдайда өлшенетін жиілік гетеродиннің өзгретін жиілігімен салыстырылады. Сондықтан бұл аспаптарды гетеродиндік частотометрлер д. а.

Егер екі жоғ. Жиіліктік тербелісті

U1=U1sinw1t,

U2=U2sinw2t, араластырсақ не қоссақ модульденген сигнал аламыз. Амплитудалардың орама тербелісі төмен жиілікте болады. (7,5-сурет).

F=│w1-w2│ (7.5)

U!+U2 араластырғыш жиіліктер тербелісі аплитуданың F ұзару жиілігі.

7,5-сур. Араластырылған жиіліктер тербелісінің осциллограммасы.

Одан кейін орама тербеліс амплитудалық детектор арқылы бөлініп алынады, оны дыбыстық жиіліктегі кернеу д. а. Сонд. оны телефонмен естуге болады немесе амплитудалық вольтметрмен өлшеуге болады.

7,6-суретте гетеродиндік частотометр келтірілген.

7,2-сурет. Гетеродиндік частотометрдің оңайлатылған құрылым схемасы (а) және оның жұмыстық графигі (б).

Гетеродиннің жиілігін өзгертіп телефонда дыбыс пайда болады, одан ары ол дыбыс жуандап жоғалып кетуі керек. Сол кездегі жиілік fx=f2±(15-20)Гц. Мұндай абсолюттік қатесін адам құлағының 15-20 Гц жиіліктен төмен жиілікті естімеуіне байланысты.

3.Метрология: Басқы міндеттері және мазмұны.

Метрология - өлшеулер туралы, оның бірлігін қамтамасыз ететін әдістер мен қуралдар туралы және керекті дәлдікке жеткізетін тәсілдер туралы ғылым. Метрология үш қурамды бөліктен турады; теоретикалық, қолданбалы және заңдылық.Метрологияңын басты міндеті; Объектердің қасиеттері туралы сандық ақпарат алу және оның ақиқаттығы мен дәлдігі белгіленген шамада болу керек.

Метрологияның қуралдары - өлшеу қуралдары мен метрологиялық стандатрттар (ГОСТ) ,кепілдемелер (К),ережелер (Е) және жетекші құжаттар (ЖК) жыйнаған болып саналады. Метрологиядағы басты үғым - өлшеу.Өлшеу дегеніміз арнайы техникалық қуралдардың көмегімен тәжрибелік жұзде физикалық шаманың (ФШ) мәнің табу болып саналады.

2000 ж. Қазақстан Республикасында Өлшеулердің бірлігін қамтамасыз ету туралы заң қабылданған. Бул жумысты бақылау стантарттау, метрология және сертификаттау комитетіне жуктелген. Бул тет өлшеулердің бірлігін қамтамасыз етуге арналған нормативтік – техникалық қужаттарды (НТҚ) жасауды және бекітудің тәртібін реттейді. Шыққан заң өлшеулердің бірлігін қамтамасыз етуде мемлекеттік жуйенің реестрін шектейді

Мемлекеттік метрологиялық қадағалауға алынған өлшеуіш қуралдар өндірістен не жөндеуден шыққанда,қолданылған кезде не шеттен алып келген кезде тексеріледі.

№21 БИЛЕТ