
- •Материялық нүкте – басқа денелерге дейінгі арақашықтығын салыстырғанда сызықтық өлшемдерін елемеуге болатын дене.
- •Инерциалды санақ жүйелері дене тыныштықты немесе бір қалыпты түзу сызықты қозғалыс болатын санақ жүйелері. Бұл жүйенің бар болуы жөніндегі тұжырымды Ньютонның і заңы түрінде белгілі.
- •Сақталу заңдарының кеңістік пен уақыттың симметриясының салдары
- •8. Тепе теңдік күйлер сыртқы орта өзгермеген жағдайда жүйенің параметрлік мәндері қанша қажет болса, сонша тұрақты болып қалатын күйді айтады.
- •Изопроцестер: 3
- •Идеал газдың изопроцестеріне қолдану
- •19. Диэлектрик ток өткізбейтің зат.
- •20. Электрлік ығысу векторы оны d әрпі арқылы белгілейді де электрлік ығысу (немесе электрлік индукция) д.А. Сонымен электрлік ығысу (электрлік индукция) деп өрнегімен анықталатын қатысты айтады.
- •Металдардағы электрон өткізгішінің классикалық теориясы.
- •I,r,V шамаларын өлшеп алып шамасын табамыз, бұл электронның меншікті зарядының мәнің береді.Металдардағы токты тасымалдайтындар еркін электрондар екені тәжірибе жүзінде дәлелденген.
- •Магнит өрісінде тоғы бар өткізгішті орын ауыстыру жұмысы
- •25. . Заттағы магнит өрісі.
- •Парамагнетиктер.
Магнит өрісінде тоғы бар өткізгішті орын ауыстыру жұмысы
Сыртқы магнит өрісінде тоғы бар жылжымалы өткізгіш еркін қозғалады. Сыртқы өріс контур жазықтығына перпендикуляр кесіп өтсін. Ампер күші әсерінен өткізгіш dx аралығына қозғалып, жұмыс істейді dA=Fdx=IBldx=Ibds. Мұнда Bds=dФ магнит индукциясының ағының береді. Олай болса dA=I dФ. Сонымен, магнит өрісінде тоғы бар өткізгіш орын ауыстырғанда істелетін жұмыс тоқ күші мен аудан арқылы өтетін магнит ағынының айырмасының көбейтіндісіне тең.
25. . Заттағы магнит өрісі.
Жеке
атомдар мен молекулалардың магниттік
қасиеттері болады. Орбита бойымен
қозғаоған электрон дөнгелек токтар
туғызады
,
электронның айналу жиілігі мен
периоды.Токтың магнит моменті
,
,
.
Электронның
орбиталды импульс моменті
.
векторы оң бұранда жүйесін құрып,
векторына қарама қарсы бағытталады.
Заттың магниттелуін бірлік көлемдегі магнит моментімен сипатталады.
Магниттелу
векторы магнит
өрісінің кернеулігіне тура пропорционал
шама
,
заттың магниттік қабылдағыштығы.
Диамагнетиктер.
Сыртқы
магнит өрісі жоқ кезде диамагнетиктер
атомдарының өздік магнит моменттері
нөлге тең. Егер диамагнетикті сыртқы
өріске еңгізгенде электронға
айналдырушы момент әсер етеді.
,
және
өрнегінен
.
Лармор
жиілігі
,
.
Бұдан
Лармор жиілігі тек сыртқы магнит өрісіне
байланысты, сондықтан барлық электрондар
үшін бірдей
.
,
,
.
,
электрондар саны. Бір моль атомын алсақ
магниттелу шамасын аламыз
, магнит қабылдағыштығы
екені
ескерілген. Егер
десек
ге
тең.
Парамагнетиктер.
Парамагнетиктердің
атомдары өздік магнит моменттері болады.
Сыртқы магнит өрісіне енгізсек өріс
магнит моменттерін сыртқы өріс бойынша
орналастыруға, ал жылулық қозғалыс бей
берекетсіз орналастыруға тырысады,
нәтижесінде бір тепе теңдік бағдары
орнығады. Пара магнетиктердің классикалық
теориясы. Парамагнетик теориясын
Ланжевен дамытқан. Оның теориясы бойынша
магниттелу векторы
немесе
,
Ланжевен
функциясы,
атомдардың
концентрациясы. Әлсіз өрісте
және
.
Олай болса
берілген теңдеуі Кюри заңы д.а.
Кюри тұрақтысы, олай болса
.
Бөлме температурасында
мәні
ге
тең, бұл тәжірибе жүзінде алынған мәнімен
сәйкес келеді.
Ферромагнетиктер Магнетиктердің ерекше түрі сыртқы магнит өрісі жоқ кездің өзінде магниттелуге бейім заттар құрады екен. Өздерінің анағүрлым көп байқалған өкілі темірге байланысты олар ферромагниттер деп аталады. Олардың қатарына темір, никель, кобальт, гадолиний, олардың қортпалары мен қоспалары, сондайақ ферромагнитті емес элементтері бар қортпалары мен марганец пен хромның кейбір қоспалары жатады. Соңғы кезде ферромагнитиктер деп аталалын ферромагниттк жартылай қткізгіштер үлкен роль атқарып келеді. Осы заттардың бәріне тән ферромагнитизм тек кристалды күйде ғана байқалады. Ферромагниттер күшті магниттелетін заттар болып саналады олардың магниттелуі нашар магниттелетңін заттар категориясына жататын диамагнитик және парамагнетиктердің агниттелуінен көптеген сан артық.Нашар магниттелетін заттардың магниттелуі өріс кернеулігімен сызықтық өзгереді.Ферромагнетиктердің магниттелуі күрделі түрде Н қа байланысты.
Кюри
температурасы ферромагнетик
магниттелу қасиетін жйып парамагнетикке
айналатын температура. Кюри Вейс заңыңан
магнит қабылдағыштығы температураға
кері пропорционал.
Зат
ішіндегі магнитостатиканың негізгі
заңы қандай
да бір контурдың бойындағы магнит өріс
кернеулігінің вектор циркуляциясы, осы
контур қамтитын макроскопиялық токтардың
алгебралық қосындысына тең
.
Егер
кеңістікте макроскопиялық токтар
тығыздығымен тараған болса, онда
.
Вакуумде өріс кернеулігің тек макротоктар
туғызады, ал магнетиктерде сонымен
қатар микротоктар туғызады.
.
,
.