58. Хх стагоддзе ў люстэрку мастацкіх плыняў. Інсітнае (прымітыўнае) мастацтва.

Інсітнае (прымітыўнае) мастацтва – плынь у выяўленчым мастацтве канца 19 – пачатку 20 ст., прадстаўнікі якой спрашчаюць мастацкія сродкі і вобразы.

Французскі мастак Анры Русо (1844—1910).”Аўтапартрэт” (1897).

Грузінскі мастак Ніка Пірасманішвілі (Пірасмані) (1862—1918). Карціна “Бяздзетны мільянер і бедная з дзецьмі”. “Алень”.

20

59. Хх стагоддзе ў люстэрку мастацкіх плыняў. Постмадэрнізм.

Постмадэрнізм (пасля новага) – накірунак у культуры і грамадскім жыцці сучасных развітых краін, які з’явіўся ў 1970-ыя гады.

Ягоныя прадстаўнікі спрабуюць аб’яднаць у сваіх творах самыя розныя прыёмы, стылі і вобразы, якія пераймаюць з розных субкультур, рэгіёнаў, эпох. Першым тэарэтычным абаснаваннем постмадэрнізму лічыцца кніга амерыканскага архітэктара Роберта Вентуры “Складанасці і супярэчнасці ў архітэктуры” (1967), дзе выказаны пастулат “Мала—гэта сумна”.

Тэарэтык постмадэрнізму Чарлз Джэнкс. Постмадэрнізм ён параўноўвае з элінізмам, маньерызмам і эклектызмам.

Праграмныя выстаўкі постмадэрнізму прайшлі ў 1980 г. У Базэлі і Амстэрдаме.

Італьянскі мастацтвазнаўца Акіле Баніта Аліва ўвёў паралельны тэрмін “трансавангард” (скрозь авангард). Некаторыя мастакі-постмадэрністы выкарыстоўваюць стылізацыі першабытных арнаментаў (А.Пэнк), класічнага еўрапейскага мастацтва (С.Робертс, Э.Шмідт), іншыя спрабуюць аднавіць цэласнасць светаадчування майстроў мінулага (С.Кіа, Э.Кукі, Дж.Шнатэль і інш.)

Энца Кукі. “Герой без галавы” 1981-1982.

60. Новыя тэндэнцыі ў мастацтве канца хх – пачатку ххі стагоддзя.

У апошні час з’явіліся тэндэнцыі постпостмадэрнізму ( у беларускім мастацтве – посттрадыцыі (“Посттрадыцыя” – так называлася адна з рэспубліканскіх выставак), калі камертонам для вобразаў з розных культур і часоў (постмадэрнізм) з’яўляецца пэўны мастацкі накірунак. Напрыклад, беларускі жывапісец Уладзімір Клімушка, ствараючы свае кампазіцыі (“Памяранцавы нацюрморт”, “Дэмінавы нацюрморт” або серыю “Візантыйскія мантры”), абапіраецца на асацыятыўныя сувязі з кубізмам. Рыгор Сітніца (графічныя аркушы “Шпацыр уздоўж паркана”, “Святло адвечнае”) на прынцыпы гіперрэалізму, жывапісец Сяржук Цімохаў (“Стод”) на эстэтыку архаічнай культуры, Георгій Скрыпнічэнка, выстаўка якога нядаўна адбылася ў Музеі сучаснага выяўленчага мастацтва апелюе да сюррэалізму. Шырока экспануюцца інсталяцыі (кампазіцыі з розных прадметаў), праводзяцца хэпенінгі (ад англ. –тое, што адбываецца).

Хэпенінг – адзін з накірункаў поп-арта, дзе аб’ектам мастацтва робіцца разыгранае аўтарам абсурднае дзейства.

21

Першы хэпенінг паказаў у 1959 годзе ў Нью-Йорку Алан Капроу (у якасці фарбаў—выпадковыя прахожыя). Хэпенінгі – адзін з відаў працэсуальнага мастацтва, якое ўключае флюксус (плынь) – стварэнне парадаксальных сітуацый і перфоманс (выступленне, прадстаўленне) – не стыхійны, а зрэжэсіраваны хэпенінг. (Ноч музеяў). Мастацтва робіцца больш сінтэтычным (раней, у першабытнасці было сінкрэтычным). Можна згадаць “Трыенале” (2012 г.).

У скульптуры выкарыстоўваюць у якасці матэрыялу пясок (лэндарт), снег.