4.4 1 Және 2 дәрежелі полигонометрия

1 және 2 дәрежелі полигонометрия жергілікті маңызы бар және салынған алаңдарда геодезиялық жүйені салғанда қолданылады. Сонымен қатар ол 1:5000 ден 1:500 дейін масштабтарда түсірілім үшін негіздеме болып табылады.

1 дәрежелі полигонометрия шахталарға апаратын пункттерді анықтау үшін қолданылады.

4.2-кесте 1 және 2 дәрежелі полигонометриясының сипаттамасы

Полигонометрияның дәрежелері	Жүрістің шекті ұзындығы, км			Қабырғалардың орташа ұзынды-ғы, м	Бұрыш-тардың ОКҚ өлшемі	Жүрістің рұқсат етілген салыстырмалы үйлеспеушілігі
	қатаң пункттер арасында	байланысқан пункттер арасында
1	5/8		3/5	200	±5''	1:10000
2	4/6		2,5/4	150	±10''	1:5000

Алымында – 1:2000 масштабта түсірілім үшін жүрістің ұзындығы.

Бөлімінде - 1:5000 масштабта түсірілім үшін жүрістің ұзындығы.

4.5 Полигонометриялық жұмыстардың жобаларын жасау. Орта-лықты белгілеу

Полигонометрияны жобалау және тұрғызу кезінде пункттерді анықтаудағы күтілетін үйлеспеушіліктерді және қателіктерді анықтайды:

көлденең бұрыштарды өлшеудің қателіктері:

, (4.1)

мұндағы - жүрістің пунктінен X₀, Y₀ координаталарымен жүрістің ауырлық орталығына дейінгі арақашықтық.

Созылған теңжақты жүрісте ауырлық орталығы оның ортасында болады:

, (4.2)

мұндағы S – арақашықтық;

n – нүктелер саны.

координаталар өсі бойынша жүрістің соңғы нүктесінің қателігі:

; (4.3)

. (4.4)

жүрістің барлық қабырғасының кездейсоқ қателіктерінің әсері:

, (4.5)

мұндағы µ - кездейсоқ қателіктер еселігі.

қабырғаларды өлшеудің жүйелі қателіктерінің әсері:

; , (4.6)

мұндағы R_A – А нүктесіне дейінгі проекция.

Қабырғаларды өлшеу кезіндегі жүйелі және кездейсоқ қателіктердің біріккен әсері:

(4.7)

4.6 Полигонометрияны жобалау

1-4 классты жарықты өлшеуіш полигонометрия 1:100000, 1:200000 масштабты карталарда жобаланады; 1 және 2 дәрежелері - 1:5000, 1:25000. Алдымен іс жүзінде бар триангуляция және полигонометрияның пункттерін түсіреді. Жобаланатын жүрістерді алдымен жоғары, одан кейін төменгі класстар мен дәрежелер үшін келесі шарттарды ұстанумен белгілейді: жүріс жолақтарын көше, жол, өзен бойымен, яғни бұрыштық және сызықтық өлшемдер үшін ыңғайлы аймақтарда орналастырады; жүрістерді жоғары класс пункттеріне байланыстыру мүмкіндігін алдын ала қарайды; жүрістер мүмкіндігінше созылған және теңқабырғалы болуы керек, жүрістердің ұзындығы нұсқаулық бойынша; бұрыштарының үлкен саны бар жүрістер үшін күтілетін үйлеспеушілікті есептейді, егер ол рұқсат етілгеннен үлкен болса, онда жобаны өзгертеді.