жихаздарынын эзгеруiне эсер еттi.

52.19Ғ 2 жартсындағы қ-ң рухани мәдениеті

19ғ 2 жартысында өлкеде әр түрлі мектеп-ң ашылуына әсер еткен фактор-ң бірі ағартушылық ғылыми мекемелер мен кітапханалар.Азаматтық тұңғыш қазақ мектебі Бөкей Ордасында Жәңгір ханның инициативасымен 1841ж жұмыс істеді.Бұл мектеп-ң оқушылары орыс тілін,математика,география,шығыс тілдерін оқыды.Қазақ мектептері үшін арнайы оқытушылар даярлайтын оқу орындарын ашуды қажет деп тапты.1883ж тұңғыш қазақ мұғалімдік мектеп Орынбор губерниясының Орск қаласында ашылды.Ы.Алтынсарин салдыртқан мектеп 1864ж 8 қаңтарда Торғайдың жанында Орынбор бекінісінде ашылды.Онда оқуға 16 бала жазылды.1890-96ж орықазақ қыздар училищелері Торғайда,Қостанайда,Ақтөбеде жұмыс істеді.Бастауыш мектептер саны 1898-1914ж 730-н 1988-ге жетті,шәкірттер саны 29,1 мың -101 мыңға жетті.

Ы.Алтынсарин орыс-қазақ мектеп-ң оқушылары үшін 2 оқу құралын: «қырғыз хрестоматиясын» ж/е «қырғыздың орыс тілін үйренуіне бастапқы нұсқауды» жазды.

Шығыс зерттеушісі Радлов Іле алқабын,Жетісуды зерттеген.Ш.Уәлиханов(1835-65ж) аса көрнекті зерттеушісі болды. Ол 1847ж Омск кадет корпусына түседі. 1857ж Алатау қырғыз-ң тарихын,мәдениетін зерттейді.Бұнда «манас »шығармасын жазады.1858-59ж Қашқар саясатына болды.1865ж Алтын Емел жотасының етегінде қайтыс болды.Шоқанның ғылыми мұрасы Қ-н мен өзге халық-ң кең ауқымды проблемаларын қамтыды.19ғ 2 жарт мен 20ғ басында Қ-н қоғамының ғылыми өмірі А.Байтұрсыновтың т.б шығармаларымен байл.Бабажанов жылқы шаруашылығы проблема-на,елдік қасиетіне мақалалар жарияладыҚ-ң жазба әдебиеттің негізін салушы Құнанбаев болды.Ол Семей обл-ң Шыңғыс тау-да туды.1886ж 40жасында «жаз» өлеңін жазды.