2. Сандық аэрофотоаппарат

Кадрлар көпматрицалық аэрофотоаппараттар ттопографиялық және арнайы карталарды, 1:500 – 1:50000 масштабты қалалар карталарын жасау және жаңартуға бағытталған фотограмметриялық жұмыстардың барлық түрлерін жасауға арналған. Көру бұрышы 57^о кадр форматы 24х1,2 мың пиксель, қолдану биіктігінің диапозоны 1500 м-ден (5 см/пиксель) 8000 м-ге дейін, толық түсті бейне (raw-12), суретке түсірудің ең аз интервалы 0,5 сек. Аэрофотоаппараттар өз кластарында жоғарғы өнімділікпен ерекшеленеді – шығу бейнесі 200 Мбайт/сек жылдамдықпен жасалады, бұл кезде 60-90% жабылумен ұшу биіктігінің 0,9 бөлігінде 0-900 км/сағ жылдамдықпен жұмыс жасауға мүмкіндік болады. Суретке түсіру нәтижелерін өндеу кез-келген кең таралған пакетпен жасалынады, мысалы, Leica Geosistems фирмасының LPS 8.7+Orthobase

3. Тура стереоэффекте байкалатын кеңістік бейне табиғи жер бетіндеп көрініске сәйкес (ұқсас) болады. Онда таулы жер тау ретінде, сайлар сай ретінде көрінеді. Кері стереоэффекте барлық дөнес пішіндер соган ұксас бірақ ойысты жерлер болып байқалады.

Әдетте барлық ізденіс жұмыстары тура стереоэффектік бақылауда жүргізіледі. Стереомоделді бакылауды арнаулы стереофотограмметриялык аспаптардың көмегімен жүргізіледі. Олардың ішіндегі ең көп таралғаны және қарапайымы айналы-линзапы стереоскоп.

Емтихан билет №18

1.Трансформациялаудің аналитикалық тәсілінде көлбеу аэрофотосуреттерде өлшенген нүктелердің координаталары арқылы солардың горизонтал фотосуреттегі жағдайына сәйкес барлық толықтандыру нүктелер мен контурларға тән ерекше нүктелердің координаталарын есептеу. Есептеуде стереокомпараторлармен өлшенген мәндері арқылы электрондық есептеу машиналарда (ЭЕМ) жүргізеді. Осының себебінде жер бетінің сандық моделін жасауға немесе автоматтандырылған сызғыш (графопостроитель) тің көмегімен берілген масштабтағы инженерлік ғимаратты аналитикалық жобалау жұмыстарының нәтижелері көрсетілген ортогоналдық контурлық пландарын сызуға болады

2. Стереоэффект түрлері және оларға жалпы сипаттама. Жеке фотосуреттерде, фотосхемаларда және фотопландарда рельефті, жер бетінің фотобейнелерін жердегі обьектілердің күн сәулесінін түрлі молшерде шағылысуына байланысты олардын өндері мен түстерінің озгеруінен ажыратуга болады.

Түрлі нүктелерден түсірілген жэне бір - бірін жабатын фотобейнелері бар суретті стереопара дейді, ал осындай стереопараларда кеңістік бейнелерді бақылау мүмкіншілігін стереоскопиялак эффект (стереоэффект) деп атайды. Стереоэффект тура, кері және нөлдік болып көрінуі мүмкін. Тура стереоэффекті бақылау үшін стереопараның сол жақтағы фотосуретін сол көздің тұсына, ал оң жақтағы фотосуретті оң көздің тұсына орнықтырып, суреттегі аттас нүктелер көздің базисына шамамен параллель жаткан сызықтың бойында болуы тиіс.Егерде фотосуреттердің орнын ауыстырсақ онда кері стереоэффекті байқаймыз.

Тура стереоэффекте байкалатын кеңістік бейне табиғи жер бетіндеп көрініске сәйкес (ұқсас) болады. Онда таулы жер тау ретінде, сайлар сай ретінде көрінеді. Кері стереоэффекте барлық дөнес пішіндер соган ұксас бірақ ойысты жерлер болып байқалады.

Әдетте барлық ізденіс жұмыстары тура стереоэффектік бақылауда жүргізіледі. Стереомоделді бакылауды арнаулы стереофотограмметриялык аспаптардың көмегімен жүргізіледі. Олардың ішіндегі ең көп таралғаны және қарапайымы айналы-линзапы стереоскоп.

3. Бедерлі жергілікті жердің горизонталь аэросуреті. Планда А және А₀ нүктелері бір нүктемен көрсетілетін еді; солай В және В₀ нүктелері де көрсетілетін еді. Суретте көрстілгендей, горнзонталь суретте жергілікті жердің А және В нүктелерінін көрінісі мен олардың бастапкы жазыкгыққа түсірілген ортогонапьды проекциялары беттеспейді. Сойтіп, В нүктесін проекцнялайтын сәуле оның суретгегі көрінісін Ь нүктесінде береді, ал В₀ нүктесін проекцнялайтын сәуле оның суретгегі көрінісін Ь_п нүтесінде береді. ЬЬ₀ кесіндісі нүктенің жергілікті жердің бедерімен шартталган көрінісінің ауыткуы болып табылады. Осы кесінді ААо вертнкаль түзуінің көрінісі - аа₀ кесіндісі сняқты горнзонталь суретге жергілікті жердің ВВ₀ вертнкаль түзуінің көрінісі болып табылады.

Жергілікті жердің барлык вертикаль түзулері (баганалар, агаш діңдері, завод күбырлары жэне т.с.с.) аэрофотосуреттерде нүкге түрінде емесе, надир нүктесінде түйісетін кесінділер түрінде көрсетіледі. Осы аэрофотосуреггердің пландардан негізгі ерекшеліктерінің бірі. Аэрофотосуретте нүктемен көрсетілетін N нүктесі аркылы өтетін вертикаль түзуіннен басқа. Горизонталь суретте надир нүктесі басты нүктесімен беттеседі. Надир нүктесінде жер бедерімен шартталган, көріністің ауытқуы нөлге тең.

Емтихан билет №19