II)Меншіктеу операторы. Берілгендерді енгізу және шығару операторлары.

Меншіктеу операторы – белгілі бір мәнді немесе өрнек пен функцияның мәндерін анықтап,оны берілген айнымалы шамаға беруге арналған.Оның жазылу түрі мынадай:[Айнымалы аты]:=[сан,өрнек,функция];

Мысалы, К:=5; X:=6.5; Z:=0.25*cos(x)+sqrt(x*y+y*y);

K:=K+1;

Меншіктеу оп-дағы айнымалы шама мен меншіктеу белгісінің (:=) оң жағында орналасқан өрнектердің типтері бірдей болуы тиіс.Бұл тәртіпке бағынбайтын мынадай жағдайлар бар:1)айнымалы шама нақты типке,ал өрнек бүтін типке жатады;2)өрнек айнымалының типімен салыстырғанда шектелген тип.

Енгізу операторы берілген мәндерді комп.жадына енгізуге арналған. Read(X1,x2,x3,…xn); readln(y1,y2,y3,…ym); readln;

Шығару операторы есеп шешілгеннен кейін оның нәтижесін алу үшін қолданылады. Жазылуы: write(u1,u2,u3,…uk); writeln(v1,v2,v3,…vn);writeln;

21 Билет

I)Microsoft Access. Өріс типтері және қасиеттері

Access мәліметтер қорын басқару жүйесінде төмендегідей өріс типтері қолданылады:

1)Мәтіндік. Мәтіндік тип 255-ке дейінгі альфавитті-цифрлық мәліметтерді енгізу үшін қолданылады. Көбінесе қасиеті көрсетілмеген өрістерге көп қолданылатын қасиет ретінде беріледі. Мысалы: өріс аты «тегі және қызметі» болса;

2)MEMO өрісі. Ол 65535 символға дейінгі үлкен көлемді мәтінді сақтауға арналған өріс. Ол ашық өріс, онда ескертулер, түсініктемелер жазылады;

3)Сандық. Нақты сандарды сақтауға арналған мәліметтер типі. Мысалы: өріс аты «дәрі-дәрмектің саны» болса;

4)Күні/уақыты. Күн және уақытты көрсетуге арналған. Мысалы: өріс аты «туылған күні» болса;

5)Қаржылық. Қаржылық шаманы жазу үшін қолданылады. Мысалы: өріс аты «құны және бағасы» болса;

6) Санауыш – жазбаларды ретпен нөмірлеуге арналған. Ол автоматты түрде толтырылып отырылатын, нақты мағына бермейтін, кесте бастамасы ретінде қолданылатын өріс;

7) Логикалық. Логикалық мән (ақиқат немесе жалған) қабылдауға арналған тип.

8) OLE объектісі - объектілер орналастыруға болатын өріс. OLE объектісіне файл қоюға болады.

9) Гиперсілтеме. Гиперсілтеме өрісі интернеттің Web объектілерінің URL адрестерін сақтайтын арнайы өріс.

Енді өрістің қасиеттеріне тоқталайық. Кез-келген өрістің атауы болады. Ол әдетте кесте бағанының тақырыбы ретінде қолданылады. Өріс типі берілген өріске енгізілетін мәліметтердің типін анықтайды. Өріс өлшемі мәтіндік өрістің максимальды ұзындығын анықтайды. Мәліметтерді енгізу форматын өріс форматы анықтайды.

Енгізу маскасы мәліметтерді өріске енгізетін форманы анықтайды, мәліметтерді енгізуді автоматтандырады. Ол мәліметтерді енгізуді жеңілдету үшін пайдаланылады. Енгізу маскасындағы # символы бос орын міндетті емес екенін білдіреді. Формада немесе басылымда өрістің жанына жазу жазуға, яғни қолтаңба қалдыруға болады. Жаңа жазба құрғанда өріске автоматты түрде енгізілетін мәнді үнсіз қабылданатын мән деп атайды. Пайдаланушы әрекетін шектеу үшін мәнге шарт қою қажет. Өрістің типіне сәйкес емес мән бергенде экранға қате туралы мәлімет жазылады. Өрістің мәнін міндетті түрде енгізуді талап ету үшін оны міндетті өріс ретінде көрсету керек. Бос жолдар енгізуге рұқсат ету үшін бос жолдар қасиетін пайдаланамыз. Индексті өріс деректерді іздеу және сұрыптауды тездетеді.