Программа ұғымы. Программа құру кезеңдері
Программа-белгілі бір программалау тілінің синтаксистік ережелеріне сәйкес нұсқаулау тізбегі .Паск тілінде программа жолдар тізбегінен турады . Жол узындығы 127 символға тең. Паск программасы прог такырыбы мен денесінен тұрады. Прог тақырыбы program қызметші сөзінен басталады.Содан прог денесіне еш қатысы жоқ.Прог барысында қолданылмайтын прог аты қолданылады.Прог атынан соң жақша ішінде пайдаланылатын файл аттары беріледі. Паск тіліндегі прог құрылымы:
Program аты;
Белгілерді бейнелеу бөлігі ;
Тұрақтылар бөлігі;
Типтер бөлігі;
Айнымалылар бөлігі;
Проц және ф-я бөлігі;
Begin
end
14-билет
Ақпараттың өлшем бірліктері
Ақпарат көлемi деп ақпараттың ұзындығын, яғни ақпаратта пайдаланылған символдар санын айтады. Қандай да бiр алфавиттi пайдаланып ақпараттарды жазуды кодтау деп атайды.
Ақпараттарды кодтау үшiн Морзе алфавитi немесе екiлiк алфавит қолданылады. Кодталатын символдар тобын кодтар кестесi деп атайды.
Әртүрлi типтерге жататын деректермен атқарылатын жұмыстарды автоматтандыру үшiн оларды кодтау арқылы, яғни бiр типтегi деректердi екiншi типтегi деректер арқылы өрнектеудiң көмегiмен бiр түрге келтiру (унификациялау) қажет.
Информатикада ақпаратты кодтау үшiн бар болғаны екi символдан түратын әлiппе жеткiлiктi. Компьютердің жадында сақталатын ақпараттың кез-келген түрі екілік сандар тізбегі түрінде жазылады. Мұндай жүйе екiлiк кодтау деп аталады. Ол деректердi бар болғаны екi символдан: 0 және 1-ден тұратын таңбалар тiзбегiмен өрнектеуге негiзделген. Бұл таңбалар екiлiк цифрлар немесе биттер деп аталады. Бит ағылшын тіліндегі “binary digit” (екілік таңба) сөзінен шыққан. Бiр бит екi түсiнiк береді: 0 немесе 1 (ақиқат немесе жалған).
Байт – 8 битке тең ақпарат мөлшерінің бірлігі. Әрбір байт мәліметтердің бір таңбасына (әріп, цифр, символ) сәйкес келеді. Басқаша айтқанда, компьютердің ақпаратты сақтау құрылғысының сыйымдылығын сипаттайтын стандартты бірлік байт деп аталады.
Ақпараттың өлшем бірліктері:
1
Килобайт (Кбайт) =1024 байт =
байт,
1
Мегобайт (Мбайт) =1024 Кбайт =
байт,
1
Гигабайт (Гбайт) =1024 Мбайт =
байт,
1
Терабайт (Тбайт) =1024 Гбайт =
байт.
2)Шартты және шартсыз көшу операторы
Turbo Pascal тіліндегі программада операторлар жазылған ретңмен орындалады. Осы реттілікті өзгерітіп отыратын, яғни программаның кейбір бөліктерін орындамай өтіп кету және кері қайту үшін шартсыз көшу операторы қолданылады. Шартсыз көшу операторының жалпы жазылуы GOTO белгі. Бір белгі мен бір оператор белгіленеді. Белгі мен оператор арасына : таңбасы қойылады. Белгі 0-9999 бүтін сандар мен идентификатормен қойылады. Бұл белгі программаның label бөлімінде хабарлануы керек.
Алгоритмдік тілде қойылған шартқа байланысты екі н/е екіден де көп тармақтары бар алгоритм тармақталған алгоритм д.а. Осындай тармақталған алгоритмді программалауға шарт ты көшу операторы колданылады.Жалпы жазылуы: IF <шарт>then<1-оператор> else<2-оператор>
15-билет
Желілік топологиялар
Желінің атқаратын қызметіне байланысты топологиялардың түрлері: шиналық, жұлдыз тәрізді, сақиналық.
Шиналық топология – ең қарапайым, тиімді топология. Мұнда жұмыс бекеттері желі адаптерлері арқылы жалпы шинаға немесе магистральға (кабельге) қосылады. Дәл осындай тәсілмен магистральға басқа да желілік құрылғылар қосыла береді. Тасымалданатын ақпарат жөнелтуші бекеттен жұмыс бекеттерінің барлық адаптерлеріне жеткізіледі, бірақ оны тек адресте көрсетілген жұмыс бекеті қабылдайды
Жұлдыз тәрізді топология - түйіндері орталық түйінмен байланыстырылған топология (15.2-сурет). Мұнда ортақтандырылған коммутациялық түйін — желілік сервер болуы тиіс, ол барлық мәліметтерді жеткізуді жүзеге асырады. Бұл топологияның артықшылығы - кез-келген бір жұмыс бекетінің істен шығуы жалпы байланысқа әсер етпейді.
Сақиналық топологияда байланысу арналары тұйықталған сақина бойында орналасады. Жөнелтілген мәлімет біртіндеп барлық жұмыс бекеттерін аралап шығады да, оны керекті компьютер қабылдаған соң жұмыс тоқтатылады. Бұл топологияның кемшілігі - кез-келген бір жұмыс бекетінің істен шығуы жалпы байланысты бұзады.