1. Бірінші дәрежедегі желілер түрлері.

Бірлік желілер жалғастырушы инфраструктураларды құруға арналған. Осындай желі арқылы екі пайдаланушының арасына жылдам және қолайлы түрде екі нүктелі топологиялы тұрақты арна орналастыруға болады.

Бірлік желілермен құрылған арналар негізінде компьютерлік және телефондық желілер жұмыс істейді. Пайдаланушыға бірлік желілер арқылы келетін арналар , жоғарғы өткізу мүмкіндігімен 2 Мбит/с-тан 10Мбит/с-қа дейінгі аралықта ажыратылады.

Негізінен бірлік желілердің үш буыны бар:

1. Плезиохронды цифрлық иерархия (Plesiochronous Digital Hierarchi, PDH);

2. Синхронды цифрлық иерархия (Sinchronous Digital Hierarchi, PDH);

3. Тығыздалған толқынды мультиплексирлеу (DWDM);

Алғашқы екі технология PDH және SDH жоғары жылдамдықты арнаны бөлу үшін уақыттық мультиплексирлеуді қолданады (TDM) және деректерді цифрлық формада таратады.

Олардың әрқайсысы жылдамдықтар иерархиясын иеленеді, сондықтан пайдаланушы желі салуға қолданатын арна үшін өзіне жылдамдықты таңдай алады.

SDH технологиясы PDH технологиясына қарағанда жоғары жылдамдығымен ерекшеленеді.

2. Кµпарналы тарату ж‰йесіндегі тараталын электрлі сигналдар т‰рлері, сипаттамасы.

Ќазіргі тарату ж‰йелері єр т‰рлі сигналдардыњ таралуын ќамтамасыз етеді. Мысалы: телефондыќ сигналдар, дыбыстыќ хабар тарату сигналдары, факсимильді сигналдар, телевизиялыќ сигналдар, радио сигналдар, дискретті деректі тарату сигналдары.

Сигналдардыњ µте мањызды 3 сипаттамасы бар:

1. Сигналдардыњ ±заќтыѓы.

2. Спектрдіњ кењдігі.

3. Динамикалыќ диапазон.

Сигналдардыњ ±заќтыѓы – б±л сигнал болѓан кездегі уаќыттыњ интервалы. Сигнал ±заќтыѓы неѓ±рлым аз болса, соѓ±рлым аз уаќыт бойы линия бос болмайды.

Спектрдіњ кењдігі – сигналдардыњ негізгі энергиясы шоѓырланѓан жиіліетер алќабын айтады. Кµп жаѓдайларда спектрді шектеу ќажет. (¤йткені спектр жайылып кетеді)

0,3:3,4кГц

ΔF_мтж-1,5 Бод

ΔF_тв-6,5МГц

ΔFтел - 0,3:3,4кГц

ΔFфакс – 180кГц

Динамикалыќ диапазон – б±л сигнал ќуатыныњ лездік мєнініњ неѓ±олым аз мєнге ќатынасы.

Д═10lg Рmax/Pmin

Мысалы

Д тел═35-40 дб

Д факс═20-30дб

Д тв═40дб

Д симф оркестр═95дб

1)Телефондыќ сигналдар бір-бірінен паузамен бµлінген сµздік импульстердіњ тізбегін айтамыз.

2) Дыбыстыќ хабар тарату сигналдары- сипаты жаѓынан сµздік телефондыќ сигналдарѓа жаќын, сондыќтан мµлшерлі сипат алады.

3) Факсимильді сигналдар – бейнелеу элементімен шаѓылысытын сєулелік аѓынныњ электрлік сигналѓа т‰рленуі нєтижесінде алынады.

4) телевизиялыќ сигналдар – біріншілік хабар тарату сигналдары – т‰стілік сигналдардыњ жєне “синхроќоспа” деп аталатын жолдардыњ синхронизация импульстерініњ жєне кері ж‰ріс сєулесініњ импульстері мен жартыкадрларыныњ µшуініњ комбинациясын жартытомды ФС сигналдарына ±ќсас жарыќтылыќ сигналдарыныњ ќосындысынан т±рады.

5)Дискретті сигналдарды тарату сигналдары – телеграфтау жєне мєліметтрерді тарату сигналдары – кµбіне т±раќты амплитудалыќ униполярлыќ жєне биполярлыќ импульстардыњ тізбектелуін кµрсетеді, сонымен бірге оњ импульстар таратылатын белгіге “1”, ал импульстіњ ќалуы немесе теріс “0” белгісіне сєйкес келеді.

3. Көпарналы тарату жүйелерін құру қағидалары. Сызбанұсқаларын келтіру Біруақытта және тәуелсіз N сигналды бір физикалық тізбек арқылы таратуды қамтамасыз ететін техникалық құрылғылар бірлестігін N арналы немесе көпарналы тарату жүйесі деп атайды.

Қабылдаушы станцияда алынған демодулятордан шыққан сигналдар тарату кезіндегі сигналдардан біраз айырмашылығы болады. Мұның себебі таралу арнасына енген бұзылулар мен сигналға әсер етуші бөгеуілдер болып табылады.