
- •Кәсіпкерлікке кіріспе
- •Нарықтық экономиканың негіздері
- •Нарықтық экономика:
- •Шағын бизнестің нарықтық экономикада атқаратын рөлі
- •Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерліктің жағдайы мен проблемалары
- •Кәсіпкерлікті дамыту мен қолдау бағдарламалары
- •«Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» ақ арқылы жүзеге асырылып отырған кәсіпкерлікке қолдау көрсету бағдарламалары
- •Табысқа жету факторлары
- •Бизнес-жоспардың мазмұны
- •Үлкен (макро) орта мен саладағы істің мән-жағдайын талдау
- •Нарықты талдау
- •Маркетинг жоспары
- •Өндірістік жоспар
- •Қосымшалар
- •Ішкі факторлар
- •Әңгіме Сіздің бизнесіңіз жайлы, Сіздің кәсіпорныңыз жайлы болуда
- •Сыртқы факторлар
- •Әңгіме сіздің айналаңыз жайлы, сыртқы әлеміңіз жайлы болуда
- •Практкалық тапсырма. Енді өз бизнесіңіздің 7р толтырыңыз
- •Кәсіпкерлердің өмірінен
- •6 Қадамдық маркетингілік жоспар
- •Бастапқы капиталдың көзі
- •Меншікті жинақтаулар, туыстар мен жақын адамдардың көмегі
- •Несиелер
- •Бастапқы капитал
- •Гранттар
- •Кәсіпкерлердің өмірінен
- •Несиелер
- •Коммерциялық несие
- •Б анк несиесі не үшін қажет
- •Банкті қалай дұрыс таңдаған жөн
- •Қалайша «қымбат» несие тиімді болуы мүмкін?
- •«Сізге менің ақшам не үшін керек?»
- •Бірқатар практикалық кеңестер
- •Егер қиындықтар туындаса...
- •Әрі қарай не болмақ?
- •Гранттар
- •Қаржылық жоспарлау мен есепке алу
- •Кәсіпкерлердің өмірінен
- •Ең жақсы үміткерлер – бұл осы жұмысқа мүдделі болып келетін үміткерлер!
- •Штатты көбейтпеңіз, адамдарды қажетіне қарай алыңыз!
- •Бизнесті дамытудың бастапқы кезеңінде Сізге әртүрлі жұмысты орындай алатын және орындауға даяр адамдар қажет болуы мүмкін!
- •Жұмысқа туыстарыңыз бен жақындарыңызды алуға болады, алайда есіңізде болсын, Сізге олармен жұмыс істеген әрі жеңіл, әрі қиынға түсетін болады!
- •Адамды жұмысқа алмас бұрын онымен сөйлесіп көріңіз, оның практикалық дағдыларын тексеріп алыңыз!
- •Бейімдеу
- •Мотивациялау
- •Адамдарды мақтауға тұрарлық ісі үшін мақтаңыз.
- •Сындарлы түрде сынаңыз.
- •Өз қарамағыңыздағы қызметкерлердің дамуына көмектесіңіз.
- •Қызметкерлерді маңызды мәселелерді шешуге тартып отырыңыз.
- •Нақты және орындалатындай мақсаттарды белгілеңіз.
- •Адал және татулық қарым-қатынасты ұстаныңыз!
- •Еңбектік келісімшарт
- •Еңбектік келісімшартты жасасу үшін қажетті құжаттар (Қазақстан Республикасы Еңбек Кодексінің 31-бабы):
- •Еңбек қатынастары барысында заң нормаларын ұстанып отыру – кез келген деңгей мен ауқымдағы жұмыс беруші үшін міндетті шарт.
- •Әр адамның еңбек саласындағы өз құқықтыры мен еркіндіктерін жүзеге асырудың тең мүмкіндіктері бар.
- •Қызметкерлерге арнап еңбек жағдайларын нашарлау жағына қарай өзгертуге жол берілмейді!
- •Бизнестің формалары
- •Ерлі-зайыпты адамдардың кәсіпкерлігі
- •Өзге құжаттарды талап етуге тыйым салынады!
- •Біржолғы талон
- •Есіңізде болсын, біржолғы талонда кәсіпкерлікпен айналысу орны көрсетіледі, және ол тек сол жерде ғана жарамды болады!
- •Заңға сәйкес осы қызмет түрлерімен патент бойынша айналысуға тыйым салынған!
- •Патентті қалай алуға болады?
- •Патенттің ақысын есептеу
- •Жеңілдетілген декларация
- •Жеңілдетілген декларация бойынша төленетін салықтарды есептеу
- •Есептеу мысалы:
- •Толық серіктестік (тс)
- •Коммандиттік серіктестік (кс)
- •Жауапкершілігі шектеулі серіктестік (жшс)
- •Қосымша жауапкершілікке ие серіктестік (қжс)
- •Акционерлік қоғам (ақ)
- •Өндіріс кооперативі (өк)
- •Жоспарлы тексерулер
- •Жоспардан тыс тексерулер
- •Тексеруді кім және қандай жиілікпен жүргізуі мүмкін?
- •Келісімшарт
- •Келісімшарттың құрылымы
Ішкі факторлар
Әңгіме Сіздің бизнесіңіз жайлы, Сіздің кәсіпорныңыз жайлы болуда
Сыртқы факторлар
Әңгіме сіздің айналаңыз жайлы, сыртқы әлеміңіз жайлы болуда
SWOT-талдау не үшін қажет?
Кәсіпкерлердің
өмірінен
Артықшылықтар
Кемшіліктер
Екеуі
де ауылда өскен
және
мал шаруашылығын
жақсы
біледі
Ет пен
сүтті
тани біледі
Әлия
мамандығы
бойынша қаржыгер,
бухгалтерияны
жақсы
біледі
Арман ауылшаруашылық
институтын тәмамдаған
және
істің
технологиялық
жағын
қалай
ұйымдастыру
керектігін біледі
Екеуі
де жігерлі және
дендері сау
Қиындықтардан
қорықпайды
Өз
ауданындағы
фермерлерді біледі
Жеткілікті
бастапқы
капиталы жоқ
Өз
ісін жүргізуде
тәжірибесі
жоқ
Мүмкіндіктер
Қауіп-қатерлер
Ет
өнімдерін
Алматыдан келіп отыратын көтерме
бағамен
сатып алушыларға
тұрақты
негізде өткізіп
отыру
Сүтті
жақын
жердегі «ААА»-ға
ірі көтерме
саудамен өткізіп
отыру
Бәсекелестер
санының
артуы
Форс-мажорлық
жағдайлар
(құрғақшылық,
күннің
сууы, малдың
ауруы)
Сөйтіп,
анықталғандай,
мүмкіндіктер
мен артықшылықтар
қауіп-қатерлер
мен кемшіліктерден басым болып шықты.
Біржақты
«ИЯ».
Бизнес
болсын!
Практикалық тапсырма. Сізге (келешек кәсіпкер ретінде) өз-өзіңізге Сіздің артықшылықтарыңыз бен кемшіліктеріңізді, сыртқы қауіп-қатерлер мен мүмкіндіктерді ескере отырып SWOT-талдау жүргізуді ұсынамыз.
Менің артықшылығым 1. 2. 3. |
Менің кемшіліктерім 1. 2. 3. |
Сыртқы қауіп-қатерлер 1. 2. 3. |
Мүмкіндіктер 1. 2. 3. |
Маркетинг неден басталады?
Егер қысқаша жазатын болсақ, онда: қажетсінудің пайда болуынан басталады! Көп адамдар жарнаманы сауданы ілгері жылжытқыш деп санайды. Маркетингте, керісінше, қажетсінудің пайда болуы мен оны қанағаттандыруға ерекше көңіл бөлінеді: жарнама тек қана қосымша және әрдайым міндетті сипатқа ие бола бермейтін құрал болып табылады. Шындығына келгенде, егер тауар ешкімге қажет болмаса және қажетсінулерді қанағаттандырмаса, онда ешқандай жарнама көмектеспейді.
Маркетингтің мәнін бір ғана сөйлеммен көрсетуге болады: адамдарға қажет затты өндіріңіз!!! Әрине практика үшін бұл аз! Зерттеулер жүргізіп және маркетингінің келесідегідей негізгі сауалдарына жауап беру керек:
Дәл
Сіздің тұтынушыңызға (тағы) не керек?
Қандай
бағамен сату керек?
Өндірілген
өнімді қайда (қандай дүкенде) сату
керек?
Өндірілген
өнімді қалай сату керек?
потенциалды
тұтынушыға өз өніміңіз жайлы қалай
хабарлау керек?
потенциалды
тұтынушыға өз өніміңіз жайлы қандай
жолмен хабарлау керек?
Осы
сауалдарға жауап беріңіз, оларды міндетті
түрде жазып қойыңыз және өз жауаптырыңыздың
сіздің потенциалды клиенттеріңіздің
іс-жүзіндегі қажетсінулеріне сәйкестігін
тексеріп шығыңыз.
Бұл істе Сізге көмектесетін…
«Маркетингтің 7Р ережесі»
Product (Өнім). Сіз не сататын боласыз.
Place (Орналасу орны). Сіз қай жерде сатасыз.
Price (Бағасы). Сіз қандай бағамен сататын боласыз.
Promotion (Ілгері жылжыту). Сіз қалай сататын боласыз.
Participants (Қатысушылар). Сіздің бизнесіңізді жүргізуге кім (қандай адамдар) қатысады.
Physical evidence (Физикалық куәландырулар). Өнімнің сапалы түрде жасалып немесе қызметтің сапалы түрде көрсетілгенін тұтынушыға не дәлелдейді?
Process (Процестер). Сіздің бизнесіңізде өнімді өндіру мен сату немесе қызметті ұсыну процесі қалай құрылған.
Product Тауардың түрі Безендіру мен дизайн Тауардың орамасы Тауардың салмағы, қызметтердің көлемі Тауардың сапасы/қызметтер Тауардың түсі Тауардың көлемі Сервис, қызмет көрсету |
Place Алаңдарды қажетсіну Бизнестің орналасқан жері Орналасқан жеріне негіздеме беру Бизнестің орналасқан жерінің артықшылықтары мен кемшіліктері Негізгі тұтынушының орналасқан жері Бизнес бойынша серіктестердің орналасқан жері Бәсекелестерінің орналасқан жері |
Price Тауардың/қызметтің бағасы (шығындар мен салықтардың есебімен) Бағаға негіздеме беру Тұтынушының осы бағаға әзірлігі Бәсекелестердің ұқсас тауарларға/қызметтерге қойған бағасы Жеңілдіктер |
Promotion Сіздің тауарыңызды/қызметіңізді ілгері жылжыту әдістері БАҚ-тағы жарнама Сыртқы жарнама Жарнамалық жөнелтілімдер Кездесулер және тауарды/қызметтерді таныстыру Тұтынушыны өзге әдістермен тарту |
Participants Компанияның қызметкерлері Бөгде ұйымдардың қызметкерлері Жеке тұлғалар Сатып алушылар Тұтынушылар Шешім қабылдауға әсер ететін тұлғалар |
Physical evidence Негізгі құндылық (жарықтандыру, температура) Қосымша құндылық (дизайн, комфорт, жайлылық, эстетика, қоршаған орта жағдайлары, қызметкерлердің сыртқы түрі) Жабдықтар мен материалдар (материалдық ресурстар, программалық құралдар) Ілеспе сыйлықтар (қаптар, қойын кітапшалар және т.б.) Ақпараттық материалдар, орап-қаптау пакеттері Естелік кеуде белгілер, жалаушалар, мақтау қағаздары, медальдар Өзге түрдегі куәландырулар (сапа стандартына сәйкестігі, сайт) |
Process Қызметті ұсыну процестерін стандарттау Қызмет көрсету стандарттары Қызметтерді жаңарту Негізгі және қосымша қызметтердің ассортиментін көбейту |