69. Сөз тіркесін оқытудағы көрнекіліктің түрлері, сабақ жоспары. Кесте Жадик

70. Күнтізбелік жоспар, жасалу ерекшеліктері.

Жоспардың бұл түрі бағдарлама материалын тоқсанға және айларға дұрыс бөлудің үлгісі. Мұнда, әдетте, бағдарлама бөлімдерінің тізімі мен әр бөлімге арналған сағат мөлшері, өтілетін тоқсаны мен айлары көрсетіледі. Бағдарламаның әр бөлімін өту үшін белгілі мөлшерде оқу сағаты белгіленеді. Оқу жылының сағаты бағдарлама материалына сәйкес етіп, алдын ала бөлу, материалды өтуде артта қалудан немесе озып кетуден сақтайды. Егер артта қалса, бағдарлама материалының біразы өтілмей қалады, озып кетсе ол материалды оқушылар толық меңгере алмай қалады.

10 Сынып. Қазақ тілі. Сөз мәдениеті пәні бойынша күнтізбелік жоспардың үлгісі:

Реті	Сабақтың тақырыбы	Сағат саны	Уақыты	Тақырып мазмұны	Шығармашы лық жұмыс
1	2	3	4	5	6
І –тоқсан
1	Қыркүйектің бірі – Білім күні, қазақ тілінің шығу, қалыптасу тарихына қысқаша шолу	1		Білім күнінің мәні. Оның негізі – ана тілі

Тақырыптық жоспарлау оқу бағдарламасының белгілі бір тақырыбы немесе тарауы бойынша өтілетін сабақтар мен сабақтан тыс оқу жүйесіндегі оқыту-тәрбиелік үрдісі білім беру, дамыту және тәрбие беру қызметтерін іске асыруының қолайлы жолдарын анықтау үшін қажет. Тақырыптық жоспарлаудың ойдағыдай іске асырылуы, негізінен, алдымен оның мақсатын анықтаудан басталады. Мұғалімнің оқушылар нені білуі керек, нені жете түсінбеді немесе қандай материалды жете түсінді, ары қарай оны қалай сабақтау керек, т.б. мәселелерді терең ойластырып, жоспарлауына байланысты болып келеді. Сонымен қатар сол сабақтың бұрын өткен және алда өтетін сабақтар арасындағы орны; жаңа материалды түсіндіру мен өткенді бекіту; әдіс-тәсілдеріне қатысты нақты материалдар сұрыптау; сабақта жасалатын қорытындыны ретке келтіру; дидакьтикалық материалдар мен көрнекі құралдардың қайсысын қолдану орынды болады дегенді анықтау; сабақта оқулықпен жұмыс жүргізу; тілдік талдаулар жасату; т.б.

Сабақ жоспары белгілі дәрежеде мұғалімнің күнделігі болып есептеледі. Онда жұмыстың барлық кезеңдері мен мазмұны көрсетіледі. Сабақ жоспарын жасауда әр мұғалімнің өз шеберлігі байқалады.

71. Оқушылардың сауаттылығын арттыруда жағдаяттық, рольдік ойындар кешенінің маңызы.

Жалпы рөлдік ойындарды қалай өткізуге болады дегенге келетін болсақ?

• мұғалім оқушылармен бірге бір жағдайларды таңдайды, белгілі бір көріністі жоспарлайды. Оны өткізуді оқушылармен бірге іс-әрекетке көшеді;

• рөлдік ойынға қатысатын оқушылар санын бірден шешіп алады, осы жерде мұғалім ұялшақ, үндемейтін оқушылардың белсенділігін көтеру үшін оларды да рөлдік ойынға қатыстырады;

• рөлдік ойынды қандай қалыпта өткізуді де шешіп алуға болады. Мүмкін алдымен мәтіннің мазмұнын бір оқушы оқып шығады. Содан кейін сынып алдында шағын топқа бөліп, жағдайларды әр топқа үлестіріп, оны барлық топ мүшелерінің ойнап көрсетуін талап етуге де болады;

• мұғалім рөлдік ойынның дайындығы мен оны көрсетудің уақытын алдын ала айтуы керек. Қажет болса, сынып ішіндегі парталар мен орындықтардың да орнын ауыстыруға да болады;

• рөлдік ойын өткізіп жатқан уақытта ойын тым шиеленісіп кетсе, мұғалім дереу тоқтатып, жалпы оқушылармен талдау жүргізуге болады;

• рөлдік ойын көрсетілгенннен кейін міндетті түрде мұғалім оқушыларға ең алдымен олардың өздері алып отырған кейіпкерлерінің іс-әрекетін орындап шығуларын айтып, жалпы талдау жасау керек. Мұнда мұғалім әр оқушының белсенділігі мен қабілетін, туындаған жағдайдан шыға білетін жолды дұрыс таңдай алғанына назар аудару керек.

• әр рөлдік ойында үйренетін, сабақ алатын тұстары болады, соны оқушыларға айтып, ескерту қажет.

Рөлдік ойындар оқушылардың белсенділік ойлауларын қалыптастырып, өз пікірін екінші адамға немесе сынып алдында дәлелді, толық айта білуге жетелейді.

Мысалы: оқулықтағы берілген 214-жаттығуды осы рөлдік ойынға пайдаланып, оқушыларды рөлдерге бөліп ойнатсақ, оқушылар бұл әрекетке қызығушылық танытып, өз шеберліктерімен барын салып ойнайды.

Оқушылардың бәрі Қожаның кім екенін ол жайында ел арасында айтылып жүрген күлкілі, қызықты әңгімелерден жақсы біледі. Тіпті, Қожаны білмейтіндер шанда.

1-әрекет. Жаттығуда берілген мәтін бойынша оқушыларға Қожа рөлін ойнатып көру. Дауыс ырғағы, сөз саптауына, толғау мақамына шеберліктерін салғызу.

2-әрекет. Мәтін ішіндегі есімдіктерге назар аударту, түрлеріне ажырату, сөйлемдегі қызметін анықтау.

Ойынның мақсаты: оқушылардың белсенді ойлау қабілеттерін дамыта отырып, шешендік сөздерді талдау арқылы тіл байлығын молайту.

Ойынның тиімділігі: оқушылар рөлде ойнау арқылы белгілі бір дауыс ырғағын қалыптастырады, тапқырлық, белсенділік танытуы арқылы шығармашылық ойлауды артады.

Сабақ үстінде ойынды қолдану мынадай негізгі шарттарға жүгінеді:

• ойын оқушы алдында тапсырма ретінде қойылады;

• оқушылардың оқу әрекеті ойын ережесі арқылы бағаланады;

• оқу материалы ойын материалы ретінде қолданылады;

• оқу әрекетіне ойын жұмыс элементі ретінде кіреді;

• ойын нәтижесі бірден шығарылып отырады.

Осындай дайындық кезінде сабақтағы ойын элементін қолдану үшін мына мәселелерді ескеру керек:

• оқу-тәрбиелік мақсаты;

• қолданылатын көрнекіліктер;

• уақытты үнемдеу;

• ойынның қызықты өтуі;

• оқушылардың белсенділіктерін бақылау.

72. Сабақ жоспары, құрылымы, маңызы

Сабақтың тақырыбы........

Сабақтың мақсаты.

А)Білімділік

Ә)Дамытушылық

Б)Тәрбиелік

Сабақтың түрі...

Сабақтың әдісі...

Сабақтың көрнекілігі...

Пәнаралық байланыс...

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі

2. Үй тапсырмасы

3. Жаңа сабақ

Жаттығу орындау.

Қорытынды.

Бағалау.

Үйге тапсырма беру.