Тэма № 8 Літаратура Адраджэння

1. Агульная характарыстыка еўрапейскага Адраджэння. Гуманізм як філасофія Адраджэння, антрапацэнтрызм, Адраджэнне і рэлігія. Спецыфічныя асаблівасці Адраджэння ў Беларусі.

2. М.Гусоўскі. Біяграфія, агульная характарыстыка творчага шляху. Рэлігійныя і панегірычныя творы, эпісталярныя пасланні ў вершах.

3. Гісторыя напісання паэмы “Песня пра зубра”, яе ідэйны змест, патрыятычныя матывы, гуманістычны пафас. Пераклічка “Песні пра зубра” са “Словам пра паход Ігаравы”.

4. “Песня пра зубра” як гераічны эпас – гімн воінам і князю Вітаўту. Вобраз зубра як паэтызацыя адраджэнчаскага тытанізму, праяўленне праз гэты вобраз светапогляду сярэдневяковага і рэнесансавага чалавека. Сімвалізм у паэме, хрысціянская мараль і яе ўплыў на ідэйна-вобразную структуру твора.

Тэма № 9 Францішак Скарына

1. Біяграфія Ф.Скарыны “Белыя плямы” ў яго жыццёвым шляху, гіпотэзы і меркаванні аб перыпетыях жыцця і творчай дзейнасці першадрукара. Ф.Скарына як дзеяч Адраджэння. Фарміраванне яго светапогляду, роля ў ім рэлігійна-хрысціянскага асветніцтва, народнай этыкі і эстэтыкі.

2. Пражскі перыяд друкарскай дзейнасці Ф.Скарыны (1517 – 1519), віленскі перыяд (1522 – 1525). Ф.Скарына ў Кёнізбергу і Маскве (1529 – 1533). Агульная характарыстыка выданняў Ф.Скарыны пражскага і віленскага перыядаў.

3. Прадмовы і пасляслоўі Ф.Скарыны да выдадзеных ім кніг Бібліі як выяўленне яго асветніцтва і гуманізму. Адносіны Ф.Скарыны да рэлігіі і ўлады, права і навук. Патрыятызм і дэмакратызм Ф.Скарыны.

4. Ф.Скарына – паэт. Скарынаўскія вершы ў прадмовах да Бібліі, акравершы як літургічная паэзія. Гісторыка-культурнае значэнне літаратурна-грамадскай дзейнасці Ф.Скарыны, яго вобраз у сучаснай беларускай літаратуры.

Тэма № 10 с.Будны і в.Цяпінскі як дзеячы Рэфармацыі

1. Жыццёвы шлях С.Буднага, агульная характарыстыка кніг, выдадзеных ім на беларускай, польскай, лацінскай мовах.

2. “Катэхізіс” (1562) – першая друкаваная кніга на тэрыторыі сучаснай Беларусі. Прадмова да “Катэхізіса”, негатыўныя адносіны пісьменніка да князёў, духавенства, патрыятычныя ідэі, погляды на мову і асвету.

3. Агульная характарыстыка лаціна і польскамоўных кніг С.Буднага. (“Кніга аб дзвюх сутнасцях Хрыста” (1574), “Пра найважнейшыя артыкулы хрысціянскай веры” (1576), “Пра свецкую ўладу”, “Аб уладзе мяча” (1583). С.Будны – крытык біблейскіх тэкстаў.

4. Агульная характарыстыка жыццёвага і творчага шляху В.Цяпінскага. Пераклад ім на старабеларускую мову “Евангелля”. Прадмова да “Евангелля”, яе патрыятычны пафас, мастацкая арыгінальнасць і стылёвая своеасаблівасць.

Тэма № 11 Царкоўна-палемічная публіцыстыка. М.Сматрыцкі, а.Філіповіч

1. Царкоўна-палемічная публіцыстыка, час і прычыны яе ўзнікнення. Пісьменнікі-палемісты (К.Філалет, Л.Карповіч, К.Транквіліён, Л. і С.Зізаніі).

2. Мялет Сматрыцкі (1572 – 1630). Біяграфія. “Трэнас” (1610). Гісторыя напісання твора, вобраз маці-царквы. Асаблівасці кампазіцыі і стылю, барочныя ўплывы (сімволіка і алегарызм) у помніку.

3. Апанас Філіповіч. Біяграфічныя звесткі. “Дыярывуш” – выдатны помнік сінкрэтычнага характару: палеміка і мемуары. Жыційныя элементы ў творы, стыль, мова, фальклорныя элементы ў “Дыярывушы”.

4. Традыцыі “Дыярывуша” А.Філіповіча ў “Дзённіку” Ф.Еўлашоўскага, “Хроніцы” Я.Цадроўскага.