Экономикалық теория

Нұсқа 3

1. Экономикалық теорияның зерттеу әдістерінің бірі жеке әдістер:

1. Экономикалық теорияны абстракциялық қарастыру.

2. Табысы шектелген нақты тұгынушыға көмек беру.

3. Айналым, төлем, қор жинау.

4. Экстраполяция (болжау).

E) Зандар мен категориялар.

Ғ) Кәсіпкерлер арасында пайданы бөлу. G) Экономика математикалық модельдер.

Н) Баланстық, функциональдық.

2. Қазіргі нарыктық экономиканың қоғамдағы пайдалылық рөлі:

1. Өндіруші егемендік құкығын бұзуы.

2. Шағын орта бизнестің ұлғаюы.

3. Экономикалық өсуді қатамасыз ету.

4. Адамдардың тәуекелге бармауы.

E) Тұтынушы егемендік құқығын бұзуы. Ғ) Жеке меншІк сауда саясатының дамуы.

G) Өндірушілердің өндІрген өнімінің жетістігі.

Н) Өндірушілер мен тұгынушылар арасындағы байланыс.

3. Нарық субъектілері:

1. Ақша.

2. Тауар.

3. Кэсіпкерлер.

4. Еңбек.

E) Үй шаруашылығы Ғ) Үкімет.

G) Сатушылар мен сатып алушылар. Н) Мемлекет.

4. Экономикалық жүйенін, жандануына байланысты ұзақ мерзімді басымдық:

1. Мемлекеттік меншіктің үстемділігі.

2. ¥рпақтан урпаққа жалғасып отьфған дәстүр.

3. Орталықтандырылған жоспарлау.

4. Мемлекеттің нарық механизмдеріне араласуы.

E) Өндіріс факторларын қадағалау.

F) ¥лттық қауіпсіздік, энергетика ресурстары.

G) Инфрақұрылым, көлік және байланыс.

Н) Ішкі саяси тұрақгылық пен қоғамның топтасуы.

5.Меншікті қандай жақтарынан көруге болады:

1. Құқықтық және психологиялық.

2. Экономикалық және пайдалылық.

3. Әлеуметтік және саяси.

4. Үжымдық еңбек.

E) Жалдамалы еңбек.

Ғ) Психологиялық және экономикалық.

G) Жеке еңбек.

Н) Экономикалық және кұқыкгық.

6. Нарықтық экономикадағы меншіктің тұрлері:

1. Мұрагерлікке қалдыру кұкьіғы.

2. Қалдық сипатты құқық.

3. Кәсіпорындық, муниципалдық.

4. Экономикалық жэне кұкықтық.

E) Жеке, мемлекеттік, нарықтық.

F) Акционерлік, шетелдік, бірІккен.

G) Социалистік, капиталистік. Н) Жеке, ұжымдық, қоғамдық.

7. Тауарлы шаруашылықтың пайда болу шарттарына:

1. Жеке меншіктің болуы.

2. Шаруашылық процестерін жургізу арқылы шектеулі ресурстарды пайдаланатын өндірістік қатынастары.

3. ¥лттық өнІм, табыс, сауда.

4. Накты бір өнім өндірушілердің мамандануын білдіретін қоғамдық еңбек бөлінісі, шаруашылық өндірілген өнімнің айырбасқа (сатуға) түсуі.

E) Табыс көзі.

F) Тауар өндірушілердің экономикалық оқшаулануы.

G) Адамдардың материалдық жағдайын тольпымен қамтамасыз ету үшін шектелген ресурстарды тиімді пайдалануы.

Н) Үлттық қаржы, қогамдық табыс.

8. Тауар категориясының анықтамасы:

1. Өндірушінің өзі тұтынатын еңбек өнімі.

2. Қоғамның кажеттілігін қанағаттандыру қасиеті бар зат.

3. ¥лттық өнім, табыс, сауда.

4. Айырбас қ¥нына ие тауар.

E) Тугыну құнына ие зат.

F) Үлттық қаржы, қоғамдык табыс.

G) Табыс көзі. Н) Еңбек Кералы

9. Нарықтық шаруашылықтыд қызмет атқаруы мен пайда болуына кедергі болатын шарттар:

1. Экономика субъектілерінің экономикалық оқшаулануы.

2. Тауарлар бағасы мен сатылатын көлемІ арасындағы тура қатынас.

3. Әрбір тауардың икемділік мөлшері.

4. Тауар санының және көлемінің азаюы.

E) Кәсіпкерлік субъектілерінің еріктілігі,

F) Қоғамдық еңбек бөлінісі.

G) Бағаны ырықтандыру.

Н) Өндіру мен бөлудІ басқарудың қатаң жүйесі.

10. Жеткіліксіз жиынтық сұранысы көрсетеді:

1. Фрикциондық жұмыссыздықтың өсуін.

2. Кұрыльшдық жұмыссыздыктың өсуін.

3. Құрылымдық жұмыссшдыктың төмендеуін.

4. Жасырьга жұмыссыздыктың төмендеуІн.

E) Циклдық жұмыссыздықтың төмендеуін.

F) Жасырын жүмыссыздықтың өсуін.

G) Фрикциондық жұмыссыздыктың төмендеуін. Н) Циклдық жұмыссыздықтың өсуін.

11. Жиынтық ұсыныс қисығындағы кейнсиандық бөлік:

1. Оңды сызықты көрсетеді.

2. Вертикалды сызықпен берілген.

3. ТерІс сызықпен берілген.

4. Аралық сызықпен.

E) Горизонталды сызыкден берілген.

F) Еаға мен сату көлемінің арасындағы тікелей тәуелділікті.

G) Тікелей сызықпен.

Н) Сұраныс бағасының өсуі.

12. Жай ұдайы өндіріс:

1. Жаңа ресурстарды игерумен байланысты үдайы өндіріс.

2. Материалдық өндіріс саласы өмір сүру, жұмыс істеу үшін қажетті игіліктер.

3. Жылдан жылға өндіріс мөлшері өзгермейтін өндіріс.

4. Жеке тұтынудың төмендеуі.

E) ӨндІрІс процесінің көлемі мен ауқымы үзіліссіз өзгермеген жайын,

F) Игіліктер өндіру, қызмет көрсету саласы жатады.

G) Қол еңбегіне негізделген ұдайы өндіріс.

Н) Алтын шығарумен байланысты ұдайы өндіріс.

13. Негізгі капитал:

1. Өндіріс тауары.

2. Өндіріс процесінде кұнын өзгертпейтін капитал.

3. Бірнеше өндіріс процесіне катысатын және өз құнын жаңа өнімге бөлшектеп ауыстыру.

4. Айырбас құнды өндіру,

E) Құнды қағаз түріндегі капитал.

F) Натуралдық түрі толығымен тұратын капитал.

G) Қосымша құн өндіру.

Н) Өндіріс процесінде өз кұнын толық жоятын және оны жаңа өнімге толық аударатын капитал.

14. Капиталдың түріне негізгі және айнымалы болып бөлінуіне тән:

1. Өндірістік.

2. Коллективтік меншік.

3. Тауарлы ақша.

4. Ақшалай,

E) Акционерлік меншік.

F) Тауарлы.

G) Саудалық. Н) Қарыз.

15. Экономикалық ілІмі «Меркантелизм» ұғымы дегеніміз:

1. «Мерканте» - айрықша табыс көзі.

2. «Мерканте» - саудагер-көпес, сауда, пайда.

3. «Мерканте» - әлеуметтік-құқықтық әдісі.

4. «Мерканте» - өндіргіш күштердің әдістері.

E) «Мерканте» - шығынның табыс көзі.

F) «Мерканте» - сату және тауарға қызмет қатынасы.

G) «Мерканте» - адамдар арасындағы сауда қатынасы. Н) «Мерканте» - өндіргіш күштердІң қатынасы.

16. Нарыктык экономикада мына мәселелердІ жартылай нарық, жартылай үкімет шешкен кездегі экономика:

1. Нарықтық.

2. Командалық.

3. Аралас.

4. Әділетті қоғамдық құрылыс орнату.

E) Өтпелі.

F) Жұмыссыздық пен инфляция.

G) ӨндірІстің ұлғаюы мен экономикалық өсудІ қамтамасыз ету. Н) Дәстүрлік.

17. Әлеуметтік жадай деңгейінің экономикалық көрсеткіші:

1. ¥лттық табыс.

2. Ж¥Ө.

3. Қоғамның өндірген ұлтгық өнімі.

4. Макроэкономикаға.

E) Жан басына шакқандағы ріттық табыс.

F) Қоғамдық жиынтық өнім.

G) Жалпы ішкі өнім. Н) Микроэкономикаға.

18. Жиынтық сұраныс қисығы жоғарылайды, егерде:

1. Солға — төменге (азаюы).

2. Өндіргіш күштер жоғарласа.

3. Баға деңгейі төмендесе.

4. Баға деңгейі жогарыласа.

E) Солға - жоғары (азаюы). Ғ) Инфляция жоғарласа. G) Оңға - төменге (өсуі). Н) Оңға - жогары (өсуі).

19. Үлттық шаруашылықта экономикалық дагдарыс кезінде жиынтык сұраныс:

1. Нақты және потенциялды Ж¥Ө көмегі тең болса.

2. Экономикалық толық жұмыссыздық жоғарылайды.

3. Өзгеріссіз қалады.

4. Жиынтық ұсынысқа байланысты.

E) Төмендейді.

Ғ) Потенциалдық Ж¥Ө-нің көлемі өседІ.

G) Өсуі де, төмендеуі де мүмкін. Н) Өседі.

20. Дж.Китчиннін «қыска мерзімді» толқындарының себептері мен ерекшеліктері:

1. Акша айналысындағы өзгерістер, кердиттік жуйенің мәселелері Ж¥Ө-нің тербелісіне инфляцияға, жұмыссыздыққа әкеледі.

2. Цивилизацияның дамуымен, олардың жоғалуымен немесе жаңа сатымен байланысты.

3. Басты қозғаушы күш технологиялық өндірістегІ технологиялық базаның радикалды өзгеруі мен оның құрылымдық қайта құрылуы.

4. Экономикалық циклдардың себептері күрделі қурылыспен байланысты.

E) Энергия қуаты мен материалдарға байланысты.

F) Алтынның әлемдік қорының тербелісі.

G) Халыктың элеуметтік жатдайларының жақсару тербелісіне әкеледі. Н) Ж¥Ө-нІң, инфляцияның, жұмысбастылыктың тербелісіне әкеледі.

22. Биржаның негізгі қызметтері;

1. Кұнның дайын тауарға аударылуы.

2. Сатушылар мен сатып алушыларды бір-бірімен кездестіреді.

3. Калиталдың бір саладан баска пайдалы саласына қарай ауысуына жағдай жасайды.

4. Бағалы қағаздардың багамын анықтау.

E) Шаруашылык салаларында іскерлік белсенділік өлшегіші қызметін атқарады.

F) Материалдық байлықтын құрылуы.

G) Өндірісте қосымша құнға қатысуы.

Н) Сатушылар мен сатып алушылардың бір-бірімен кездесуіне жағдай жасау, бағалы қағаздарды өткізу және капиталдың неғұрлым пайдалы саласына карай ауыстыру,

23. ҚР еңбек нарығын мемлекеттік реттеу:

1. Жұмыспен толык қамтылған жағдаЙда жұмыссыздықтың белгілі бІр деңгейіндегі қажетті және заңды процесстері.

2. ¥зақ мерзімдегі жүмыссыздықтың тұрақты формасына әкеледі.

3. Жұмыссыздарға әлеуметтік қорғау жасау.

4. Икемді еңбек нарығын ұйымдастыруға қолдау жасау жзне барлық элеуметтік топтардың ерекшеліктерін ескере отырыл толық есепке енгізу.

E) Еңбек қатынастарын зандылық құқылық нормалармен камтамасыз ету.

F) Жұмыс таба алмағандықтан взінің біліктілІгін жоғалтады.

G) Жаңа жұмыс орнын К¥РУ және еңбек биржасы арқылы жұмыссыз адамдарға баска жаңа мамандықтарды игеруге біліктілікті көтеруге көмектесу.

Н) Еңбек нарығында бәсекелестік қабілетін жоғалтады.

24. Еңбек өнімділігін арттыру, капиталды тарту жэне табиғи қорларды пайдалану арқылы өндіріске басқа қосымша факторларды қоспай экономиканы өсіру:

1. Толық өнім.

2. Интенсивті өсу.

3. Аралас жолмен өсу.

4. Өндіргіш өсу.

E) Технологияны жетілдіру, өндірісті жэне өткізуді ұйымдастыру мен баскаруды жетілдіру.

F) Ресурстарды пайдалану әдістерін жақсарту.

G) Қолданылатын ресурстар сапасының өсуі. Н) ЭкстенсивтІ өсу.

25. Экономикада өндіріс факторларының өнІмдІлігі төмендегенде экономикалық өсуді ұстау:

1. Қосымша ресурстар бірлІгінің бағасын өсіру.

2. ӨндірІстік ресурстарды аз түгынады.

3. Ресурстарды тұтынуды көбейтеді.

4. Қосымша ресурстардың өсІмділігін есірмеу.

E) Жалпы ендірістің көлемін азайту.

Ғ) Ресурстар шығындарын өндІрілген тауар мен қызметтер.

G) Ресурстарды өсіру қажет.

Н) Ресурстардың бағасын өсіреді.