1.3 Қабаттағы мұнай мен газдардың және судың құрамы мен қасиеттері

Зерттеулер стандартты аппаратурада, мемлекеттік стандартқа сәйкес жүргізілген. Юра және бор жүйелеріндегі мұнайлар ауыр мұнайлар түріне жатады, ал пермь және триас жүйелерінің мұнайлары төмен тұтқырлы мұнайлар түріне жатады.

Қабаттық шарттағы юра және бор мұнайларының көрсеткіштері: тұтқырлықтары 154-869 мПа.с арлығында, тығыздығы 0,8984-0,9116 г/см³, қанығу қысымы 0,9-0,97Мпа, газ факторы 1,22-2,72м³/м³, бастапқы көлемдік коэффициенті 1,011-1,032.

Кесте 1.3.1

Кен орнының қабаттық шарттағы мұнайының қасиеттері.

Горизонт	К1Һ	J-ІІ	J-ІІІ	Т1-І	Р2
Үлгіні алу уақыты	1999	1999-2004	1999-2004	1999	1999
Ұнғыма түбінің температурасы, 0С	15	18,8	20,0	20,6	22,8
Қабат қысымы, Мпа	1,95	2,82	2,85	3,77	3,99
Қанығу қысымы, Мпа	0,9	0,96	0,97	1,11	1,78
Газ факторы, м3/м3	1,22	2,72	2,4	2,23	3,75
Мұнайдың көлемдік коэффициенті	1,011	1,022	1,032	1,019	1,021
Қабаттық мұнай тығыздығы, г/см3	0,8984	0,9053	0,9116	0,8914	0,8760
Қабаттық мұнай тұтқырлығы, мПа.с	154,4	268,8	252,2	50,6	41,8

Еріген газдардың негізгі компонентік құрамы (мольдік үлестері):

1. Метан –91,97%

2. Этан – 1,96%

3. Пропан – 0,18%

4. Бутан – 1,43%

5. Пентан – 0,46%

6. Гексан және одан жоғары – 0,04%

7. Көмірқышқыл газдар – 1,78%

8. Азот және инертті газдар – 0,5%

Күкіртсутегісі – жоқ.

Кесте 1.3.2

Кен орынының газсызданған мұнайының физикалық-химиялық қасиеттері

Қабат		К1br	К1Һ	J-І	J-ІІ	J-ІІІ	Т1-І	Т1-ІІ	Р2
Мұнай тығыздығы, г/см3		0,928	0,904	0,913	0,914	0,915	0,897	0,880	0,876
Құрамы, %	күкірт	0,792	0,542	0,702	0,622	0,651	0,715	0,826	0,550
	кокс	3,17	2,69	2,86	2,85	2,62	3,05	2,26	2,95
	шайыр	28,0	21,4	21	22,7	21,8	26,0	20,4	23,1
	битум		0,26		0,4	0,43	0,67	0,7	2,61
Оталу температурасы, 0С		33	56,3	23	67	56	41,5	61	29
Қату температурасы, 0С		-41,5	-42	-50	-37	-42	-14	-18	-37,5
Құрамындағы от-тегі мөлшері, мг/г		2,445	2,024	1,45	2,82	3	0,8	0,43	1,569
Құрамындағы парафин мөлшері, мг/г		0,129	0,302	0,086	0,467	0,263	1,9	2,9	0,64
Парафиндердің балқу температурасы, 0С			43		51	43	52	51	52
Қайнау температурасы, 0С		162	116	134	160	172	111	114	86,3
Фракциялық құрамы %		2000С	2	5,1	4	3,63	2,48	5,5	11,8
Мұнай тұтқыр- лығы, мПа.с	2500С	6,25	11,7	9,52	9,13	6,89	11,87	19,8	18,1
	3000С	23,5	25,6	26,5	22,5	20,8	50,3	32,6	27,5
	00С	4933	631,4	1186	1921	1797		635	38,3
	100С	1714	291	508	669,9	672	148,1	91,5	69,9
	200С	690,7	144	233,1	301,3	290,6	103,7	35,1	45,4
	300С	313,9	79,4	120,5	150,7	144,9	40,8	26	32,7
	400С	156,1	46,8	69,1	81,9	82,6	29,7	18,4	23,9
	500С	89,6	29,6	42,2	48,4	46,3	24,1	13,1	17,6

Кестеден көріп тұрғандай орта юра және бор кеніштерінің мұнайының температураға сезімталдылығы үлкен, бұл кеніштерді жылулық әдістерді қолданып игеруге қолайлы жағдай. Орта юра кеніштері негізгі игеру кеніштері болғандықтан, кеніштер мұнайының анализдері де көп жасалған. Кеніш ауданы бойынша мұнай қасиеттері көп өзгереді.

Қабат сулары туралы мағлұматтар орта юра қабаттарының сулары туралы ғана бар. Гидрологиялық жағынан орта юра түзілімдерінде қабат суларының екі генетикалық түрі анықталған: инфильтрациялық - контур сыртындағы сулы аймақ және седиментациялық - өнімді қабаттың линзаланған құмды қабатшаларында орналасқан сулар, олардың химиялық қасиеті бойынша контур сыртындағы сулардан үлкен айырмашылықтары бар. Химиялық құрамы жөнінен орта юра кеніштерінің инфильтрациялық сулары сульфатты-натрийлі, гидрокарбонатты және хлормагнийлі сулар болып табылады. Сульфатты-натрийлі сулар солтүстік қанатта және оңтүстік қанаттың батыс аумақтарын, ал гидрокарбонатты сулар оңтүстік қанаттың шығыс аумақтарын алып жатыр.

Кеңкияк кен орнының мұнайының физикалық-химиялық қасиеттері мынадай көрсеткіштерімен сипатталады:

Кен орнының мұнайы керосинді 42% дейін, күкірті аз (0,29-0,67%) парафинді (1,19-4,55%), шайырлы (20-26%), асфальтенді (0,58-0,91%), коксті (2,28-3,16%) болып келеді.

Мұнай тығыздығы 0,93-0,95 гр/см. тұтқырлылығы 68,4-296,8, қабат температурасы 14-22%, бастапқы қайнау температурасы 74-265 градусқа дейін өзгеріп отырады, қоюлану температурасы 5-25 градусқа дейін болады.

Мұнайдың құрамында көміртегі 86,5%, сутегі 12,87%, оттегі 0,13%, азот 15%, газ факторы 0,59м³/т.

Мұнайдың газға қаныққан қысымы- 17.7 Мпа, газдың мұнайдағы көлемі- 4.23 м³/ т, сепарация шарты бойынша газ факторы 32.8 м³/т, қабат қысымы- 1.96 Мпа, температурасы- 15С˚, көлемдік коэффициенті- 1.02, мұнайдың тығыздығы-0.87 г/см³, тұтқырлығы- 39.2 СП-ға тең.

Қабат суының физикалық қасиеттеріне тоқталсақ, қабат жағдайындағы тығыздығы- 1020 кг/м³, тұтқырлығы- 1.10 МПа/с, жалпы минерализациясы- 5.5-37.4 г/м³, қышқылдың орташа деңгейі- 7.5 рН-қа тең. Кен орнының газының негізгі құрамын күкірт сутегі-6.5℅, оттегі- 0,7, метан- 68.66℅ , этан- 9.36℅, пропан-3.55℅, азот-14℅, ауадағы меншікті салмағы- 0.7385℅, газ құрамындағы инертті газдардың көлеміндегі үлесі- 4.29℅-ды құрайды.

Мұнайдың газбен қаныққан қысымы- 60 МПа, мұнай құрамындағы газ шамасы- 72,7м³/т, мұнай тығыздығы- 0.77г/см³, көлемдік коэффициенті- 1,14-ке тең.