Праверачны тэст

І. Вызначце правільны адказ.

1. Асноўнай формай падрыхтоўкі спецыялістаў гісторыкаў вышэйшай кваліфікацыі ў пасляваенны перыяд з'яўлялася

А) сумяшчальніцтва

Б) суіскальніцтва

В) аспірантура

Г) магістратура.

2. У Мінскім педагагічным інстытуце ў 1947 г. была адчынена аспірантура па спецыяльнасці

А) гісторыя СССР і БССР

Б) усеагульная гісторыя

В) археалогія

Г) марксізм-ленінізм.

3. Завочная аспірантура з'явілася ў БССР у

А) 40-я гг.

Б) 50-я гг.

В) 60-я гг.

Г) 70-я гг.

4. Абавязковая публікацыя вынікаў дысертацыйнага даследавання была ўведзена ў

А) 40-я гг.

Б) 50-я гг.

В) 60-я гг.

Г) 70-я гг.

5. Гадавая аспірантура дзейнічала пры

А) БДУ

Б) АН БССР

В) Мінскім педагагічным інстытуце

Г) Акадэміі грамадскіх навук пры ЦК ВКП(б).

6. Аспірантура па гістарычгым спецыяльнасцям пры Гродзенскім педагагічным інстытуце была адчынена ў

А) 1962 г. Беларскі політех

Б) 1965 г.

В) 1969 г.

Г) 1972 г.

7. У 60-я гг. спецыялізаваны вучоны савет па абароне дысертацый па гістарычным навукам дзейнічаў у

А) Магілёўскім педагагічным інстытуце

Б) Мінскім педагагічным інстытуце

В) Гродзенскім педагагічным інстытуце

Г) Інстытуце гісторыі партыі пры ЦК КПБ.

8. Сістэма атэстацыі навуковых і навукова-педагагічных кадраў праз Вышэйшы Атэстацыйны Камітэт пры Савеце Міністраў СССР была ўведзена ў

А) 1972 г.

Б) 1973 г.

В) 1974 г.

Г) 1975 г.

9. У другой палове 80-х гг. назіраўся (лася)

А) недахоп кадраў гісторыкаў вышэйшай кваліфікацыі

Б) асабліва недахоп дактароў гістарычных навук

В) перавышэнне колькасці спецыялістаў вышэйшай кваліфікацыі

Г) рост цікавасці да гістарычнай навукі.

10. У 1957 г. быў арганізаваны

А) Інстытут эканомікі АН БССР

Б) Інстытут літаратуры АН БССР

В) Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору АН БССР

Г) Інстытут гісторыі АН БССР.

11. «Тэзісы аб асноўных пытаннях гісторыі БССР» выйшлі ў

А) 1946 г.

Б) 1947 г.

В) 1948 г., 20 сакавіка

Г) 1949 г.

12. Галоўная функцыя гістарычнай навукі ў сярэдзіне 40-х – 80-я гг.

А) пазнавальная

Б) патрыятычная

В) выхаваўчая

Г) ідэалагічная.

13. Для беларускай савецкай гістарычнай навукі быў характэрны

А) плюралізм

Б) глыбокая крыніцавая аснова

В) шырокая сувязь з замежнай гістарыяграфіяй

Г) ілюстрацыйна-цытатніцкі метад.

14. Дэмакратызацыя архіўнай справы назіралася ў

А) 30-я гг.

Б) 40-я гг.

В) 50-я гг.

Г) 60-я гг.

ІІ. Што аб'ядноўвае пералік?

1. М.Я.Шкляр, К.І.Шабуня, В.А.Пыжкоў, А.Ф.Хацкевіч, Б.М.Фіх. – паспяхова абаранілі па выданых манаграфіях дысертацыі на суісканне вучонай ступені доктара, а Я.М.Шкляр і Г.В.Кісялёў – кандыдата гістарычных навук.

2. «Революционный путь Компартии Западной Белоруссии», «Очерки истории КПБ», «Всенародное партизанское движение в Белоруссии в годы Великой Отечественной войны», «Всенародная борьба в Белоруссии против немецко-фашистских захватчиков в годы Великой Отечественной войны». - выданні, падрыхтаваныя калектывам Інстытута гісторыі партыі пры ЦК КПБ.

3. Л.С.Абецэдарскі, А.І.Воранава, Н.В.Каменская, Я.І.Карнейчык, С.Н.Малінін, М.М.Нікольскі, У.М.Перцаў, К.М.Палікарповіч, А.П.П'янкоў, П.В.Саевіч, К.І.Шабуня, Я.П.Шлосберг. - студзень 1948 г. ЦК КП(б)Б стварыў камісію з вядомых гісторыкаў рэспублікі

4. Я.І.Бугаёў, А.І.Воранава, К.І.Шабуня, І.М.Ігнаценка, Ц.Е.Саладкоў. - заставалася гісторыя рэвалюцыйнага руху, у якім асноўная ўвага надавалася ролі бальшавіцкіх арганізацый

5. У.А.Палуян, І.В.Палуян, А.М.Мацко. - пытанне знаходжання Заходняй Беларусі ў складзе Польшчы

ІІІ. Вызначце дату.

1. Пастанова ЦК ВКП(б) «Аб становішчы з навукова-педагагічнымі кадрамі ў ВНУ Беларускай ССР». - 1947 г.

2. Пастанова ЦК ВКП(б) «Аб стане і мерах паляпшэння падрыхтоўкі навукова-педагагічных кадраў праз аспірантуру ў Беларускай ССР». - 1951 г

3. Адкрыццё аспірантуры па гістарычным спецыяльнасцям у Беларускім політэхнічным інстытуце. - 1962 г.

4. Адкрыццё аспірантуры па гістарычным спецыяльнасцям у Беларускім інстытуце народнай гаспадаркі. – 1966 г.

5. Прыняце «Палажэння аб суіскальніках вучоных ступеней, якія працуюць над дысертацыямі па за аспірантурай». - 1968 г.

6. Пастанова ЦК КПСС і СМ СССР «Аб мерах па далейшаму ўдасканаленню вышэйшай адукацыі». – 1972 г.

ІV. Складзіце пералік.

1. Сектары Інстытута гісторыі ў другой палове 40-х гг.: 3 - гісторыі СССР і БССР, археалогіі, этнаграфіі і фальклору.

2. Сектары Інстытута гісторыі ў пачатку 70-х гг.: сем сектараў: 1. археалогіі Беларусі, 2. гісторыі Беларусі дасавецкага грамадства, 3. гісторыі Вялікай Айчыннай вайны і партызанскага руху, 4. гісторыі Кастрычніцкай рэвалюцыі і сацыялістычнага будаўніцтва, 5. гісторыі камуністычнага будаўніцтва, 6. замежнай гістарыяграфіі Беларусі, 7. гісторыі еўрапейскіх сацыялістычных краін, у складзе якіх працавалі 82 навуковыя супрацоўнікі, у тым ліку 10 дактароў і 29 кандыдатаў гістарычных навук.

3. Сектары Інстытута гісторыі ў пачатку 80-х гг.: 11 аддзелаў: 1. першабытнай археалогіі, 3. сярэдневяковай археалогіі, 4. археалогіі зонаў новабудоўлі, 5. гісторыі Беларусі перыяда феадалізму, 6. гісторыі Беларусі перыяда капіталізму, 7. гісторыі Кастрычніцкай рэвалюцыі і грамадзянскай вайны, 8. гісторыі сацыялістычнага будаўніцтва, 9. гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, 10 гісторыі навукі і інш. Усяго ў 1980 г. там працавалі 120 навуковых супрацоўнікаў, у тым ліку 13 дактароў і 46 кандыдатаў гістарычных навук.

4. «Сінтэтычныя» працы па гісторыі Беларусі, падрыхтаваныя Інстытутам гісторыі АН БССР: 40 – сярэдзіна 50-х гг.

Праверачны тэст

І. Вызначце правільны адказ.

1. Згодна класіфікацыі ЮНЕСКА археалагічныя даследаванні праводзяцца на аснове

А) 4 перыядаў

Б) 5 перыядаў

В) 6 перыядаў

Г) 7 перыядаў. 1) палеаліт, мезаліт; 2) неаліт, бронзавы век; 3) жалезны век; 4) сярэдневечча; 5) ХVІІ – ХVІІІ ст.; 6) ХІХ ст.; 7) ХХ ст.

2. Комплекснае даследаванне пачатковага этапа гісторыі Беларусі прадстаўлена ў манаграфіі

А) К.М.Палікарповіча

Б) А.Г.Калечыц

В) У.Ф.Ісаенкі

Г) М.М.Чарняўскага

3. Выданне «Археалагічных карт» Беларусі распачаў

А) Л.Д.Побаль

Б) Э.М.Зайкоўскі

В) І.І.Арцёменка

Г) У.Ф.Ісаенка. 1968 г.

4. Культуру шарападобных амфар даследаваў

А) М.М.Чарняўскі

Б) Н.М.Гурына

В) Ю.У.Кухарэнка

Г) Л.Д.Побаль.

5. Абагульняючую працу «Бронзавы век на тэрыторыі Беларусі» выдаў

А) А.В.Іоў

Б) М.М.Чарняўскі

В) Э.М.Зайкоўскі

Г) І.І.Арцёменка.

6. Л.Д.Побаль даследаваў

А) нарвенскую культуру

Б) культуру шнуравой керамікі Палесся

В) гісторыю старажытных славян

Г) археалогію Мінска.

7. У акадэмічным выданні «Гісторыя Беларускай ССР» (1972 – 1975 гг.) слаба асветлена эпоха

А) палеаліта

Б) мезаліта

В) неаліта

Г) бронзавага века.

8. Аснову «беларускага племені» У.І.Пічэта звязываў з

А) крывічамі і дрыгавічамі

Б) крывічамі і радзімічамі

В) крывічамі і драўлянамі

Г) радзімічамі і драўлянамі.

9. Прарадзіму славян У.І.Пічэта лакалізаваў

А) на Каўказе

Б) на Балканах

В) ва Усходняй Еўропе

Г) у Падзвінні.

10. А.П.П’янкоў прытрымліваўся тэорыі

А) крывічскага паходжання беларусаў

Б) старажытнарускай народнасці

В) вялікарускай

Г) «балцкага субстрату».

11. У 60 – 80-я гг. у гістарычнай навуцы Беларусі панавала этнагенетычная канцэпцыя

А) М.Я.Грынблата

Б) А.П.П’янкова

В) У.І.Пічэты

Г) С.А.Токарава.

12. Тэрмін «усходнеславянская народнасць» прапанаваў

А) П.У.Церашковіч

Б) Г.І.Каспяровіч

В) М.Ф.Піліпенка

Г) В.К.Бандарчык.

13. Г.В.Штыхаў даследуе археалогію

А) Тураўскай зямлі

Б) Полацкай зямлі

В) Пасожжа

Г) Панямоння.

14. Старажытнае Бярэсце вывучае

А) Э.М.Загарульскі

Б) Ю.А.Заяц

В) А.А.Мяцельскі

Г) П.Ф.Лысенка.

15. Пачынальнікам «гістарычнай археалогіі» з’яўляецца

А) Ф.Д.Гурэвіч

Б) Я.Г.Звяруга

В) М.А.Ткачоў

Г) С.А.Піваварчык.

16. Б.Д.Грэкаў лічыў, што ў ІХ – ХІІІ ст. ва ўсходніх славян панавалі

А) першабытнаабшчынныя адносіны

Б) рабаўладальніцкія адносіны

В) феадальныя адносіны

Г) капіталістычныя адносіны.

17. В.І.Гарамыкіна даказывала дамінаванне рабаўладальніцкіх адносін ва ўсходніх славян у

А) VІ – VІІІ ст.

Б) ІХ – ХІ ст.

В) ХІІ – ХІІІ ст.

Г) ХІV – ХVІ ст.

18. А.П.П’янкоў даказываў дамінаванне рабаўладальніцкіх адносін ва ўсходніх славян у

А) VІ – VІІІ ст.

Б) ІХ – ХІ ст.

В) ХІІ – ХІІІ ст.

Г) ХІV – ХVІ ст.

19. Па праблеме ўтварэння ВКЛ у беларускай савецкай гістарыяграфіі панавала канцэпцыя

А) А.К.Краўцэвіча

Б.А.П.Грыцкевіча

В) М.І.Ермаловіча

Г) У.Ц.Пашуты.

20. У вывучэнні эпохі феадалізму дамінавала

А) сацыяльна-эканамічная праблематыка

Б) праблема ўтварэння ВКЛ

В) праблема фарміравання беларускай народнасці

Г) праблема экспансіі каталіцкай царквы.

21. Канцэпцыю прагрэсіруючага пагаршэння становішча сялян у перыяд феадалізма першым абвергнуў

А) В.І.Мялешка

Б) П.Р.Казлоўскі

В) Д.Л.Пахілевіч

Г) У.Ц.Пашута.

22. З.Ю.Капыскі элементы капіталістычных адносін у эканоміцы Беларусі вызначаў з

А) ХVІ ст.

Б) ХVІІ ст.

В) ХVІІІ ст.

Г) ХІХ ст.

23. Першым грунтоўна распрацаваў праблему «вызваленчай барацьбы беларускага народа за ўз’яднанне з Расіяй»

А) А.П.Ігнаценка

Б) С.А.Падокшын

В) А.А.Бірала

Г) Л.С.Абецэдарскі.

24. Узаемасувязь дзекабрыстаў з польскім нацыянальна-вызваленчым рухам даследаваў

А) А.П.Смірноў

Б) Е.І.Карнейчык

В) П.Н.Альшанскі

Г) Н.М.Махнач.

25. Агароднікаў і бабылёў лічыў самастойнымі катэгорыямі насельніцтва

А) Л.П.Ліпінскі

Б) В.П.Панюціч

В) А.І.Кажушкоў

Г) В.Д.Верашчагін.

26. Працэс фарміравання сельскага пралетарыяту Беларусі раскрыў

А) Л.П.Ліпінскі

Б) В.П.Панюціч

В) А.І.Кажушкоў

Г) В.Д.Верашчагін.

27. З канца 50 – 60-х гг. у гістарыяграфіі замацоўваецца ацэнка паўстання 1863 г. як

А) сялянскага

Б) буржуазнага

В) буржуазна-дэмакратычнага

Г) пралетарскага.

28. Рабочы рух у Беларусі ў другой палове ХІХ – пачатку ХХ ст. упершыню быў раскрыты ў працах

А) Е.П.Лук’янава

Б) А.І.Воранавай

В) Л.П.Ліпінскага

Г) М.В.Біча.

29. Упершыню гісторыя Лютаўскай рэвалюцыі 1917 г. была комплексна разгледжана

А) Л.П.Ліпінскім

Б) В.П.Панюцічам

В) К.І.Шабуняй

Г) І.М.Ігнаценкам.

30. Упершыню пасля 20-х гг. паказаў уплыў на сялянства беларускіх нацыянальных партый

А) І.М.Ігнаценка

Б) У.Р.Івашын

В) П.К.Блашко

Г0 П.А.Селіванаў.

31. Н.В.Каменская вырашальным фактарам пры ўтварэнні БССР лічыла

А) БНР

Б) Лютаўскую рэвалюцыю 1917 г.

В) Кастрычніцкую рэвалюцыю 1917 г.

Г) падзеі Першай сусветнай вайны.

32. У 60 – 80-я гг. гісторыя «сацыялістычнага будаўніцтва» вывучалася на падставе

А) «Кароткага курса гісторыі ВКП(б)»

Б) Праграмы КПСС

В) канцэпцыі «развітога сацыялізма»

Г) канцэпцыі «камуністычнага будаўніцтва».

33. Першую абагульняючую працу па гісторыі партызанскага руха ў Беларусі выдаў

А) П.П.Ліпіла

Б) Л.Ф.Цанава

В) І.С.Краўчанка

Г) М.В.Зімянін.

ІІ. Што аб’ядноўвае пералік?

1. «Кастусь Калиновский в восстании 1863 г.», «Сигизмунд Сераковский», «Восстание 1863 г. в Литве и Белоруссии». - А.П.Смірноў

2. «Из истории распространения марксизма в Белоруссии (1883 – 1904 гг.)», «От народничества к марксизму: Распространение марксизма и образование социал-демократических организаций в Белоруссии». - У.I.Салашэнка

3. «Рабочий класс БССР в послевоенные годы (1945 – 1950 гг.)», «Трудовой подвиг рабочего класса Белорусской ССР (1943 – 1950 гг.)». - І.Я.Марчанка