Есеп-қисаптар және нәтижелер
tқұр, 0С құрғақ термометр температурасы |
tыл0С ылғылды термометр температурасы |
∆t, 0С температура айырмашылығы |
φ, % салыстырмалы ауа ылғалдығы |
24,0 |
22,7 |
1,3 |
89 |
1. Айтарлықтай биіктікте ұшатын ұшақтың соңынан ақ іздің болуын қалай түсіндіресіздер?
Су буының конденсация орталығы авиациондық отынның (толық жанбаған отын, күйе бөліктері және т.б.) жану өнімі болып табылады. Сондықтан ұшақ артынан тұман тәрізді із қалады.
2. Метеорологияда абсолюттік және салыстырмалы ауа ылғалдығын қалай анықтайсыздар?
Психрометр кестесі мен психрометрді қолданады. Берілген температурада (психрометрдің құрғақ термометрмен өлшенген) судың қаныққан буының қысымына салыстырмалы ылғалдық туындысын абсолюттік ылғалдық деп анықтайды.
3. Тұманның пайда болуын қалай түсіндіресіздер?
Температураның тез (төмендеу)ауысуында тұманның пайда болуын салыстырмалы ауа ылғалдығының өзгеруімен түсіндіріледі. Су буы аса қаныққан жағдайда, ауада өлшенген артық ылғал ұсақ тамшылар тәрізді болады.
4. Егер жылы бөлмеге салқын сумен стақанды әкелсек, ол су тамшыларымен қаптайды. Неге? Бұл тамшылар уақыт өте неге ғайып болады?
Өте салқын стаканда нақты шық түседі. Уақыт өткелі стакандағы су жылиды да шық буланады.
5. Ыстық күннен кейін әдеттегідей мол шық неге болады?
Ыстық күнде судың ауаға булануы интенсивті түрде болады. Түнде температура күрт түседі, су булары аса қанықандықтан шықтың түсуіне себеп болады. Күндіз ауа температурасы тым жоғары болғандықтан, қанықпаған булардың тығыздығы үлкейеді, түскен шықтың ылғалы мол болады.
Ауаның ылғалдығын өлшеу |
ФЗ.10-11 02.1 |
Белгілер үшін
Мұз еруінің салыстырмалы жылулығын өлшеу
|
|
ФЗ.10-11. 02.2 |
Деңгей: негіздік ( 10 сынып)
Оқу үшін тақырып: сатылық өткел, ерудің меншікті жылуы.
Мақсаты: заттың ерудің меншікті жылуын анықтау әдісін менгеру.
Қолданылған ұғымдар: еру, кристаллдану, жылу алмасу, денелердің жылуды бөлу жүйесі
Жабдықтар:
№ |
Атауы |
коды |
Мөлшері |
1 |
Жан-жақты штатив (негізі) |
02001.01 |
1 |
2 |
Штатив ті өзекше, |=600 мм, |
02037.00 |
1 |
3 |
Дөңгелек ұстағыш, іш. d=100 мм, қысқышпен |
37704.01 |
1 |
4 |
Керамикалы сымды тор, 160х160 мм |
33287.01 |
1 |
5 |
Оқу калориметрі үшін қақпақ |
04404.01 |
1 |
6 |
Бұлғау-өзекше |
04404.10 |
1 |
7 |
Табақты, фетр |
05930.00 |
2 |
8 |
Аласа, мензурка 250 мл, шыны |
36013.00 |
1 |
9 |
Аласа, мензурка 400 мл, шыны |
36014.00 |
1 |
10 |
Кеңмойынды, Эрленмейердің шыны сауыты, 250 мл |
36134.00 |
1 |
11 |
Резеңке қалпақшалы тамызғыш |
64701.00 |
1 |
12 |
Өлшеуіш цилиндр, 100 мл, пластмасса, РР |
36629.01 |
1 |
13 |
Оқу термометрі, -10...+1100С |
38005.10 |
1 |
14 |
Бутанды шілтер |
32178.00 |
1 |
15 |
Бутанды шілтер үшін картридж |
32178.01 |
1 |
.
Назар аударыңыздар!
1.Су қайнатқан мезгілде дөңгелек ұстағыш және керамикалы сымды тор өте ыстық болады!
2. Температураның мағынасын 0,5 0С дейін дәл анықтауға болады.
3. Бутанды шілтердің орнына спиртовканы пайдалануға болады.
Қондырғы
1. 1 сур. сәйкес қондырғыны жинаңыздар.
1 сур.
Мұз еруінің салыстырмалы жылулығын өлшеу
|
ФЗ.10-11 02.2 |
2. екі фетр табағын және екі шыны мензурканы(250мл және 400мл) қолдана жылу бөлетін ыдысты (калориметр) жинаңыздар (2-4 сур.).
2 сур.
3 сур.
4 сур.
3. Қақпақтағы белгіленген тесіктерге бұлғау-өзекшені (5 мм) және термометрді (8 мм) қойыңыздар (5 сур.).
5 сур.
6 сур.
4. 1 см3 мөлшерлі бөлшектерге төрт үлкен төртбұрышты мұзды балғамен жарыңыздар. Содан соң олар шашылып қалмау үшін матамен мұздың төртбұрыштарын ораңыздар (6 сур.).
5. Мұз төртбұрыштарын матаның үстінде олар кепкенше қалдырыңыздар.