Жұмыстың орындалуы
1. 1 сур. көрсетілгендей қондырғыны жинаңыздар.
2.Штативті өзекшеде шыны түтікшелерге және термометрлерге арналған ұстағышты және орнатыңыздар оған екі термометрді бекітіңіздер: құрғақ және ылғалды, суға түсірілген шеті алдын ала матамен оралған.
Ауаның ылғалдығын өлшеу |
ФЗ.10-11 02.1 |
3. Құрастырылған психрометрдің көмегімен салыстырмалы ауа φ ылғалдығын табыңыздар, құрғақ tқұр және ылғалды tылғ термометрлердің көрсеткіштерін анықтап және температура ∆t айырмашылығын есептеңіздер.
tқұр, 0С құрғақ термометр температурасы |
tыл0С ылғылды термометр температурасы |
∆t, 0С температура айырмашылығы |
φ, % салыстырмалы ауа ылғалдығы |
|
|
|
|
4. Психрометрлік кесте көмегімен ауаның салыстырмалы ылғалдығын φ анықтаңыздар.
5.Сынып бөлмесіндегі оның ауа ылғалдығы және көлемінен шығатын су буының (массасының) мөлшерін анықтаңыздар.
Есеп-қисаптар және нәтижелер
1. Айтарлықтай биіктікте ұшатын ұшақтың соңынан ақ іздің болуын қалай түсіндіресіздер?
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Метеорологияда абсолюттік және салыстырмалы ауа ылғалдығын қалай анықтайсыздар?
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Тұманның пайда болуын қалай түсіндіресіздер?
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
4. Егер жылы бөлмеге салқын сумен стақанды әкелсек, ол су тамшыларымен қаптайды. Неге? Бұл тамшылар уақыт өте неге ғайып болады?
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
5. Ыстық күннен кейін әдеттегідей мол шық неге болады?
_____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Ауаның ылғалдығын өлшеу |
|
ФЗ.10-11 02.1 |
Мұғалімдер үшін әдістемелік ұсыныстар
Берілген көлемде және берілген температурада су буы шексіз көп бола алмайды: әр температурада шек болады, берілген көлемде су буы шектен көп бола алмайды. Бұндай су буы қаныққан деп аталады. Берілген температурадағы (p) ауада орналасқан бу қысымының қатынасы, осындай температурадағы (p0) қаныққан бу қысымына тең мөлшер салыстырмалы ылғал деп аталады:
Салыстырмалы ауа ылғалдығын тез анықтауға психрометрді қолданады. Ол екі термометрден құралған: біреуінің резервуары марлямен (немесе бәтеспен) суға түсірілген шеті оралады. Су мата бойымен көтеріле, булана, термометр резервуарының үстін суытады. Ылғал термометрінің көрсеткіштері құрғақтың көрсеткіштеріне қарағанда төмен болады. Резервуар термометріндегі мата бетінен су буалануының жылдамдығы көп болған сайын термометрлер көрсеткіштерінің айырмашылығы көп болады. Булану жылдамдығы негізінде ауа ылғалдығына тәуелді. Бұл жылдамдық тым үлкен болса салыстырмалы ауа ылғалдығы одан да төмен болады. Құрғақ және ылғал термометрлер көрсеткіштерінің айырмашылығы бойынша абсолютті және салыстырмалы ылғалдықты анықтауға болады.