Жұмыстың орындалуы
К
ішкентай
шар қысқыштан
түскеннен кейін фотоворотаны
ұшып өтуі үшін штативтегі тіреуіш
қысқыштарының көмегімен
фотоворотаны және қысқышты
бекітіңіздер. Фотовороталар катаң
түрде көлденең ораналасуы тиіс.
Сымдар және ажыратушылардың
түсіне сәйкес таймер мен фотоворо-
таны қосыңыздар.
Құралдың бет панеліндегі
сары және көк ұяшықтарымен (3)
сымдардың көмегімен қысқыш
байланыстарын қосыңыздар. 2 сур.
қарама-қарсылық мағынасы болмайды.
S
tart
жазуы бар ажыратқыштар тобының үстіндегі
айырып – қосқышты (2) шеткі сол күйіне
қойыңыздар . Осы Start тобының
ажыратқыштарының тізбегі үзілген
жағдайда құралмен уақытты тіркеуді
іске қосады.
Айырып-қосқышты (6) үшінші сол жақ күйге қойыңыздар. Фотоворотаның сәулесімен кішкене шардың қиылысуында осы тәртіптегі тіркеу аяқталады.
Әр өлшеу алдында Timer 2-1 аспабының (1) Reset баспасын басуды ұмытпаңыздар. Бұл баспаны кішкене шар қысқышта бекітілгеннен және тізбек тұйықталғаннан кейін басыңыздар.
Өлшеуіш көмегімен қысқыштан фотовороталарға дейінгі 7,5 см бастапқы қашықтықты қойыңыздар және кішкене шар ұшу уақытың тіркеңіздер. Қысқышты максималды тез жазуға тырысыңыздар.
Timer 2-1 аспабының көрсеткіштерін 1 кестеге жазыңыздар. Кішкене шардың қысқыштан 7,5 см ұшып фотовороталарға дейінгі қажетті уақыт. Тәжіртибені қайталаңыздар және осындай нәтиже шығатының тексеріп көріңіздер. Егер жоқ болса байланысты тексеріңіздер. Кішкене шар ұшу уақыты үшін екі қайталанатын мағыналарды тізбектеле ала алатын болсаңыздар нәтижені тек осы жағдайда жазыңыздар.
Егер кішкене шар өзінің жолында фотоворотаның сәулесімен қиылыспаса онда тіркелген уақыт 0,5 с үлкен болады. Өзінің құлауында кішкене шар фотоворота сәулесімен қиылысуы үшін тәжірибе қондырғысының конфигурациясын өзгертуге тырысыңыздар және тәжірибені қайталаңыздар.
Ұшу барысындағы кішкене шарды сіз ұстап алу үшін және сіздің қолыңыздың олардың астында дербес орналасуы үшін фотоворотаны осындай биіктікте орналастырыңыздар.
Қысқыш және фотовороталар арасындағы қашықтықты өзгертіңіздер. 10, 15, 20, 30 ,40, және 50 см қашықтықтары үшін кішкене шардың құлау уақытың тіркеңіздер. Алынған нәтижелерді 1 кестеге жазыңыздар.
1 кесте
Азат жығылуын тездетуді өлшеу |
|
ФЗ.10-11 01.1 |
Есеп-қисаптар және нәтижелер
Егер жүрілген жол екі есе көбейтілсе, онда ұшу уақыты екі есе көбейе ме?
(7,5 және 15 см, 10 және 20 см, 20 және 40 см қашықтықтағы ұшу уақытың салыстырыңыздар).
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Егер жүрілген жол төрт есе көбейтілсе, онда ұшу уақыты екі есе көбейе ме?
(7,5 және 30 см, 10 және 40 см қашықтықтағы ұшу уақытың салыстырыңыздар).
_________________________________________________________________________
Жұмаслған уақыт квадраттарың санаңыздар және 1 кестенің үшінші бағаншасына жазыңыздар.
Уақыт квадратынан өткен жол тәуелдігін құрыңыздар (3 сур.).
3 сур.
5. 0 см биіктігіне қандай мағына t2 сәйкес келеді? Осы нүктені өзініңздің графигінізге салыңыздар. Қандай тәуелдік түрін алдыңыздар?
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
6. k=Δh/Δ t2 пропорционалдың коэффициентің есептеңіздер. Бұл коэффициент үшін қандай өлшем бірліктерін алдыңыздар?
__________________________________________________________________________
7. Біркелкіжылдамдық қозғалысының жүрілген жолы S=a t2/2 осы формуламен беріледі. Біздің тәжірибеде а үшін қандай мағына алдыңыздар? Оқытылған жағдайда біркелкіжылдамдық қозғалысының пайда болу себебін айтыңыздар?
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
8. 9,8 м/с2 азат жығылу жылдамдығын кестелік мағына жылдамдығы үшін алынған нәтижелерді салыстырыңыздар.
__________________________________________________________________________
9. h (t) тәуелдік графигі қандай түрге ие?
Азат жығылуын тездетуді өлшеу |
ФЗ.10-11 01.1 |