Жұмыстың орындалу тәртібі

• Тоқ көзінің блогын қосыңыздар және 5 В кернеуді қойыңыздар.

• Қозғалтқыш моделінің роторын тік күйінде қойыңыздар және сөндіргішті тұйықтаңыздар.

Электрлік қозғалтқыш әрекет принципін зерттеу

ФЗ.7-9. 06.7

• Сөндіргішті ажыратыңыздар. Қозғалтқыш моделінің роторын көлденең күйінде қойыңыздар және сөндіргішті тұйықтаңыздар. Роторды бақылаңыздар. Роторды қажет болса сәл итеріңіздер.

• Қозғалтқыш моделіне берілетін 4 және 6 В кернеу шегін жатық ауыстырыңыздар. Ротордың айналу жылдамдығын бақылаңыздар. Ротордың айналу бағытын бақылаңыздар.

• Сөндіргішті ажыратыңыздар. Қозғалтқыш моделінің магнит полюсінің орналасуын қарама-қарсыға ауыстырыңыздар.

• Сөндіргішті қайтадан тұйықтаңыздар және бұл жағдайда қозғалтқыш роторының бағытын белгілеңіздер.

• Сөндіргішті ажыратыңыздар және қорек көзіне қозғалтқыштың қарама-қарсылық қосылуын ауыстырыңыздар.

• Сөндіргішті қайтадан тұйықтаңыздар және қайтадан ротордың бағытын белгілеңіздер. Ротордағы тоқ бағыты өзгергенде не болғаны туралы қорытынды жасаңыздар.

• Қозғалтқышқа 6 В кернеуді беріңіздер, сөндіргішті түйықтаңыздар және қозғалтқышқа (саусақпен осьті тоқтатамыз, бұрышты байланыстарға басамыз) механикалық жүк көбейтілгендегі қозғалтқышпен пайдаланатын тоқ қалай өзгеретінің бақылаңыздар.Қорытынды жасаңыздар.

• Тоқ көзіндегі кернеу реттеушінің тұтқасын бұраңыздар «0» күйіне қойыңыздар және тоқ көзін сөңдіріңіздер.

Нәтижелер және бақылаулар

1.Ротордың бастапқы тік және көлденен күйімен қозғалтқыштың іске қосу жылдамдығын талдаңыздар.Қозғалтқыштың сенімді іске қосуын қайсы қамтамасыз етеді?

________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Қозғалтқышқа берілетін кернеудің ротордың айналу жылдамдығымен қалай байланысады?

____________________________________________________________________

3. Ротордың айналу бағытына қалай әсер етеді:

Магнит полюстерінің орналасуының өзгеруі ____________________________

Қозғалтқышқа берілетін кернеудің қарама-қарсылықтың өзгеруі____________

____________________________________________________________________

4. Қозғалтқыштың механикалық жүктемесі мен қозғалтқыштың пайдаланатын тоғы қалай байланысады? ______________________________________________

5. Қозғалтқыштың қозғалмайтын бөлігі статор деп аталады. Ол неге темір болу керек? ________________________________________________________________________________________________________________________________________

6. Қозғалтқыштың бастауы неге ротордың тік күйі ыңғайлы екенің түсіндіріп көріңіздер. ________________________________________________________________________________________________________________________________________

Темірді магниттеу құбылысын зерттеу

ФЗ.7-9. 06.8

Деңгей: негіздік (8 сынып)

Оқу үшін тақырып: магнитті құбылыстар

Мақсаты: магнит қасиеттері темір заттарға қалай берілетінің зерттеу

Қолданылған ұғымдар:магнит, магнит егістігі, магниттеу

Жабдықтар:

Реттік №	Атауы	Тапсырыс №	Мөлшері
1	Өзекше – магнит, d=8 мм, l=мм	06318.00	1
2	Темір сым, кесілген	06343. 03	1
3	Компас	06350.02	1

Қондырғы

1 сур.

• Магниттен 50 см кем емес қашықтыққа компасты қойыңыздар.

• Сымнан бір үлкен емес кесіндіні кесіп алаңыздар. Ол қалған сым бөлігімен өзара әрекеттеспейтініне көз жеткізіңіздер.