Ескертпе
1. Су мөлшерін дәл өлшеу үшін өлшеуіш цилиндр мен тамызғашты пайдалану керек.
2. Қыздырғанда термометр ыстық суда болуы керек. Содан соң шілтерді сөндіріңіздер және температураны t2 анықтау алдында суды араластырыңыздар.
3. Ыстық суды қайнатқаннан кейін жан-жақты қысқышты Эрленмейер шыны сауытын тасымалдау үшін ұстағыш ретінде пайдаланыңыздар.
4. салқын суға ыстық суды құйғаннан кейін бекітілген ең жоғары температура t m қоспа температурасы болып табылады.
5. Термометрмен өлшеу қателігі – 0,50С.
Есеп-қисаптар және нәтижелер
1 кесте
Салқын су |
Ыстық су |
Қоспа |
Орта мағына |
||
m1, г |
t1,0С |
m2, г |
t2,0С |
t m0С |
(t1+ t2)/2, 0С |
100 |
22,0 |
100 |
60,0 |
40,0 |
41,0 |
50 |
21,5 |
100 |
60,0 |
46,0 |
41,0 |
100 |
22,0 |
50 |
60,0 |
32,5 |
41,0 |
1. t1 және t2 орта мағынасын есептеңіздер; оны 1 кестеге жазыңыдар.
2. t m қоспаның және (t1+ t2)/2, орта мағынаның температурасын салыстырыңыздар.
Араластырған сұйықтықтар бірдей мөлшерлі ,қоспа температурасы орта мағынаға жақындайды.
Қоспа температурасы мен орта мағыны былай көруге болады:
орта мағына,
орта мағына,
орта мағына,
t1 және t2 интервалының арасында орналасқан t m жағдайындағы келесі формуламен дәл анықтауға болады:
3. Нәтижелеріңізді түсіндіріңіздер.
Салқын суға жылы су өз жылуын береді. Берілген немесе алынған жылу судың массасы мен температура айырмашылығына пропорционалды.
Қосымша тапсырма
1. Төмендегі теңдеуді қолдана отырып қоспа температурасын есептеңіздер, мағынасын 2 кестеге жазыңыздар:
Жылу алмасу құбылысын зерттеу |
|
ФЗ.7-9. 03.2 |
Жылу балансының теңдеуінен қоспа температурасының теңдеуі алынады,
шығарылған жылулық мөлшері= сіңірілген жылулық мөлшері
немесе
2 кесте
Салқын су |
Ыстық су |
Температура |
m1, г |
m2, г |
t m0С |
100 |
100 |
|
50 |
100 |
|
100 |
50 |
|
2. Есептелгеннен қоспа температурасының өлшенген мағынасының ауытқуын қалай түсіндіресіздер?
Есептелген мағынадан өлшенген қоспа температурасы әрдайым аз өйткені, калориметр жылу сыйымдылығын жаратпайды.
Жылу балансының толық теңдеуін мына түрде жазуға болады:
Жылу алмасу құбылысын зерттеу |
ФЗ.7-9. 03.2 |
Белгілер үшін
Заттың салыстырмалы қызулығын өлшеу |
|
ФЗ.7-9. 03.3 |
Деңгей: негіздік ( 8 сынып)
Оқу үшін тақырып: Жылулық құбылыс.
Мақсаты: меншікті жылу сыйымдылығын өлшеуін менгеру.
.Қолданылған ұғымдар: температура, жылу мөлшері, қыздыру, меншікті жылу сыйымдылығы
Жабдықтар:
№ |
Атауы |
коды |
Мөлшері |
1 |
Жан-жақты штатив (негізі) |
02001.01 |
1 |
2 |
Штатив ті өзекше, 600 мм, |
02037.00 |
1 |
3 |
Дөңгелек немесе тік бұрышты оқтамаларға арналған қысым - саптау |
02043.00 |
1 |
4 |
Дөңгелек ұстағыш, іш. d=100 мм, қысқышпен |
37704.01 |
1 |
5 |
Керамикалы сымды тор, 160х160 мм |
33287.01 |
1 |
6 |
Жан-жақты қысқыш |
37715.00 |
1 |
7 |
Метал. бөл. терім 3 д. |
04406.00 |
1 |
8 |
Оқу калориметрі үшін қақпақ |
04404.01 |
1 |
9 |
Бұлғау - өзекшесі |
04404.10 |
1 |
10 |
Фетр пластинкалары |
05930.00 |
2 |
11 |
Аласа, мензурка 100 мл, пластмасс |
36011.01 |
1 |
12 |
Аласа, мензурка 250 мл, шыны |
36013.00 |
1 |
13 |
Аласа, мензурка 400 мл, шыны |
36014.00 |
1 |
14 |
Кеңмойынды Эрленмейердің шыны сауыты, 250 мл |
36134.00 |
1 |
15 |
Резеңке қалпақшалы тамызғыш |
64701.00 |
1 |
16 |
Жіп, d=0,7мм, |=20 м |
02089.00 |
1 |
17 |
Өлшеуіш цилиндр, 100 мл, пластмасса, РР |
36629.01 |
1 |
18 |
Оқу термометрі, -10…+110ºС |
38005.10 |
1 |
19 |
Бутанды шілтер |
32178.00 |
1 |
20 |
Бутанды шілтер үшін картридж |
32178.01 |
1 |
21 |
Сіріңке |
|
1 |
22 |
Қайшы |
|
1 |
Қондырғы
1 сур.
Заттың салыстырмалы қызулығын өлшеу |
ФЗ.7-9. 03.3 |
Назар аударыңыздар!
1.Су қайнатқан мезгілде дөңгелек ұстағыш және керамикалы сымды тор өте ыстық болады!
2. Термометрмен өлшеу қателігі – 0,50С.
Екі мензурканы (250 және 400 мл) және фетрді қолдана, жылу бөлетін сауытты жинаңыздар (калориметр)(2-4 сур.).
2 сур. 3сур. 4 сур. 5 сур.
Қақпақтағы тесікке ұзын термометрді (8 мм) және бұлғау-өзекшесін (5 мм) салыңыздар (5 сур. қар.).