1. Қашан өлшеуішті пайдалануға мақсатқа лайықты, ал қашан штангенциркульді?

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Ұсынылған аспаптардың әр қайсысының көмегімен дәл нәтижелерді қалай алуға болады? __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Өлшеуіш көмегімен ішкі диаметрді және тесіктің тереңдігін өлшеуге бола ма?

Ұзындықты өлшеу

ФЗ.7-9. 01.2

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Қосымша тапсырма:

Штангенциркульдің шкаласы

1. 3.1 және 3.2 сур. штангенциркульдің шкаласында көрсетілгедерді, мағыналарды жазып алындар:

Сур. 3.1 ....мм Сур. 3.2 .....мм

2. Қандай дәлділікпен ұзындықты штангенциркульдің көмегімен өлшей аламыз?

.... мм дейін

3. Қандай дәлділікпен өлшенетін мөлшердің орта мағынасын есептей аламыз?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

*)Шыны түтікшелердің тесік тереңдігін және де ішкі және сыртқы мөлшерлерін өлшеу қосымша тапсырма болып есептеледі.

Ұзындықты өлшеу

ФЗ.7-9. 01.2

Мұғалімдер үшін әдістемелік ұсыныстар

Оқушылар өлшеуіштің немесе штангенциркульдің көмегімен әртүрлі денелердің ұзындығын, диаметрін, тесігінің тереңдігін өлшеуі керек. Тәжірибе барысында олар нақты дене параметрлерін өлшеу үшін қажетті аспаты таңдап қолданулары қажет. Нәтижелерді өлшеу бірліктері нұсқалған санды мағына түрінде кестеге жазу керек. Ұсынылған белгілер - ұзындық үшін (l) және диаметр үшін (d).

Әр өлшем 3 рет қайталанады, үш өлшем бойынша орта мағынаны кестеге жазыныз.

Өлшемнің нәтижелері және бақылауы

Нәрсе		Өлшеуші аспап	Орта мағынасы
Штативты өзекше, ұзын	l	өлшеуіш	60,0 см ± 0,5 см
Штативты өзекше, қысқа	l	өлшеуіш штангенциркуль	10,0 см ± 0,3 см
Ағаш келтек	l	өлшеуіш штангенциркуль	60,0 мм ± 0,3 мм
Шыны түтікше	l	өлшеуіш	25,0 см ± 0,3 см
Шыны түтікшенің ішкі диаметрі	d0	Штангенциркуль
			8 мм ± 0,15 мм
Шыны түтікшенің ішкі диаметрі	dl	Штангенциркуль	5,8 мм ± 0,07 мм
Қысқа өзекше тесігінің тереңдігі	L	Штангенциркуль	21,0 мм ± 0,5 мм

*Номиналды мағыналар

ЕСЕПТЕУЛЕР

1. Орта мағынаны есептендер және оны кестеге жазындар.

Кестедегі өлшеу нәтижелері орта мағыналар болып табылады.

2. Қашан өлшеуішті пайдалануға мақсатқа лайықты, ал қашан штангенциркульді?

120 мм үлкен ұзындықты өлшеу үшін өлшеуішті қолдануымыз қажет, ал 120 мм аз болса екі аспапты да қолдануға болады.

3. Ұсынылған аспаптардың әр қайсысының көмегімен дәл нәтижелерді қалай алуға болады?

Өлшеуішпен өлшеу дәлдігі 1 мм құрайды, ал нониуссыз штангенциркульдің 0,5 мм, нониуспен - 0.05 мм өлшеу дәлдігін құрайды.

4. Өлшеуіш көмегімен ішкі диаметрді және тесіктің тереңдігін өлшеуге бола ма?

Ішкі диаметрді және тесіктің тереңдігін тек қана штангенциркульдің көмегімен өлшеуге болады.

Ұзындықты өлшеу

ФЗ.7-9. 01.2