1 Сурет
Ішкі диаметрді өлшеу үшін
Нониустың шкаласы
Сыртқы диаметрді өлшеу үшін
2. сур. Штангенциркуль (тереңдікті және ішкі мөлшерлерді өлшеу үшін)
Ұзындықты өлшеу |
ФЗ.7-9. 01.2 |
Денелердің мөлшерін сызғышпен өлшеу тәртібі (өлшеуішпен) (3 сур.)
Өлшеуішті дененің сол шетіне шкаланың нөліне сәйкестіріп қою қажет;
Дененің он шетіне жақын шкаланың штрихын бөліп көрсету;
lөзг осы штрихқа ұзындық мағынасын орналастырындар;
l= lөзг ± 0,5 мм.
Штангенциркульмен денелердің мөлшерін өлшеу тәртібі
Штангенциркульмен келтек ұындығын өлшеу (4 сур.):
денені штангенциркульдің аяқшалырының арасына бекітіп;
lөзг негізгі шкаласы бойынша есептеме жасандар;
негізгі шкаланың қай қайсысымен тамаша сәйкес келетін (к) нониус штрихын бөліп көрсетіңіз;
l= ( lөзг+к·0,1)мм ± 0,05 мм шкаласы бойынша есептеудің қателігін есептеп ұзындық қырының мағынасын есептеп шығарып, жазып алындар.
Өзекшедегі тесіктің тереңдігін штангенциркульмен өлшеу (5 сур.):
тереңдікті өлшеу үшін штангенциркульдің аяқшасын шығарып, өзекшенің тесігіне таянышына дейін қойындар;
негізгі шкаланы өзекшенің үстіне тигенше дейін жылжытындар;
штангенциркульдің аяқшасын тесіктен алындар, нониуспен және негізгі шкала бойынша есептендер;
l= ( lөзг+к·0,1)мм ± 0,05 мм мағынасы түрінде жазып алындар.
3 сур. 4сур. 5 сур.
3. Шыны түтікшелердің сыртқы және ішкі диаметрлерін штангенциркульмен өлшеу (6 – 7 сур.).
түтікшенің ішін өлшеу үшін (2 сур. қар.) штангенциркульдің беттерін салыныз және таянышына дейін ашыныз;
бұраманы бекітініз;
беттерді түтікшеден алыңыз және нониуспен және негізгі шкала бойынша есептеңіз;
l= ( lөзг+к·0,1)мм ± 0,05 мм мағынасы түрінде жазып алындар.
Ұзындықты өлшеу |
|
ФЗ.7-9. 01.2 |
6 сур. 7 сур.
Жұмыстың орындалуы
Жоғарыдатізбелген денелердің диаметрін және ұзындығын өлшендер. Тәжірибе нәтижесінде өлшеу барысындағы дәл мәліметтермен қамтамасыз ететін аспапты анықтандар(өлшеуіш немесе штангенциркуль – немесе қажеттілігінше екеуі де).
Өлшеу нәтижелерін кестеге жазындар.
Әр өлшемді 3 рет қайталаныз.
Үш өлшем бойынша орта мағынаны кестеге жазыныз.
Өлшемнің нәтижелері және бақылауы
Нәрсе |
Өлшеуші аспап |
Мағынасы |
Орта мағына |
|||
Штативты өзекше, ұзын |
l |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Штативты өзекше, қысқа |
l |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ағаш келтек |
l |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Шыны түтікше |
l |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Шыны түтікшенің ішкі диаметрі |
d0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Шыны түтікшенің ішкі диаметрі |
dl |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Қысқа өзекше тесігінің тереңдігі |
L |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Есте сақтандар, әр параметрде өз өлшем бірліктері (мында: м, см, мм) және санды мағыналары бар!
Сұрақтар: