Жұмыстың орындалуы

• Жіптердің ұштарында байланған әр ілмекті динамометрлер ілгегіне бекітіңіздер, ал ортасына гірге арналған ұстағышты іліңіздер.

• Штативтегі қысқыштарды реттеңіздер, олар бір биіктікте орналасуы керек.

• Дөңгелену орталығы гірді ілу нүктесімен дәл сәйкес келетіндей бұрыштық шкаламен жапырақты басыңыздар, ал салмақ бағыты (ауырлық күші) бұрыштық шкаланың негізгі осьтерінің бірімен сәйкес келуі керек.

Бұрыш астында бағытталған күштердің қосылуы

ФЗ.7-9. 02.9

1 бөлім.

• 1 Н динамометрін ұстағышта бекітіңіздер, перпендикулярмен күштердің векторларын қалыптастыратын екі бұрыш, өзара тең болуы керек.

• Штативтар арасындағы арақашықтықты реттеңіздер, 1 кестеде ұсынылаған ( 3, 4 сур. қар.) мөлшермен бұрыштарға тең бұрыштарды орнатыңыздар.

• α₁ және α₂ бұрыштарын, F₁ және F₂ күштерінің және α күштерінің арасындағы бұрышты анықтаңыздар; нәтижелерді 1 кестеге жазыңыздар.

m= 100 г, F_g = 1 Н

3 сур. 4 сур.

1 Кесте

2 бөлім.

1 Н өлшем шектеуімен ақырындап динамометрді көтеріңіздер. (5, 6 сур. қар.)

5 сур. 6 сур.

• 2 кестеде ұсынылған, мағынасы шамамен тең α₁ және α₂ бұрыштарын анықтаңыздар; нәтижелерді 1 кестеге жазыңыздар.

• Күштерді және бұрыштарды қайталап анықтаңыздар; нәтижелерді 2 кестеге жазыңыздар.

m= 100 г, F_g = 1 Н

Бұрыш астында бағытталған күштердің қосылуы

ФЗ.7-9. 02.9

2 кесте

Есеп-қисаптар және нәтижелер

1. α₁ және α₂ бұрыштарын біле α есептеңіздер және екі кестені толтырыңыдар.

2. Кестелерде ұсынылған өлшенген мағыналар негізінде бөлек қағаз парақтарында екі күш параллелограммасын құрыңыздар. Күшті өлшеу үшін масштабты қолданыңыздар, мысалы, 1 Н = 10 см.

3. Параллелограммалар негізінде F_r нәтижелендіруші күшті анықтаңыздар және мәліметтерді кестеге жазыңыздар.

4. Графикалық анықталған F_r нәтижелендіруші күшті F_g (ауырлық күшімен) салмақпен салыстырыңыздар. Олар туралы не айтуға болады?

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

5. Тәжірибе барысында алынған қорытындыны тұжырымдаңыздар:

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

6. F_r нәтижелендіруші күшті қалай анықтауға болады?

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

Қосымша тапсырма

Формуланы қолдана отырып, бірнеше өлшем үшін F_rb нәтижелендіруші күшті есептеңіздер:

және параллелограммалардан алынған мағыналарды F_r және F_g (ауырлық күшімен) салмақпен салыстырыңыздар:

Бұрыш астында бағытталған күштердің қосылуы

ФЗ.7-9. 02.9

Мұғалімдер үшін әдістемелік ұсыныстар

Оқушылар F₁ және F₂ екі әртүрлі күшті алмастыратын

F_r нәтижелендіруші күштің мөлшерін және бағытын

анықтауға тиісті. Бұл үшін олар параллелограммды

құру керек немесе оқушылар тригонометриялық функциялармен

таныс болса, қосымша тапсырыста ұсынылған формула бойынша

күшті есептеулері қажет.

Ескертпе

Тәжірибенің басында оқушылардың үстелдеріне бұрыштық шкаламен

(транспортирмен) парақ көшірмелерін қойыңыздар.

Нәтижелер

m = 100 г, F_g = 1 Н