Мұғалімге және оқушыға арналған кітап
Phywe жабдықтауымен зертханалық және практикалық жұмыстары
7-9 және 10-11 сыныптар
№3 жинақ
Әдістемеші түсінігі
Қазақстанның жалпы білім беретін мектептерінің 7-11 сыныбына физика бойынша маңдай алдынан жұмыстардың өткізуіне арналған зертханалық жұмыстардың бейімделген терімі тап осы (№3) жинақта ұсынылған .
Неміс PHYWE оқу жабдықтауымен жабдықталған мекемелер үшін жазылған зертханалық жұмыстар. Келтірілген әдістемелік құралда «ТЕSS» атындағы зертханалық жабдықтар кешені қолданылады.
Жұмыстың классификациялық нөмірлері ерекше түрде жасалған, мысалы, ФЗ.7-9.02.4.
Бұл 7-9 сыныптар үшін физика бойынша зертханалық жұмыс (02) екінші тақырыпқа тиесілі екенің және 4 тәртіптік нөмірі барын көрсетеді.
Біз осы әдістемелік құралды әртүрлі тәсілдермен қолдануды ұсынамыз.
Сынып ішінде жаппай тәртіппен зертханалық жұмыстарды жасау үшін дайын суреттемені (көшірмені) пайдалану.
Мұғалімнің тек әдістемелік нұсқауларды қолдануының көмегімен дәстүрлі жұмыстардың жаңа суреттемесін қалыптастыру.
Әр зертханалық жұмыстың соныңда оқушылар жауап беруге арналған сұрақтар тізімі бар, сұрастыру пішінің мұғалім өзі тандайды.
Зертханалық жұмыстың әрқайсысы жұмыста қолданылатын PHYWE жабдығының, суреттері және тәжірибелік қондырғылар сұлбасымен яғни, толық тізбесі бар суреттемесімен сүйемелденген.
Мазмұны
Жабдықтаудың суреттемесі .........................................................................................................8
7 – 9 сыныптар, зертханалық жұмыстары.................................................................................15
Өлшеу............................................................................................................................................15
Өлшеу құралының бөлу шкаласының бағасын анықтау........................................................15
Ұзындықты өлшеу.......................................................................................................................19
Қатты дененің және сұйықтықтың мөлшерін өлшеу ..............................................................25
Температураны өлшеу.................................................................................................................31
Механика......................................................................................................................................35
Біркелкі қозғалыстың жылдамдығын өлшеу............................................................................35
Біркелкі және біркелкіжылдамдық қозғалыстағы жолдың уақытқа тәуелділігін
зерттеу...........................................................................................................................................41
Түзу сызықты біркелкіжылдамдықтың қозғалысын тездетуді өлшеу...................................47
Массаны өлшеу............................................................................................................................53
Қатты дененің тығыздығын өлшеу............................................................................................59
Сұйықтықтың тығыздығын өлшеу.............................................................................................63
Динамометрмен күшті өлшеу.....................................................................................................67
Бір түзуді бойлай бағытталған күштердің қосылуы................................................................71
Бұрыш астында бағытталған күштердің қосылуы...................................................................75
Дене массасынан ауырлық күшінің тәуелділігін зерттеу........................................................81
Серіппе ұзартуы серпімділік күшке тәуелділігін зерттеу. Серіппе қаттылығын өлшеу......87
Сырғанау, қажалу күштерін зерттеу. Сырғанау, қажалу коэффициентін өлшеу..................93
Рычаг тепе-теңдігінің шарттарын зерттеу.................................................................................97
Жалпақ дененің ауырлық орталығын табу..............................................................................103
ПӘК жантайған жазықтықты есептеу......................................................................................107
Дененің кинетикалық және потенциалды энергиясын өлшеу...............................................111
Қуаттылықты өлшеу..................................................................................................................117
Архимедтік күшті өлшеу...........................................................................................................121
Денелердің жүзу шарттарын зерттеу.......................................................................................125
Маятник тербелулерінің дәуірі жіп ұзындығына тәуелділігін зерттеу; азат жығылуын тездетуді зерттеу.......................................................................................................................129
Жүк массасынан серіппедегі жүк тербелулерінің периодына тәуелділігін зерттеу..........133
Термодинамика..........................................................................................................................137
Суып бара жатқан судың уақытпен температурасының өзгеруін зерттеу...........................137
Жылу алмасу құбылысын зерттеу.........................................................................................141
Заттың салыстырмалы қызулығын өлшеу..............................................................................147
Ауа ылғалдылығын өлшеу........................................................................................................153
Тұрақты температурадағы көлемнің газ қысымына тәуелділігін зерттеу ..........................157
Электр тоғы................................................................................................................................161
Денелердің электрлік әрекеттестігін бақылау........................................................................161
Электр тізбегін құрастыру және тоқ күшін және кернеуді өлшеу.......................................163
Тұрақты кедергідегі кернеуден тоқ күшінің тәуелділігін зерттеу.......................................167
Тұрақты кернеудегі кедергіден тоқ күшінің тәуелділігін зерттеу........................................173
Жол бастаушылардың жүйелі қосуын зерттеу.......................................................................177
Жол бастаушылардың параллельді қосуын зерттеу.................................................181
Амперметр мен вольметрдің көмегімен кедергіні өлшеу....................................................187
Электр кедергісінің жол бастаушысы оның ұзындығы, көлденен қима аудандары мен материалдарына тәуелділігін зерттеу. Салыстырмалы кедергі............................................189
Электр тоғының қуаттылығы және жұмысын өлшеу............................................................195
Сұйықтықтардың электрлік қасиеттерін зерттеу...................................................................199
Гальвандық элементті даярлау.................................................................................................203
Оптика.........................................................................................................................................207
Жарықты тарату құбылысын зерттеу......................................................................................207
Жарықтың түсу бұрышынан шағылысу бұрышына тәуелдігін зерттеу...............................209
Жалпақ айнада бейне қасиеттерін зерттеу..............................................................................211
Жарықтың түсу бұрышынан сыну бұрышына тәуелділігін зерттеу.....................................213
Жиналған линзаның фокусты ара қашықтығын өлшеу.........................................................215
Жиналған линзаның көмегімен бейнені алу...........................................................................217
Жарық дисперсия құбылысын бақылау...................................................................................221
Магнетизм...................................................................................................................................225
Тұрақты магниттердің бірлесіп әрекет жасауын зерттеу.......................................................225
Тоқты ораушыны және түзу жолбастаушы магниттік өрісті зерттеу ................................227
Электрмагниттік реленің әрекет принципін зерттеу.................................................233 Магниттік өрістің тоқты жолбастаушыға әрекетін зерттеу...................................................237
Трансформатор әрекет принципін зерттеу..............................................................................241
Электрмагниттік индукция құбылысын зерттеу . Өзгергіш тоқ алу принциптері..............245
Электрлік қозғалтқыш әрекет принципін зерттеу..................................................................249
Темірді магниттеу құбылысын зерттеу...................................................................................251
10 – 11 сыныптар, зертханалық жұмыстар.............................................................................253
Механика....................................................................................................................................253
Азат жығылуын тездетуді өлшеу.............................................................................................253
Тұрақты күш әсерімен дене қозғалысын зерттеу ..................................................................257
Серпімділік және ауырлық күштерінің әрекеті астында шеңбер бойынша дене қозғалысын зерттеу........................................................................................................................................261
Серпімділік және ауырлық күштерінің әрекеті астындағы дене қозғалысында механикалық энергияны сақтауды зерттеу.............................................................................265
Дененің кинетикалық энергиясы өзгеруімен күштің жұмысын салыстыру........................267
Термодинамика..........................................................................................................................273
Ауаның ылғалдығын өлшеу......................................................................................................273
Мұз еруінің салыстырмалы жылулығын өлшеу.....................................................................277
Сұйықтықты үстіңгі керумен өлшеу........................................................................................283
Изотермиялық газды заңды зерттеу.........................................................................................287
Изобарлық газды заңды зерттеу...............................................................................................291
Ерітіндіден кристалдардың өсуін бақылау.............................................................................297
Электр тоғы................................................................................................................................301
Электрлік кедергіні омметрмен өлшеу....................................................................................301
ЭДС және тоқ қайнарының ішкі кедергілерін өлшеу............................................................303
Қылсым қызу температурасын өлшеу....................................................................................307
Өзгергіш тоқ тізбегіндегі конденсатордың электр сыйымдылығынан электрлік тоқ күшіне тәуелділікті зерттеу......................................................................................................311
Оптика.......................................................................................................................................313
Саңылауларға дифракция бақылауы бойынша жарық толқынның ұзындығын өлшеу.....313
Жинақтаушы линза арқасында алынған есеп-қисап, және үлкейген және азайтылған бейнелеулер ...............................................................................................................................315
Белгілерге арналған
