Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
ek_teor_shp.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
56.79 Кб
Скачать

Рыноктық экономиканың пайда болуының басты шарттарын атаңыз:

коғамдық еңбек бөлінісі

кәсіпкерлік субъектілерінің экономикалық оқшаулануы

кәсіпкерлік субъектілерінің тәуелсіздігі және экономикалық еркіндігі

Рыноктық шаруашылық жағдайындағы бәсекелестік бұл:

өндірісте жақсы нәтижеге жету, жоғары пайда табудағы әрекет

тауар өндірушілердің тиімді жағдайдағы әрекет үшін күресі

тиімді жағдайда сату, сатып алу, қызмет көрсету үшін болатын сайыс

Рыноктық экономиканың белгілеріне жатпайды:

мемлекеттік баға белгілеу орталықтан жопарлау

директивалық баға жүйесі

Инфляция-бұл:

ақшаның құнсыздануы

ақшаның сатып алу қабілетінің түсуі

ақша массасының артуы

Инфляцияның қандай салдары сізге мәлім?

бағалардың өсімі, халықтың әл-ауқаттылығының нашарлауы

Сөндірістің төмендеуі (спад), өмір сүру деңгейінің төмендеуі

тауар бағаларының өсуі

Икемділік түрлерін атаңыздар:

баға икемділігі

табыс икемділігі

сұраныс пен ұсыныс икемділігі

Инфляцияның негізгі себептерін көрсетіңіз.

монополиялар мен кәсіподақтар ықпалының артуы

қағаз ақшалардың айналысқа жөнсіз шығарылуы және оған тиісті бақылаудың болмауы

мемлекеттің экономикаға араласуы және мемлекеттік сектордың өсуі

Инфляция кешенді себептерден туындайды, олардың ең маңыздылары:

Айналымдағы ақша көлемінің бұзылуы

Тауарлар өндіру мен қызмет көрсету көлемінің қысқаруы, тауар тапшылығы

Мемлекеттік бюджеттің тапшылығы, шығындардың түсімдерден асуы

Игіліктерге міндеттелінген жүкті нақты бақылау құқығы:

Басқару құқығы

Иелік ету құқығы

Қауіпсіздік құқығы

Келтірілген белгілердің қайсысы нарық механизмнің құрылымына кірмейді:

жоспарлау;

директивалық баға жүйесі

орталықтандыру

Кез-келген мемлекеттің монополияға қарсы шаралары:

бәсекені қорғауға және қолдауға бағытталған

тұтынушылар мүддесін қорғау және шағын, орта бизнестің дамуын қорғау болып табылады

табиғи монополистердің іс-әрекетіне бақылау болып табылады

Кәсіпкерліктің қай формасында кәсіпкердін өзінің мүлкіне және пайдаланатын капиталына мүліктік жауапкершілік таралады:

серіктестік

толық серіктестік

аралас серіктестік

Кәсіпкерлік – бұл:

тәуекелділікпен байланысты іс-әрекет.

өндіріс факторларын өзара қосатын және жаңашылдық пен тәуекелдікті қажет ететін қызметті түрі.

экономикалық еркіндігі мен жауапкершілігі бар, заңға қайшы келмейтін қызмет

Коммерциалық банктер қызметіне жатпайды:

қағаз-ақша белгілерін эмиссиялау.

алтын-валюта резервін сақтау

ашық рыноктағы операциялар

Кәсіподақ қызметі бұл:

еңбек қауіпсіздігін көтеру

еңбек жағдайын жақсарту

еңбек жағдайына талдау жасау

Капиталдың ауыспалы айналымындағы капиталдың формаларын атыңыздар:

тауарлы

ақшалай

өндірістік

Кәсіпорынның негізгі капиталы бұл:

Жұмыс машиналары.

станоктар

өндірістік үйлер

Маманданған несиелі мекеме – бұл:

Банктік емес мекеме. банк сферасының қолы жетпейтін экономикалық нишаны (қуысты) қамтиды және көптеген банктік қызметтерді атқарады

Кәсіпкерлік – бұл:

Игіліктер мен қызметтер жасау үшін басқа барлық ресурстарды реттеу және байланыстыруға бағытталған адам капиталының ерекше түрі

тәуекел, жаңашылыдық және жауапкершілікпен байланысты қызмет

өндіріс факторларын үйлестіріп, жүзеге асыратын қызмет

Коммерциялық банк-бұл:

Қарыз капиталы нарығының әртүрлі секторында операция жасайтын көпқызметті ұйым.

Екінші деңгейдегі банктер, халыққа қызмет көрсету, несиелендіру ісімен айналысады

Әртүрлі қаржы қызметтерін көрсететін, ақша капиталын жұмылдыру мен жинақтау қызметтерін атқаратын ұйым

Кәсіпорын үшін амортизациялық қор мына мақсатка қажет:Өндірісті негізгі капиталмен қамтамасыз ету.

тозған негізгі капиталды қалпына келтіру

кәсіпорынды жұмысын тиімді ұйымдастыруға

Кузнецтің экономикалық цикл типтерінің ұзақтылығы:

он сегіз жылдан жоғары

он сегіз-жиырма бес жыл

жиырма бес жылға дейін

Капитал:

Ақшалық тауар

Кәсіпорынның өндірістік қорлары

Табыс, депозит әкелетін құндылық

Лоренц қисығының мәні мынада:

халық топтары мен табыстар арасындағы байланыста

табыстардың теңсіздік дәрежесін көрсетеді

халықтың барлық топтарының табысы 20%-ға сәйкес келуі керек.

Меншік субъектісі бұл:

мемлекет

ұжым(коллектив)

жеке, заңды тұлғалар

Меншік обьектілерін ажырат:

жер, табиғи ресурстар

өндірістік ғимараттар мен құрылыстар

станоктар, негізгі қорлар

Мемлекеттік меншіктің болуы мынаған байланысты:

капитал сиымды және рентабелді емес салалардың болуы (көмір өнеркәсібі,темір жол және автомобиль жолдары)

жалпы ұлттық және қоғамдық мәселелерді шешу қажеттігі, халықтың тұрмыс денгейін қамтамасыз ету

мемлекеттік табысты арттыру ынтасы, әлеуметтік маңызы бар экономика салаларының болуы

Мынадай жағдайда экономиканы ұйымдастырудың формасы натуралды шаруашылық болып табылады егер:

өнімдер өзіндік тұтыну үшін өндірілсе

өндірушілердің түйықтығы орын алса

өндіріс және тұтыну арасындағы тікелей байланыстар болса

Мына көрсетілгендердің қайсысы әкімшіл-әміршіл жүйеге жатпайды:

жеке кәсіпкерліктің тәуелсіздігі

бәсекенің дамуы

шағын және орта бизнес субъектілеріне экономикалық еркіндіктің берілуі

Меркантелизм тұжырымдайды:

байлық – бұл бәрінен бұрын алтын болып табылады

қоғам байлығы айналыс сферасында

экспортты ұлғайтып, импортты азайтуды көздейді

Монополия-бұл:

нарықтағы кедергілердің көптігімен байланысты сол салаға кірудің мүмкіндігін болдырмайтын құрылым

тек бір ғана ірі фирма-өндіруші әрекет ететін нарық құрылымы

өнім бағаларына бақылау қоятын нарық құрылымы

Мемлекеттің жұмыспен қамту саясаты мына негізгі бағыттармен іске асырылады:

жұмыспен қамту сұрақтарын реттейтін құқықтық негізінің құрылуы

мамандарды оқыту, қайта оқыту және олардың біліктілігін жоғарылату, жұмыссыздарды әлеуметтік қорғау

Мына аталған бағыттардың қайсысы еңбек биржасының қызметін сипаттайды:

жұмыс берушілер мен жұмысшылар арасындағы делдалдық қызмет

жұмыссыздарды және бос жұмыс орындарын тіркеу

жұмыс іздейтіндерді жұмысқа орналастыру

Мемлекеттік бюджет тапшылығы кандай жағдайда қалыптасады:

мемлекет шығындарының сомасы салық түсімдерінің сомасынан басым болғанда

мемлекеттің шығындары жоғарылағанда

мемлекет шығындары оның кірісінен жоғары болғанда

Мемлекеттік қарыз қандай экономикалық салдарға әкелуі мүмкін:

ұлттық экономиканың өндірістік мүмкіндіктерінің қысқаруы

өмір сүру деңгейінің төмендеуі

ұлттық байлықтың қоғам мүшелерінің арасында қайта бөлінуі

Меркантелистердің негізгі тұжырымы:

Халықаралық саудада мемлекет протекционистік саясат жүргізуі керек. Байлықтың көзі тек ақша мен алтынды қорландыруда.

Экспорттық тауарларды көбейтіп, импорттық тауарлар санын азайту керек

Меншікті жекешелендіру-бұл:

меншікті мемлекет қарамағынан алу процесі мен оны жеке және заңды тұлғалардың жеке меншігіне беру

меншік субъектілерінің өзгеруі, меншік қатынастарының тереңдеуі

жеке меншікке мүліктердің берілуі және кәсіпкерлікті қолдау

Мемлекеттік бюджет қандай игіліктерге жұмсалады?

Мемлекеттік басқару, әлеуметтік салаларға

қорғаныс саласына

экономикалық, шаруашылық және сыртқы экономикалық мақсаттарға

Меншік дегеніміз...

Қарама қарсы экономикалық көзқарастағы субъектілердің өндіріс жағдайына байланысты қатынасы.

материалдық игіліктерді, өндіріс құрал-жабдықтарын және өндіріс нәтижесін иемденуге байланысты адамдар арасындағы қатынастар

игіліктерге байланысты экономикалық қызмет субъектілері арасында қалыптасатын қатынастар

Мемлекеттік бюджет тапшылығы-бұл:

Бюджетке түсетін салықтық түсімдердің төмендеуі.

Шығыстардың кірістерден көп болуы.

қаржы-экономикалық саясаттың тұрақсыздығы

Мемлекеттік бюджет тапшылығын шешу жолдарын көрсетіңіз:

бюджеттің шығындарын азайту, салықтарды өсіру;

қосымша ақша эмиссиясы;

мемлекеттік займдар;

Меншіктің анықтамасы:

Адамдардың арасындағы әлеуметтік-экономикалық қатынастар

Адамдардың арасындағы меншік иесін анықтайтын қатынастар

Адамдардың өндіріс-құрал жабдықтарын иемдену, пайдалану қатынастарын экономикалық жағынан жүзеге асыру

Макроэкономика зерттейді:

Бағалардың жалпы деңгейі

Экономикалық өсу

Экономикалық цикл, жұмыссыздық, инфляция

Мемлекеттік бюджет:

Мемлекеттің қаржылық құралдары

Мемлекеттің негізгі қаржылық есебі

Мемлекеттің шығындар мен табыстар есебі

Материалдық қажеттіліктер:

Тұрғын үй

Азық-түлік өнімдері Киім

Натуралды шаруашылық үшін не сипатты емес:

еңбек бөлінісі және мамандану;

өнімдер рынок арқылы өндірушілер мен тұтынушылар арасын байланыстырады

жеке шаруашылық шеңберінде өндіріс пен айырбастың тікелей байланысы;

Нарықты шаруашылықтың негізгі субъектілері:

үй шаруашылықтары

мемлекет;

жалдамалы жұмысшылар, мемлекет құрылымдары, кәсіподақтар

Нақты ЖҰӨ, бұл:

өзгермейтін базалық бағаға есептелген ЖҰӨ, яғни инфляцияның деңгейіне бейімделген

номиналды ЖҰӨ-нің ЖҰӨ дефляторына қатынасы

номиналды ЖҰӨ-нің бағалар индексіне, яғни бағалар өзгерісін сипаттайтын көрсеткішке қатынасына

Несие беру қағидаларын атыңыз

қайтарымдылық

ақылылық

мерзімділік

Нарықтың мәні:

Айырбас, айналыс категорияларға өзара тығыз байланысты және тұрмыстық деңгейде жай теңестіріледі.

Өндіріс, бөлуғ айырбас, тұтыну және сатумен сатып алу арқылы жүзеге асырылатын ұйымдық-экономикалық қатынастардың жүйесі

Өндірушілердің сатуға ұсынатын тауарларын ақша көмегімен айырбастау процесінде туындайтын экономикалық қарым-қатынастар жиынтығы

Нарықтың кемшілігі көрінеді:

Тауарлар мен қызметтерді ұжымдасқан түрде өндіруге ынта тудырмайды

Қоғамда теңсіздікті туғызады

Нарық еңбек пен табысқа құқықтық кепіл бермейді

Нарық инфрақұрылымына не кіреді:

жәрменкелер

валюта, қор биржалары

сауда орталықтары

Негізгі капитал ұғымына не кіреді:

станоктар, машиналар, құрал-жабдықтар

құрал-жабдықтар, инструментер

ғимараттар

Несие мына қызметтерді атқарады:

қайта бөлу

айналым шығындарын үнемдеуіне әсер етеді

капиталдың орталықтандыруын және шоғырландыруын тездету

Нарықтық экономика жүйе ретінде қалай мазмұндалады

жеке меншікке, еркін таңдау мен бәсекеге негізделген жүйе

шаруашылық субъектілерінің еркіндігіне, бәсекелі ортаны дамытуға негізделген жүйе

жеке меншік пен тауарлы шаруашылыққа негізделген жүйе

Несие – бұл: Қайтарымдылық шартында қарыз алушыға берілген қарыздың үстінен пайыз көру негізінде берілетін қарыз. қоғамдық ұйымдардың, бюджеттің уақытша бос ақша қаржыларын бір жерге шоғырлау арқылы қайтарым, мерзімділік және ақылылық принциптер негізінде пайдалану процесінде пайда болатын экономикалық қатынастар

Ұдайы өндіріс процесінде адамдар қажеттіліктерін қосымша несие ресурстарын беру арқылы қанағаттандыру

Негізгі өндіріс қорлары – бұл:

ғимараттар, жабдықтар, станоктар;

өндірісте көп рет қолданылатын материалдық құралдар, олар өндірілген өнімге құнын бөлшектеп ауыстырады;

кәсіпорынның өндіріс процесінде ұзақ мерзімде пайдаланылатын материалдық активтер

Негізгі және айнымалы капиталдың бөлінк себептері:

Капиталдың айналыс саласына өтуіне байланысты

Құнның қалыптасуына байланысты

материалдық байлықтың құрылуына байланысты

Натуралды шаруашылықтың түсінігі:

Жеке қажеттілікке өндірілген еңбек өнімдері

Адамдардың айырбасқа немесе жеке бас қажеттіліктерін өтеу үшін өндірілетін шаруашылық

Қоғамның белгілі бір дәуіріндегі шаруашылық процестерін жүргізу арқылы шектеулі ресурстарды пайдаланатын өндірістік қатынастар шаруашылығы.

Нарықтық экономиканың принциптері:

Баға қалыптастыру еркіндігі

Жетілген бәсеке

Кәсіпкерлік қызығушылық

Нарықтық шаруашылықтың қызмет етуіне кедергі болатн шарттарды атаңыз:

Тауар санының және көлемінің азаюы.

Экономика субьектілерінің экономикалық оқшаулануы

Өндіру мен бөлуді басқарудың қатаң жүйесі

Нарықтық экономикада мына мәселелерді жартылай нарық, жартылай үкімет шешкен кездегі экономика:

Аралас

Өндірістің ұлғаюы мен экономикалық өсуді қамтамасыз ету

Нарықтық

Нарық субьектілеріне жататындар:

Үй шаруашылығы

Мемлекет

Сатушылар мен сатып алушылар

Номиналды ЖІӨ өлшенеді:

нарықтық

Нарықтық ағымдық бағалармен

ағымдық

Орталық банктер қызметіне жатпайды:

халықты несиелендіру.

кәсіпорынның ағымдағы шоттарын жүргізу..

әртүрлі несие түрлеріне байланысты қызмет көрсетулер

Орталық банк-бүл:

Бірінші деңгейдегі банк, кез-келген елдің басты эмиссиялык, акша-несие

институты.

пайда алуды көздемейтін, басқа банктермен бәсекелеспейтін банк

Мемлекеттің белсенді ақша-несие саясатын жүргізетін және басқа банктер үстінен бақылайтын банк

Олигополия – бұл:

біртекті немесе әртүрлі үлгіде өнім өндіретін санаулы ірі фирмалардан тұратын нарықтық құрылым;

баға жүйесі өзара құпия келісім арқылы белгіленетін құрылым

нарыққа кіру көптеген қаржыны талап ететін құрылым

Орталықтан жоспарланатын экономиканы не сипаттайды:

ресурстар мен капитал салымдарын жоспарлы бөлу;

директивалық баға жүйесі;

ұлттық өндіріс көлемін жоспарлау;

Оукен заңының мәні мынада:

жұмыссыздықтың нақты деңгейің оның табиғи деңгейінен 1%-ке артып кетуі ЖҰӨ көлемінің 2,5 есе төмендеуіне алып келеді

жұмыссыздық деңгейінің ЖҰӨ көлеміне әсері

жұмыссыздық деңгейі мен ЖҰӨ арасындағы байланысты

Протекционизм – бұл:

Ұлттық өндірісті қорғау үшін шетел өімдерін ішкі нарыққа кіргізуді шектеу.

шетелдік конкуренциядан отандық кәсіпкерлерді қорғау

отандық кәсіпкерлерді қолдауға бағытталған

Постиндустриалды экономика қалай сипатталады?

тиімді технологияға негізделген экономика

ақпаратпен толық қамтамасыз етілген экономика

жоғары дамыған қызмет көрсету саласы бар экономика