18 .Капитал.Ауыспалы айналым мен айналым?

Капитал-ақша сомасы,бағалы қағаздар ,қаржы.

Капитал-өндіріс саласында қолданылатын адамның энергиясы, дағдысы,әдісі.

Капитал-уақыт.

Капитал-бұл құн.Бұл қозғалыс (Маркс)

Капитал-адамдар арасындағы қарым –қатынас.

Түрлері:

• Тікелей инвестиция

• Портфелдік немесе қоржындық

• Венчурлік

• Аннунтеттік инвестиция

Тікелей инвестициялау – шаруашылық субъектілерінің табыстар түсіруіне және осы субъектіні басқаруға қатысу құқығын алу мақсатындағы жалға капиталға жұмсауы болып табылады.

Портфелдік инвестиция –портфельді қалыптастыруға байланысты және құнды қағаздарды сатып алу , сол сияқты басқада активтер болып есептеледі.

Венчурлік инвестиция-үлкен тәуекелге байланысты жаңа саладағы қызмет көрсетудегі жаңа акциялар формасында шығарылатын инвестициялар болып табылады.

Аннуитеттік – тұрақты аралық уақыт арқылы салымшыға елеулі табыс әкелетін сақтандыру және зейнетақы қорларына жұмсалатын қаржыларды көрсетеді .

19. Өндіріс шығындары ;түсінігі ,түрлері ?

Өндіріс шығындары –өнімді өндіруге кеткен шығындар .

Кәсіпорынның өндіріс шығындарының тауар бірлігіне шаққандағы мәні тауардың өзіндік құны деп аталады.

Өнімнің өзіндік құны дегеніміз – өнімді өндіруге кеткен шығындар .

Айқын шығындар деп өндіріс факторларымен жабдықтаушыларға айқын ақша формасындағы төлем түрін алатын балама шығындар аталады.Бұлардың болуы ресурстарды тыстан алумен байланысты . Мысалы: жұмысшыларға , менеджерлерге жалақы төлеу ,көлік шығындарын өтеу т.б.

Айқын емес шығындар деп өндірісте пайдаланылған фирманың өз иелігіндегі ресурстардың құнын атайды .Мысалы:ғимараттарды жалға

бермегендіктен түспеген пайда.

Тұрақты шығындар –осы мерзімде өндіріспен өткізудің көлемі мен құрамына байланысты емес шығындар.Әдетте тұрақты шығындарға жататын:облигаиялық,заемміндеттемелеріне сәйкес төлемдер,ренталық төлемдер ,ғиматартар мен жабдықтардың амартизациялық төлемінің бір бөлшегі , сақтандыру жарналары ,фирманың жоғары дәрежелі басқарушылары мен болашақта еңбек ететін мамандарының еңбек ақысы.

Өзгермелі шығындарға – осы берілген мерзімде өнімді өндіру мен өткізу мөлшерімен жалпы көлемі тікелей байланысты шығындар жатады:жалақыға,шикізатқа ,отынға ,қартқа ,көлік қызметтеріне жұмсалатын шығындар.

20 .Натуралды шаруашылық :оның белгілері мен ерекшеліктері ?

Натуралды шаруашылық –қоғамдық өндірісті ұйымдастырудың ертедегі түрі болып табылады.Алғашқы кауымдағы адамның еңбек құрал –сайманының қарапайымдылығы оған өнімді тек өзінің тұтынысы үшін жасауға мүмкіншілік береді .Яғни натуралды дегеніміз-адамдар өнімді айырбасқа нарыққа шығаруға ұмтылмастан тек өздерінің жеке басқа қажеттіліктерін өтеу үшін өндірілетін шаруашылықты айтамыз.

Оның негізгі белгілері мыналар:

• Өндіргіш күштер мен оларды ұйымдастыру аса қарапайым

• Өндірілетін өнімдер жиыны ғасырлар бойы өзгерместен жылдан -жылға бірдей көлемде өндіріледі.