1. Тісті жіктер

2. Қабыршақты жіктер – самай мен төбе арасында болады

3 . Жалпақ жіктер

Орналасуына байланысты 3 ке бөлінеді

1. сагиталды жік

2. тәждік жік – төбе маңдай арасында

3. ламбдатты жік – шүйде мен 2 төбе сүйегінде болады.

Г) Тіс уяшықты байланыс – тіс түбірі мен уяшық арасында болады.

Д) Еңбекте – ең үлкен алдынғы еңбек, артқы еңбек, сына тәрізді еңбек, емізекше тәрізді.

Адынғы еңбек – 2 жаста бітіп кетеді.

Артқы еңбек – 4 айдан кейін бітеді.

Сына тәрізді еңбек

Емізекше тәрізді – тұғаннан кейін бітісіп кетеді.

• Синхондроз

Тұғаннан кейін сүйектердің арасындағы дәнекер ұлпа шеміршекті сүйекке ауысса синхондроз деп аталады. Уақытына байланысты 2 ге бөлінеді. Тұрақты және уақытша.

Уақытшаға мысал – жамбас сүйегінің арасындағы сүйек

Тұрақтыға мысал – бас қаңқасының негізгі сүйектерінде болады.

• Синостоз

Сүйектік тін арқылы байланысады.

7 Омыртқа жотасының байланыстары.

Омыртқа жотасының аралығындағы байланыс үздікті және үздіксіз болады. Омыртқа денелері бір – бірімен омыртқа аралық дискілерімен және омыртқа аралық симфиздер арқылы үздіксіз байланысқан. Омыртқа аралық дискілер ауыз омыртқа мен біліктік омыртқа арасында болмайды. Олар бір бірімен үздіксіз буын арқылы байланысады. Олар мойын омыртқаларында кеуде бел омыртқаларының арасында 5 бел омыртқа мен 1 сегіз көз арасында кездеседі. Қызметі: омыртқаға түсетін салмақты жеңілдетеді және аммортизациялық қызметін атқарады. Мойын омыртқаларында аралық дискілердың қалындығы 2-3мм болса кеуде омыртқаларында 3-4мм дей.сегізкөз омыртқасында аралық диск сүйектік тканға айналады, сол себепті сегізкөз омыртқалары сегізкөз сүйегіне ұласады.

Омыртқа денелері бір бірімен алдынғы және артқа бойлай орналасқан байламдар арқылы нығайтылған. Алдынғы бойлық байламы омыртқа денесінің алдында орналасып омыртқа денесі және омыртқа аралық дискі мен тығыз байланысқан.

Артқы бойлық байлам – омыртқа денесінің артқы бетінде орналасқан. Ол білікті омыртқаның денесінің артқы бетінен төмен бағытта өтіп 1-2 мойын омыртқаның тұсында беткей орналасқан жамылғы жарғағын құрауға қатысады. 1 және 2 омыртқалары бір бірімен тісшесі арқылы буын түзеді, пішініне қарай цлиндр тәрізді. Қатаң буынға жатады. Қозғалысына қарай бір білікті болады. Саны жағынан күрделі буын.

Омыртқа доғасының байланыстары – омыртқаның доғалары бір бірімен сары түсті байлам арқылы байланысқан. Сары байламы эластикалық дәнекер тканнан тұрады. Қызметі: омыртқа аралық байланысын алшақтатып немесе жақындатып тұр

8. Самай- төменгі жақ буыны, (Шықшыт буыны) оның құрылысы және биомеханикасы.

Самай – төменгі жақ буынының меншікті латеральды байламы, арқылы бір бірімен мықталған. Ол самай сүйектің бетсүйектік өсіндісінің негізінен төмен және артқа қарай бағытталып төменгі жақ сүйегінде айдаршығының төменгі бөлігіне барып бекіді. Бұл байлам самай – төменгі жақ буынын сыртқы қабырғасын ықшамдап артқа және латеральды бағытта қозғалысты тежейді. Бұл буын қосымша шандыр мен мықталған. Шандырдың көлемі қалыңдау келген. Бұл шартты түрде байламдар деп аталады.

1. біз төменгі – жақ байламы, lig.stylomandibulare, ол самай сүйектің біз тәрізді өсіндісінен басталып төменгі жақ сүйегінің бұрышының ішкі қапталына бекіді.

2. сына – төменгі жақ байламы, lig.sphenomandibularis, ол сына сүйектің қылқанынан басталып төменгі жақ сүйегі өзекшесінің кіреберіс жеріне барып бекіді.

3. қанат тәрізді – төменгі жақ байламы, lig.pterygomandibulare, ол өте нәзік қысқа келген талшықты дәнекер тканнан құралған. Бұл байлам сына тәрізді сүйектің қанат тәрізді өсіндісінің ілмегінен басталып төменгі жақ сүйегінің тілшігіне бекіді.

Ерекшеліктері:

1. Бұл буынның басқа буындардан айырмашылығы буын беттері дәнекер тканды шеміршекпен көмкерілген.

2. буын беттерінің сәйкессіздігіне байланысты екі беті ойыстау болады, арасында буындық дискі орналасады ол жақты төменгі және жоғарғы этажға бөліп тұрады. Дисктің қалындығы жиектерінде 3-4мм орталығында 1-2мм

Оң жақ және сол жақ самай – төменгі жақ буыны бір сәтте қозғалуына байланысты құрама буынға және буын бетінің ерекшелігіне шығыр тәрізді буынға жатады. Бұл буындағы қозғалыс 3 кезеңнен тұрады.

1 – кезеңде көлденең білікті бойымен төмен түседі, жоғары көтеріледі. Бұл кезде буын ойысы дискімен бірлесіп буын ойысын құрап қозғалыс төменгі этажда болады.

Қозғалыстың екінші кезеңінде алға немесе артқа қарай қозғалған кезде буын басы дискімен бірлесіп буын төмпешігіне жылжып қозғалыс қозғалыс жоғарғы этажда өтеді

Қозғалыстың үшінші кезеңінде бір жақты оңға немесе солға бұрылғанда, қарсы жағындағы буын басы дискімен бірге буын төмпешігіне қарай жылжып өтсе өз жағындағы буынның буын басы буын ойысынан шықпай вертикальды білік бойынша айналма бағытта қозғалады.