2. Развіццё рэстараннага бізнесу ў Еўропе ў XX ст.

Гісторыя развіцця рэстараннага бізнесу сыходзіць каранямі ў Еўропу. Пачыналася ўсё ў Францыі - у XVII стагоддзі там было адкрыта першае прадпрыемства пад назвай «рэстаран», дзе рыхтавалі адну страву, што падаецца наведвальнікам, напрыклад, адзін суп. Але родапачынальнікамі грамадскага харчавання ўсё ж лічацца вынаходлівыя кітайцы - ў XIII стагоддзі ў буйных гарадах былі пункты грамадскага харчавання. Харчавацца там, дзе ежа была падрыхтавана, стала агульнапрынята. У Еўропе да пачатку XVIII стагоддзя гараджане лічылі непатрэбным марнаваць грошы на вулічнае харчаванне, вандроўцы ж маглі здаволіць голад на ўскраінах гарадоў, у карчмах і кабаках. З часам выгады такіх устаноў сталі відавочныя, ўмовы ў гандлёвых кропках грамадскага харчавання сталі паляпшацца, з'явіўся сэрвіс, зручныя столікі ад аднаго да некалькіх месцаў сталі заказвацца, асартымент стаў досыць вялікім для таго, каб выбраць ці замовіць жаданае страва. Найбольш атрымалі поспех у гэтым бізнесе французы і іспанцы - менавіта з іх рэстаранаў, найстарэйшых у Еўропе, «Собрино-дэ-Ботин» у Іспаніі і «Гранд-Тавернье-дэ-Лондр" ў Францыі, пачалося пераможнае шэсце рэстаранаў па кантыненце [3].

У XX стагоддзі значныя змены адбываюцца ў рэстаранным бізнэсе.

Развіццё індустрыі рэстараннага бізнэсу, як у Еўропе, так і ў ЗША адбывалася паступова. Усё пачыналася з карчмоў у Еўропе. Індустрыі гасціннасці даводзілася развівацца, так як людзі ўсё больш пачыналі падарожнічаць у мэтах гандлю, паломніцтва, а таксама з мэтай асваення новых тэрыторый і ім былі вельмі важныя ўмовы размяшчэння.

У 1921 г. Уолтар Эндерсон і Білі Інгрэм заснавалі сетку гамбургерных закусачных, якую яны назвалі White Castle (Белая крэпасць). Гэтую назву яны абралі таму, што белы колер сімвалізуе чысціню, а крэпасць - грунтоўнасць і надзейнасць. Белыя абтынкаваныя сцены закусачных адразу прыцягнулі да сябе ўвагу, хоць за імі наведвальнік мог ўбачыць толькі невялікае памяшканне з некалькімі крэсламі, ды пліту з патэльнямі для падсмажвання гамбургераў. Ад кліентаў не было адбою, і за наступных 10 гадоў сетка White Castle пашырылася да 115 устаноў.

У Еўропе актыўнае развіццё рэстаранаў спрыяла ўдасканаленні абслугоўвання, з'яўленню кулінарных даведнікаў з апісаннем страў, запраў, напояў, рэкамендацый, накіраваных на паляпшэнне абслугоўвання. У прэстыжных рэстаранах, перш за ўсё ў Францыі, наведвальнікам падавалі меню (a la carte) страў і напояў [7].

Спіс выкарыстаных крыніц

1. Биржанов, М. Б. Введение в туризм. / М.Б. Биржанов. – М.- СПб.: «Невский фонд» – «Герда», 2005. 

2. Воронкова, Л. А. История туризма и гостеприимства / Л.А. Воронкова. – М., 2004. 

3. Зорин И. В., Кварталов В. А. Толковый словарь туристских терминов. – М.: «Infogroup», 1997. 

4. Котляр, Ф. Маркетинг, гостеприимство, туризм / Ф. Котляр, Дж. Бодуэн и др. – М., 1998.

5. Леви, Ж. История гостеприимства. Нет предела совершенству // Ж. Леви. Гостиница и ресторан. – №1 (32). – 2004. – С. 22–31.

6. Организация и управление гостиничным бизнесом / под ред. В. Лесника. – М., 2001–2002.

7. Папирян, Г. А. Экономика в туризме / Г.А. Папирян. – М.: «ФиС», 1997. 

8. Пузанова, Е.П. Международный туристский бизнес / Е.П. Пузанова, В.А. Честникова. – М.: Экспертное бюро – М., 1997.

9. Соколова, М. В. История туризма / М.В. Соколова. – М.: Мастерство, 2002.

10. Уокер, Дж. Введение в гостеприимство / Дж. Уокер. – М.: Юнити, 1999.