Міністэрства адукацыі рэспублікі беларусь установа адукацыі «гродзенскі дзяржаўны універсітэт імя янкі купалы»

Кантрольная работа па дысцыпліне

«Гісторыя падарожжаў турызму»

Студэнткі 1 курса 2 групы

спецыяльнасці "Турызм і гасціннасць"

завочнай формы навучання

факультэта турызму і сэрвісу Нічыпарук Алена Васільеўна

выкладчык:

Швед Вячыслаў Вітальевіч

Гродна, 2013

Змест

1. Развіццё турыстычнага бізнесу ў Еўропе ў XX ст…………………………...3

2. Развіццё гатэльнага бізнесу ў Еўропе ў XX ст…………………………..….10

3. Развіццё рэстараннага бізнесу ў Еўропе ў XX ст………………………...…15

Спіс выкарыстаных крыніц……………………………………………………..17

1. Развіццё турыстычнага бізнесу ў Еўропе ў XX ст.

Сапраўдным зорным часам для турызму стала XX ст, асабліва яго другая палова. Менавіта тады падарожжа ўвайшлі ў паўсядзённае жыццё сотняў мільёнаў людзей на планеце. Попыт на такія паслугі стымуляваў хуткае развіццё галіны ў многіх краінах. Да бюджэтах краін з разгалінаванай інфраструктурай прыцягваліся велізарныя валютныя паступленні, было створана шмат працоўных месцаў у сферы абслугоўвання новых патокаў кліентаў. Усё гэта спрыяла эканамічнаму ўзлёту краін, для якіх турызм стаў адным з галоўных крыніц прыбытку.

Акрамя таго, у XX ст. актыўны адпачынак набыў вялікае значэнне і як сацыяльна-культурная з'ява. З дапамогай падарожжаў, паходаў і экскурсій роднай зямлёй людзі лепш ведаюць свой край, яго асаблівасці, славутасці гісторыі і таму падобнае. Міжнародны турызм, які прыцягвае мільёны людзей не толькі падносіць іх культурны ўзровень, але і спрыяе наладжванню ўзаемаразумення і даверу паміж краінамі і народамі, дапамагае ім жыць у міры і згодзе.

Турыстычная інфраструктура стала адной з праяў ладу жыцця цэлых грамадскіх слаёў у развітых краінах свету [2].

Калыскай турызму стала Еўропа, на яе долю прыходзіцца амаль 2/3 колькасці замежных турыстаў, такую ​​ж долю ў сусветным турысцкім патоку складаюць еўрапейцы, якія, як правіла, мала выязджаюць за межы кантынента.

 Паколькі кожнаму турысцкі раён неабходна было забяспечыць прыём, размяшчэнне і харчаванне пасажыраў - турыстаў, з'явілася патрэба ў будаўніцтве турысцкіх аб'ектаў, якія ўзводзілі чыгуначнымі упраўленнямі, які ўзяў на сябе фінансаванне, рэкламу і стварэнне фірмаў, якія абслугоўваюць якія вандруюць.

 Адной з першых краін, у якой перамагла буржуазная рэвалюцыя і пачаў развівацца капіталізм, была Англія. Менавіта тут і ўтварыліся першыя турысцкія арганізацыі, развілі сваю дзейнасць спачатку ўнутры краіны, а затым і за яе межамі.

 Першым вядомым турысцкім агентам быў ангелец Томас Кук, які на льготных умовах у чэрвені 1841 закупіў оптам 570 квіткоў для грамадства цвярозасці на турпаездку з Лейстера ў Лафборо цягніком [5].

 Гэтай падзеі ў большай меры спрыяў прамысловы пераварот і звязаныя з ім ўзрастанне рухомасці насельніцтва і з'яўленне масавага транспартнага сродку-жалезных дарог. Т. Кук пачаў актыўна выкарыстоўваць адкрытыя магчымасці. Калі ў 1851 г. у Лондане адбылася першая Міжнародная прамысловая выстава, толькі з Ёркшыры ім была арганізавана адпраўка 165 тыс. наведвальнікаў. У 1854 г. у Англіі выдадзены першы даведнік па гасцініцах, адрасаваны падарожнікам і турыстам, у ім было паказана каля 8 тыс. гасцініц.

Актыўнае развіццё турысцкага бізнесу ўнутры краіны заахвоціла Т.Кука да арганізацыі замежных паездак. Першая з іх была ажыццёўлена ў Францыю ў 1855 г., так як у Парыжы пачала сваю працу Сусветная выстава. З 1856 г. ён пачынае арганізоўваць турыстычныя вандроўкі ў іншыя еўрапейскія дзяржавы.

У 50-70 гадах ангельцы складалі большую частку замежных турыстаў, якія наведвалі Еўропу. Большую ролю ў развіцці турызму ў Еўропе ў другой палове ХIX в. сыграла павелічэнне працяглых жалезных дарог. У 1888 г. на еўрапейскім кантыненце пабывала ўжо 500 тыс. турыстаў з Англіі [8].

З сярэдзіны 60-х гадоў пачынае развівацца турызм паміж Англіяй і ЗША. Заслуга тут таксама належыць Т. Куку, які ў 1865 г. арганізаваў туры і з Амерыкі ў Англію і з Англіі ў Амерыку. У 1866 г. першыя групы ангельскіх турыстаў наведалі ЗША.

З 1867 годзе пачынаюцца марскія турысцкія падарожжа Кука. Не абмяжоўваючыся заключэннем дагавораў з чыгуначнымі і параходнымі кампаніямі, уладальнікамі гасцініц і рэстаранаў, супольнасць уважліва вывучала попыт, складала маршруты паездак і праграмы знаходжання.

Новы бізнес зацікавіў многіх прадпрымальнікаў. Услед за фірмай Т.Кука ў Англіі ўзнікаюць турысцкія арганізацыі Треймза і сэра Генры Ланна, утвараюцца Веласіпедны турысцкі клуб, політэхнічная турысцкая асацыяцыя, кааператыўная асацыяцыя адпачынку і г.д. Некалькі пазней турысцкія фірмы і агенцтва з'яўляюцца ў Францыі, Італіі, Швейцарыі і іншых краінах еўрапейскага кантынента.

Дасягненне ў галіне транспарту ў пачатку ХХ ст. адбыліся і на развіцці турызму. Для падарожжаў і экскурсій выкарыстоўваліся жалезныя дарогі, параходы, а некалькі і аўтамабільны транспарт. Хуткасць, далёкасць, камфортнасць рухаў пастаянна раслі.

Марскі транспарт таксама удасканальваўся. Павялічваліся водазмяшчэнне, хуткасць, павышалася камфартабельнасць караблёў, паляпшалася іх тэхнічная аснашчанасць.

Гэтак хуткае развіццё суднаходства суправаджалася павелічэннем ліку амерыканскіх турыстаў [1].

 Першая сусветная вайна 1914 - 1918 гг. вельмі негатыўна адбылася на развіцці міжнародных турысцкіх сувязяў. Можна з упэўненасцю сказаць, што ў гэты перыяд турызм прыпыніў сваю дзейнасць. Аднак варта адзначыць, што ваенныя патрэбы прывялі да ўдасканаленні як чыгуначнага, так і аўтамабільнага транспарту, акрамя таго, для перавозак, пачала выкарыстоўвацца і авіяцыя.

 Заканчэнне першай сусветнай вайны паклала пачатак новаму этапу ў развіцці міжнароднага турызму. Перш за ўсё гэта звязана з узрослай роляй ЗША на сусветнай арэне і актывізацыяй амерыканскага капіталу ў Еўропе. Прыток амерыканцаў у заходнееўрапейскія краіны ў гэты час значна павялічваецца і пераўзыходзіць лік ангельскіх турыстаў.

 Даволі хутка аб'ём міжнароднага турызму і падарожжаў дасягнуў перадваеннага ўзроўню, а праз тры-чатыры гады перасягнуў яго ў большасці дзяржаў.

 У 20-я гады значна пашыраецца геаграфічная прастора замежнага турызму. Так, да вайны большая частка турыстаў накіроўвалася ў Італію і Швейцарыю, а пасля яе заканчэння практычна ўсе дзяржавы Еўропы апынуліся ўцягнутымі ў сферу турызму [3].

 У 1925 г. у Гаазе адбыўся першы кангрэс Міжнароднага саюза афіцыйных арганізацый па прапагандзе турызму. У ім прынялі актыўны ўдзел прадстаўнікі 14 еўрапейскіх краін. Сур'ёзным фактарам, якія паўплывалі на развіццё турызму ў 20-30 гады, з'явілася бурнае развіццё новых відаў транспарту-аўтамабільнага і авіяцыйнага.

 Аднак гэты ж перыяд характарызуецца шэрагам фактараў, якія даволі негатыўна адбыліся на міжнародным турызме, шмат у чым затрымалі яго далейшае развіццё. Гэта, перш за ўсё сусветны эканамічны крызіс 1929 - 1933 гг. да 1932 колькасць замежных турыстаў, якія пабылі ў Англіі, скарацілася да раўня пачатку 20-х гадоў.

 Іншай важнай прычынай, якая замарудзіла тэмпы росту замежнага турызму ў 30-я гады, з'явілася абвастрэнне палітычнага становішча ў Еўропе ў сувязі з прыходам да ўлады ў Германіі нацыскай партыі Гітлера і падрыхтоўкай Германіі да вайны.

  У сувязі з гэтым фактарам трэба сказаць пра даволі спецыфічнай асаблівасці замежнага турызму як масавай формы зносін людзей. Пры абвастрэнні міжнароднай абстаноўкі замежны турызм прыцягвае ўвагу розных спецслужбаў і разведвальных органаў у якасці канала для збору інфармацыі, а таксама для правядзення палітычнай і падрыўной працы [7].

Другая сусветная вайна рэзка скараціла аб'ём міжнароднага турызму. Радасць перамогі над фашызмам была азмрочана горам страт, акрамя таго, многія гарады Еўропы ляжалі ў руінах. Неабходна было аднаўляць разбураныя гасцініцы, базы, дарогі, электрастанцыі, вакзалы і г.д. у першыя пасляваенныя гады востра адчуваўся дэфіцыт грашовых сродкаў, паліўна-энергетычных рэсурсаў, прадуктаў харчавання, кваліфікаваных кадраў.

Толькі праз некалькі гадоў пасля заканчэння другой сусветнай вайны міжнародны турызм у Еўропе пачаў адраджацца. Даваенны ўзровень быў дасягнуты ў канцы 40-х гадоў. У гэты перыяд турысцкія абмены і вандраванні атрымалі шырокае развіццё ў ЗША і Канадзе. Паспяхова развіваўся турызм у Мексіцы, Панаме, на Кубе (асноўную частку турыстаў складалі амерыканцы). У 1950 г. агульная колькасць замежных турыстаў, зарэгістравана ва ўсім свеце, пачатак перавышаў даваенны ўзровень і дасягнуў 25 млн. чалавек.

   Неабходнасць развіцця праз міжнародныя турысцкія сувязі адносін паміж дзяржавамі ў палітычных, эканамічных, сацыяльных і культурных аспектах яшчэ ў 20-х гадах нашага стагоддзя вылучыла на парадак дня пытанне аб узгадненні ў гэтым напрамку сумесных дзеянняў паміж нацыянальнымі турысцкімі і транспартнымі арганізацыямі розных краін. Так, у 1925 г. быў створаны Міжнародны кангрэс афіцыйных асацыяцый прапаганды турызму (МКОАПТ), у 1927г. - Міжнародны кангрэс афіцыйных турысцкіх арганізацый (МКОТО), а ў 1930 г. быў заснаваны Міжнародны саюз арганізацый і прапаганды турызму (МСОПТ).

Да гэтага часу міжнародны турызм, пастаянна развіваючыся і ўдасканальваючыся, ужо здолеў практычна перайсці ад індывідуальных формаў да арганізаваных. Гэта запатрабавала фарміравання больш дасканалай арганізацыйнай структуры па кіраўніцтву сусветным турызмам.

50-я гады адзначыліся ўздымам міжнароднага турызму. Да 1960 г. колькасць турыстаў, якія выязджаюць за мяжу, дасягнула 71 млн. чалавек, г.зн. вырасла амаль у тры разы [9].

Перыяд з 1961 па 1970 суправаджаўся дальнейшым уздымам турысцкага бізнесу, пра што наглядна сведчыць павелічэнне колькасці замежных турыстаў, колькасць якіх у 1971 г. дасягнула 168,4 млн. чалавек.

Рост значэння замежнага турызму ў знешнепалітычнай і знешнеэканамічнай дзейнасці многіх дзяржаў прывёў да таго, што Арганізацыя Аб'яднаных Нацый і яе спецыялізаваныя органы пачалі больш увагі надаваць гэтай сферы міжнароднага супрацоўніцтва. Так, у 1963 г. у Рыме была праведзена I Канферэнцыя ААН па турызме і падарожжаў. На ёй быў разгледжаны шырокі спектр праблем, якія тычацца турызму, і выпрацаваны рэкамендацыі, якія спрыяюць паскоранаму развіццю гэтай формы зносін людзей.

 Важным вынікам Рымскай канферэнцыі з'явілася прыняцце афіцыйнага вызначэння такіх паняццяў, як «часовы наведвальнік», «турыст», «экскурсант", што неабходна, у прыватнасці, для забеспячэння пэўнай уніфікацыі і аналізу статыстычнага ўліку турызму. Ўвага ў рабоце канферэнцыі было нададзена ў пытаннях, якія звязаны са спрашчэннем пагранічных і мытных фармальнасцей, працэдур [2].

 Былі закрануты і такія пытанні, як агульны кірунак развіцця турызму, фарміраванне для задавальнення яго ўсё ўзрастаючых запытаў адпаведнай матэрыяльнай базы, сістэмы падрыхтоўкі кваліфікаваных кадраў, а таксама дапамогу краінам, якія развіваюцца ў стварэнні індустрыі турызму.

 У 1969 г. паводле рэзалюцыі Генеральнай асамблеі ААН няўрадавая арганізацыя МСОТО была рэарганізавана ў міжурадавую Сусветную турысцкую арганізацыю (СТА). Гэты факт з'явіўся сведчаннем ўсеагульнага прызнання не толькі эканамічнага, сацыяльнага, культурнага, але і палітычнага значэння міжнароднага турызму.

 СТА - міжнародная арганізацыя спецыяльнай кампетэнцыі ў адпаведнасці са арт.1 свайго Статута ставіцца да катэгорыі арганізацый міжурадавага характару.

 Уся дзейнасць СТА накіравана на ажыццяўленне міжнароднага супрацоўніцтва дзяржаў у сферы турызму і цалкам адпавядае прынцыпам сучаснага права.

 Галоўная мэта СТА заключаецца ў заахвочванні і развіцці турызму з тым, каб унесці ўклад у эканамічнае развіццё, міжнароднае паразуменне, свет, прагрэс і ўсеагульную павагу і захаванне правоў чалавека і асноўных свабод для ўсіх без адрознення расы, полу, мовы і рэлігіі.

 80-м гадам папярэднічаў перыяд турыстычнага ўздыму. За 30 гадоў колькасць удзельнікаў міжнародных турысцкіх сувязяў узрасла ў 11 разоў.

Турызм да гэтага часу атрымаў развіццё ва ўсім свеце, аднак у розных рэгіёнах яго рост быў неаднолькавы [5].

 У 80-я гады дзяржавы Еўропы і Паўночнай Амерыкі засталіся на лідзіруючых пазіцыях, як па прыёме замежных турыстаў, так і па адпраўцы грамадзян за мяжу.

У 80-я гады міжнародны турызм стаў важнай часткай міжнародных эканамічных сувязяў. У гэты час назіраецца рост даходаў ад міжнароднага турысцкага абмену.

 Сфармавалася тэндэнцыя да змены структуры турысцкага попыту, сусветны турысцкі рынак стаў больш разнастайным. Можна з упэўненасцю сказаць пра яго падзеле на тры часткі: моладзевы турызм, дарослы турызм, турызм для пажылых людзей («турызм трэцяга ўзросту»).

У гэты перыяд вялікае значэнне для развіцця турызму меў рост гарадскога насельніцтва індустрыяльных краін Захаду. Гэта спрыяла павелічэнню аб'ёмаў як унутранага, так і міжнароднага турызму.

 У сацыяльным аспекце для 80-х гадоў характэрна павышэнне попыту на турысцкія паслугі з боку тых слаёў насельніцтва, чые даходы з'яўляюцца сярэднімі або нават невысокімі. Такім чынам, можна сказаць і аб змене структуры турысцкага попыту.

У гэтыя гады павялічыўся адсотак групавога турызму, так як кошт тура ніжэй за кошт скідак за групавое абслугоўванне, якое прадстаўляецца гасцінічнымі прадпрыемствамі, і льготнымі тарыфамі на транспарце [4].