5. Складанне і адніманне найменных лікаў праводзіцца пасля папярэдняга прадстаўлення іх ў аднолькавых най-меннях і выконвацца так, як і над абстрактнымі лікамі:

5т 750кг + 4т 580кг = 10т 330кг

5т 750кг = 5 750кг 4т 580кг = 4 580 кг

5 750

+ 4 580

10 330 (кг)

Складанне і адніманне найменных лікаў у прасцейшых выпадках без прадстаўлення лікаў ў аднолькавых мерах

1. Увядзенне тэарэтычнай асновы множання многа-значнага ліку на адназначны лік. Паўтарэнне і запіс літа-рамі правіл множання: сумы на лік (а+в) •с=а•с+в•с, ліку на суму а• (в+с)=а•в+а•с, ліку на здабытак а(в•с)=(а•в) •с= =а• (в•с) і здабытку на лік (а•в) •с=а• (в•с)=(а•с) •в

2. Паўтарэнне прыёму пісьмовага множання 189 . Лік, алгарытму множання:1)пішу...,2)множу адзінкі... Х 4

189•4 = (100+80+9) •4 = 100•4+80•4+9•4 = 400+320+36 = 756

3. Множанне ліку з нулямі ў канцы запісу: 189 000

1 89 000= 189 • 1 000, таму 189 000 • 4 = х 4

=756 •1000 = 756 000 .

4. Множанне многазначнага ліку на двухзначны лік 14•13=14• (10+3)=14•10+14•3=140+42=182 вусна,затым поў- пісьмова 67•45=67• (40+5)=67•40 + 67•5=2 680 + 335 = 3 015.

Нарэшце пісьмова: 67 67 2 680 67 67

х 40 х 5 + 335 х 45 х 45

2 680 335 3 015 + 335 + 335

2 680 268

3 015 3015

5. Пісьмовае множанне найменных лікаў:

7м 85см •18 =141м 30см 4ц 90кг • 26=12т 7ц 40кг

785 490

х 18 х26

6280 294

+ 785 +98

14130 (см) 12740 (кг)

6. Множанне многазначнага на трохзначны лік

тлумачыцца і праводзіцца аналагічна.

7. Множанне многазначных лікаў з нулямі ў сярэдзіне і канцы: 829 8290 6700

х703 х 103 х 450

2487 2487 335 -1-ы няпоўны здабытак

+ 5803 + 829 + 268 - 2-і няпоўны здабытак

582787 853870 3015000- поўны здабытак

1. Увядзенне тэарэтычнай асновы дзялення:

вывад правіла аб дзяленні ліку на здабытак лікаў:

12:(2•3)=12:6=2 !--!--!--!--!--!--!--!--!--!--!--!--!а:(в•с)=

1 2:(2•3)=(12:2):3=6:3=2!--!--!--!--!--!--!--!--!--!--!--!--!=(а:в):с

1 2:(2•3)=(12:3):2=4:2=2!--!--!--!--!--!--!--!--!--!--!--!--!=(а:с):в

2. Дзяленне на 10, 100 і 1 000 без астатку і з астаткам: 800:100 = 8;807:100 =8(аст.7); 78 648:1 000=78 (аст.648)

3. Дзяленне на круглыя дзесяткі і сотні без астатку і з астаткам: 560:80=560:(8•10)=56:8=7 567 !80_ 2 435 !600

- 560 7 - 2 400 4

7 35

4.Увядзенне правіла 48 49 50 51 52 53 54 55 56 49≈ 50

акруглення лікаў: !---!---!---!---!---!---!---!---! 54 ≈50

5. Дзяленне на 2-зн. някруглы лік, калі ў дзелі 252 !42

адна лічба: 42≈40 40=10•4 252:10:4≈6 - 252 6

0

6. Дзяленне, калі пробная лічба не атрымоўва- 296 !37

ецца: 42≈40 296:40≈7 296-40•7=16 296 8

0

7. Дзяленне, калі ў дзелі атрымоўваюцца 2,3,4 лічбы.

Выдзяляюцца выпадкі, калі ў дзелі нулі 71 400 : 35=2 040

8. Аналагічна разлядаюцца выпадкі дзялення на трохзначных. лік:

4687-1-ае няп.дзялімае 468720 !744 Акругляем 744 д 700 ставім ў дзелі тры -4464 630 4687:700-пробн.лічба 6

кропкі, бо ў выніку 2232 2232:700 -пробн.лічба 3

будуць сотні -2232 2232 і 0 -2-ое і 3-яе

Для построения алгоритмов вычислений изучаются сна-чала свойства арифметических действий в виде правил :

1) А+В =В+А – переместительное свойство сложения и

2) А•В =В•А умножения.Таблица«• и+» 9•9=81 9+9=18

3)(А+В)+С=А+(В+С)–сочетательн. свойство сложения

4)(А•В)•С= А•(В•С) и умножения 600:21≈600:10:2=30

5)А+(В+С)=(А+В)+С – прибавление суммы к числу

6)(А+В)-С=А-С+В=А+В-С-вычит. числа из суммы

7) А-(В+С)=А-В-С– вычитание суммы из числа

8) А•(В•С)= (А• В)•С– умнож. числа на произвед.

9)А•(В+С)=А•В+А•С– умнож. числа на сумму

10)(А+В)•С=А•С+•і умножение суммы на число

11)(А-В)•С= А•С-•і умнож. разности на число

12) (А+В):С=А:С+В:С– деление суммы на число

13) (А-В):С=А:С-В:С–деление разности на число

14)(А•В):С=(А:С)•В=А•(В:С)-деление произвед .на число.

15)А:(В•С)= (А:В):С-–дел.числа на произведение

16)А:(В:С)=(А:В)•С– деление числа на частное

17)(А+В+С)+(D+E+F)– прибавленипе суммы к сумме

18) (А+В+С)–(D+E+F)– вычитание суммы из суммы Все вычислительные приёмы при выполнении всех четырёх арифметических действий основаны на этих свойствах арифметических действи

Перамяшчальныя ўласцівасці:

складання 6+9=9+6 8+8=16 у табліцах

а+в=в+а 7+63=63+7 8+9=17 9+9=18 складання

множання 4•25=25•4 8•8=64 у табліцах

а•в=в•а 8•125=125•8 8•9=72 9•9=81 множання

Спалучальныя ўласцівасці:

складання 9+6=9+(1+5)=(9+1)+5; 45+23=45+(20+3)= 623

(а+в)+с= =(45+20)+3;37+40=(30+7)+40=(30+40)+7; 145

=а+(в+с) 623+145=(600+20+3)+(100+40+5)=(600+100)+-----

+(20+40)+(3+5)=700+60+8= 768

431

Размеркавальныя ўласцівасці: х 25

множання 431•2=(400+30+1) •2=400•2+30•2+1•2= 2155

адносна =800+60+2=862; 431•25= 862

складання =431•(20+5) =431•20+431•5=8620+2155= т10775

(а+в) •с=а•с+в•с 8•6=48; (8+1) •6=8•6+1•6=48+6=54 9•6=54

а• (в+с)=а•с+в•с 8•6=48; 8• (6+1)=8•6+1•8=48+8=56 8•7=56

множання адносна 238•125-230•125=(238-230) •125=

аднімання (а-в) •с=а•с-в•с = 8•125= 125•8=1000

а• (в-с)=а•в-а•с 25•235-25•231=25• (235-231)=25•4=100

178•999=178• (1000-1)=178000-178=177822

Дзяленне ліку на здабытак і здабытку на лік:

а:(в•с)=(а:в):с= 1500:6=1500:(3•2)=(1500:3):2=500:2=250

=(а:с):в 8 640:20=8640:(2•10)=(8640:10):2=864:2=432