
- •Методыка выкладання матэматыкі і практыкум па рашэнню задач
- •Дадатковая
- •Рэпрадуктыўныя, калі вучань выконвае заданні па ўзору (пісьмовае складанне трохзначных лікаў);
- •Варыятыўныя, калі вучань выбірае правільны адказ з некалькіх прапанаваных адказаў;
- •Творчыя, калі патрабуецца скласці новую задачу, рашыць праблемную задачу, прымяніць свае веды ў новых нестандартных ўмовах.
- •1) Калі лік а пры лічэнні называюць раней ліку в, то а менш в для любых натуральных лікаў. Гэта агульнае сцвярджэнне, якое называюць агульнай пасылкай. Абазначаюць: а(х) в(х).
- •2) 7 Пры лічэнні называюць раней, чым 8. Другое сцвярджэнне носіць прыватны характар. Яго называюць прыватнай пасылкай: а(а).
- •1. Праблемнае навучанне.
- •2..Праграмаванае навучанне
- •3, Пошукова-даследчая тэхналогія навучання..
- •1)Праблемнае ізлажэнне, пры якім настаўнік сам стварае праблемную сітуацыю, сам вылучае з яе праблему і ставіць праблемную задачу, сам яе рашае, сам правярае, ацэньвае ход і вынік рашэння;
- •2)Раблемна-пошукавы, або эўрыстычны, калі да пастаноўкі і рашэння, праверкі і ацэнкі вынікаў рашэння праблемнай задачы прыцягваюцца вучні;
- •3)Даследчы, калі пасля стварэння праблемнай сітуацыі настаўнікам пошукавую дзейнасць па пастаноўцы задачы, яе рашэнню, праверцы, ацэнцы хода і вынікаў рашэння вучні выконваюць самастойна.
- •1) Лінейнай, калі пасля вывучэння кожнай порцыі матэрыялу вучнем фармулюецца і правяраецца адказ на пытанне і пасля гэтага вывучаецца наступная порцыя;
- •2) Разгалінаванай, калі пасля вывучэння порцыі матэрыялу выбіраецца вучнем адзін з адказаў на пытанне, а пры няправільным выбары адказу тлумачыцца памылка і перавучваецца матэрыял;
- •3) Адаптыўнай, калі спалучаюцца абодва віды праграм у адпаведнасці з індывідуальнамі асаблівасцямі вучня. Праграмаванае навучанне можа ажыццяўляцца праз вучэбныя дапаможнікі або з прымяненнем эвм.
- •1. Прочитайте задачу1-ый уч. ----- кг
- •1Нструктаж па выкананню пройдзенаму матэрыялу
- •2) Визуальные, 3) аудиальные, 4) аудиавизуальные
- •1 Эпидиаскопы Радио Кодоскопы 2 3 Проигрыв.
- •П раводзіцца па-за ўрокаў з вучнямі не толькі аднаго, але і некалькіх класаў на добраахвотных асновах, якія вызначаюцца ўмовамі:
- •Прыёмы вучэбнай работы характэрызуюць спосабы здзяйснення вучэбнай дзейнасці. Яны падпарадкаваны вучэбным задачам, якія патрабуюць прымянення таго або іншага прыёма, ужо засвоенага вучнямі або новага.
- •1. Параўнанне канкрэтных велічынь ( даўжыні, плошчы, аб’ёму) спачатку “на вока”, а затым накладаннем, прыкладаннем, пераліваннем і г. Д.
- •2. Мадэляванне велічынь адрэзкамі. Параўненне велічынь з дапамогай адрэзкаў. Напрыклад:
- •5.Увядзенне мерак па вымярэнню велічынь. Мадэляванне велічынь адрэзкамі. Вымярэнне адрэзкаў меркай і паяўленне паслядоўнасці цэлых неадмоўных лікаў.
- •6. Пераход да меншай меркі і ўвядзенне дзеяння множання.
- •8. З дапамогай мадэлявання і пераходу да мерак у 10 разоў большых (меншых) за дадзеную ўводзяцца таксама дзесятковыя дробы, працэнты і дзеянні над імі.
- •Логическиеметоды: анализ и синтез, абстрагиро-вание и конкретизация, сравнение и аналогия, эмпирическое обобщение, рассуждения по индукции и дедукции;
- •1.Паўтарэнне прыёмаў складання і аднімання на аснове нумарацыі двухзначных лікаў.
- •3.Складанне, калі лік дапаўняецца да 10 і на аснове складу ліку вызначаецца і дадаецца да 10 лік, які застаўся.
- •4.Адніманне ад двухзначнага адназначнага ліку, калі памяншаемае прадстаўляецца ў выглядзе сумы двух складаемых, адно з якіх роўна аднімаемаму:
- •1) Калі лік а пры лічэнні называюць раней ліку в, то
- •2) 7 Пры лічэнні называюць раней, чым 8. Другое сцвярджэнне носіць прыватны характар. Яго называюць прыватнай пасылкай: а(а).
- •Выконваецца па плану
- •1. Множанне і дзяленне круглых лікаў:
- •Складанне з двумя пераходамі праз разрад.
- •9.Адніманне лікаў з прапушчанымі разрадамі
- •11. Алгарытмы аднімання аналагічныя алгарытмам аднімання трохзначных лікаў:
- •3. Дзяленне, калі дзялімае прадстаўляецца не сумай разрадных, а сумай зручных складаемых:
- •4. Састаўленне алгарытма пісьмовага дзялення трохзначнага ліку на адназначны лік.
- •5.Дзяленне трохзначнага ліку на адназначны, калі ў дзелі атрымоўваецца двухзначны лік:
- •6. Дзяленне, калі ў дзелі паяўляецца нуль.
- •1. Паўтарэнне нумарацыі трох- і чатырохзначных лікаў.
- •2. Выкарыстанне лічыльнікаў: паказ, дзе, на якім дроціку адкладваюцца адз. Тыс., дзес. Тыс., сотні тысяч.
- •3. Прымяненне табліцы разрадаў і класаў:
- •5. Складанне і адніманне найменных лікаў праводзіцца пасля папярэдняга прадстаўлення іх ў аднолькавых най-меннях і выконвацца так, як і над абстрактнымі лікамі:
- •2. Паўтарэнне прыёму пісьмовага множання 189 . Лік, алгарытму множання:1)пішу...,2)множу адзінкі... Х 4
- •3. Множанне ліку з нулямі ў канцы запісу: 189 000
- •5. Пісьмовае множанне найменных лікаў:
- •32832!456 1-Ае няпоўнае дзялімае 3283сот. У дзелі 2 лічбы.
- •Тэарэтычная аснова арыфметычных дзеянняў
- •5 І 4 лікавыя дадзеныя задачы
- •3. Да састаўленых задач падабраць патрэбныя выразы:
- •Из ряда данных составной задачи выбирают наиболее подходящую пару данных, находящихся между собой в той или иной зависимости
- •4 .Таблица
- •5.Схема
- •1.Запись решения рассмотренной задачи по действиям
- •8. Геометрический способ решения задачи Используя чертёж, найдём сумму отрезков:
- •1.Вывучэнне лікавых і літарных выразаў, роўнасцей і няроўнасцей
- •2.Навучанне рашэнню задач састаўленнем выразу і ўраўнення
- •3.Навучанне рашэнню ўраўўненняў і няроўнасцей з пераменннай
- •100•6– Колькасць сшыткаў, купленых у лінейку;
- •50•3 - Колькасць сшыткаў, купленых ў клетку і інш.
- •6 Па 100 сш Хсш Далей па чарцяжу
- •100•6 – Колькасць сшыткаў у лінейку
- •4. Рашэнне ўраўненняў і няроўнасцей з пераменнай спосабам падбору без вызначэння вобласці выбару.
- •6. Рашэнне больш складаных ураўненняў на аснове п.5
- •1. Актуалізацыя патрэбных ведаў.
- •2. Стварэнне праблемнай сітуацыі
- •3. Пастаноўка вучэбнай задачы.
- •6. Выкананне арыфметычных дзеянняў над найменнымі лікамі па тых жа алгарытмах і правілах, што і пры выкананні гэтых дзеянняў на абстрактных ліках.
- •Навучанне рашэнню задач праводзіцца ў 3-ы перыяды.
- •Падрыхтоўчы перыяд - знаёмства з залежнасцю паміж велічынямі: цаной - колькасцю - коштам; скорасцю-часам-адлегласцю; даўжынёй–шырынёй-плошчай прама-вугольніка і інш.
- •Асноўны перыяд - знаходжанне спосабаў рашэння задач з прапарцыянальнымі велічынямі.
- •Заключны перыяд - замацаванне спосабаў рашэння.
- •Задачы на прапарцыянальнае дзяленне
- •Задачы на знаходжанне ліку па двух рознасцях
- •6 У лінейку па той жа цане. Адноль 2 сш. ? р.
- •Задачы на рух
- •3Км/г, а длегласці - 16км) і чарцяжу
- •В личностно-логической модели а.А.Столяра одной из основных задач обучения математике ставится развитие логического мышления. Для этого в начальном обучении используются:
- •Логические методы: анализ и синтез, абстрагирование и конкретизация, сравнение и аналогия, эмпирическое обобщение, рассуждения по индукции и дедукции;
- •Логическиеметоды: анализ и синтез, абстрагиро-вание и конкретизация, сравнение и аналогия, эмпирическое обобщение, рассуждения по индукции и дедукции;
Методыка выкладання матэматыкі і практыкум па рашэнню задач
Л І Т А Р А Т У Р А
Асноўная
1.Методика начального обучения математике /Под ред. Столяра А.А. и Дрозда В.Л. –Мн.: Вышэйшая школа, 1988.- 254 с.
2. Истомина, Н.Б. Методика обучения математике в начальных классах
/Н.Б.Истомина. – М.:Академия, 2000.- 288 с.
Дадатковая
3.Бантова, М.А.Методика преподавания математики в начальных классах/ М.А. Бантова, Г.В.Бельтюкова.–М:Просв., 1984.– 335 с.
4. Демидова,Т.Е.Текстовые задачи и методы их решения / Т.Е.Демидова, А.П.Тонких.—М.:МГУ, 1999.—262 с.
5. Качалко, В.Б. Поисково-исследователь-ская технология начального обучения математике/ В.Б. Качалко.-Мозырь:МГПУ им. И.П. Шамякина, 2008.—126 с.
Першая
методыка
І.Г.
ПЕСТАЛОЦЦІ
ў 1803 годзе выдаў
навучання кнігі “Нагляднае вучэнне аб ліку* і "Аз-
матэматыцы бука нагляднасці, або нагляднае
вучэнне аб вымярэнні”
Тэрмін "методыка" ўвёў А. ДЫСТЭРВЕГ (1790 –1860),таксама
распрацаваў прынцыпы яе выкладаня, у
прыватнасці, канцэнтрычны: 10,100,1000.
Першая методыка выдадзена П.С. ГУР’ЕВЫМ у 1830 годзе
ў Расіі пад назвай "Руководство к преподаванию
арифметики малолетним детям”
Першы падручнік выдадзены Л.Ф. МАГНІЦКІМ у 1703 г. пад на-
матэматыкі звай “Арифметика сиречь наука числительная"
Першы падручнік матэматыкі ў Рэспубліцы Беларусь выдадзены
для 1-2 класаў ў 1992 годзе.пад рэд.А..А. СТОЛЯРА
Першы падручнік пачатко- выдадзены ў РБ у 1988 годзе пад . рэдакцыяй.
вага навучання матэматыцы СТОЛЯРА А.А. І ДРАЗДА У.Л.
Гуманізацыя
навучання
Развіццё лагічнага мыслення
СТОЛЯР А. А. Перадматэматычныя доказы
Навучанне праз дыдактычную гульню
Новая педагагічная тэхналогія навучання
Агульнае
развіццё школьніка
Навучанне на высокім узроўні цяжкасці
ЗАНКОЎ Л.У. Навучанне ў хуткім тэмпе
Фарміраванне вучэбнай дзейнасці
Навучанне на аснове тэарэтычных ведаў
Фарміраванне тэарэтычнага мыслення
ДАВЫДАЎ В.В. Навучанне на аснове прынцыпу ўзыхо-
джання ад абстрактнага да канкрэтнага
Лінейны прынцып навучання
Навучанне блокамі на аснове
ўзбуйненай
дыдактычнай адзінкі
Паралельнае навучанне дзеянням
ЭРДНІЕЎ П.М. складання і аднімання, множання і
дзялення, рашэнню ўзаемаадваротных
задач як у прамой, так і ва ўскоснай
форме,
рашэнню і састаўленню задач
Навучанне нумарацыі і арыфме-
ХОДАВА А.А. тычным дзеянням на аснове
аператарнага падыходу
Паслядоўнае
вывучэнне сходнага
ГЕРАСІМАЎ І.І. матэрыялу з шырокім прымяненнем
лагічных метадаў і мадэліравання
МЭТЫ
А
дукацыйныя
НАВУ- Развіваючыя
В
ыхаваўчыя
ЧАННЯ Практычныя
Традыцыйныя
Гутарка
А
рыфметычны
ЗМЕСТ МЕТАДЫ Расказ
і
велічыні
НАВУ- НАВУ- Сам.
работа
А
лгебраічны
ЧАННЯ ЧАННЯ Дыдакт.
гульня
Г
еаметрычны
Нетрадыцыйн.
Элем. Інфарматыкі Праблемнае,
праграмаванае
навучанне
Лагічныя метады,
аперацыі, квантары,
перадматэм. доказы
У
рок
ФОРМЫ СРОДКІ
Праграмы
П
азаўрочная,
НАВУ- НАВУ- Падручнікі
п
азакласная
ЧАННЯ ЧАННЯ Дапаможнікі
работа Нагляднасць
Т С Н
Э В М
Методыка выкладання матэматыкі ў пачатковых класах – гэта навука аб заканамернасцях навучання матэматыцы дзяцей 6-9 –гадовага ўзросту, іх развіцця і фарміравання светапогляду. Прадметам яе вывучэння з’яўляюцца мэты, змест, метады, формы і сродкі навучання матэматыцы малодшых школь-нікаў.Пры сваім развіцці методыка апіраецца на педагогіку, псіхалогію, матэматы-ку, логіку і фізіялогію, а ў сваей аснове на тэорыю пазнання.
Умоўныя
абазначэнні: нумарацыя
(Н); арыфметычныя
дзеянні
(+,-,х,:), вусныя
(В),
пісьмовыя
(П);
уласцівасці дзеянняў—перамяшчальныя:
а+в=в+а(П+), ахв=вха(Пх);
спалучальныя--(а+в)+с=а+(в+с)(С+),
(а•в)•с=а•(в•с)(Сх);
размяркавальныя—(а
в)•с=а•с
в•с
(Р+,Р-) і (а
в):с=
=а:с
в:с
(Д+,Д-)) , (а+в)
с=а
с+в=а+в
с
(Пл+, Ал+),
а
(в+с)=а
в
с=а
с
в(П+л,А+л),(а+в)
(с+п)=(а
с)+
+(в п) (Пр+,А+); (ахв):с= а:схв=ахв:с (Дхл), а:(вхс)=а:в:с=
=а:с:в (Длх). Табліцы арыфмет. дзеянняў: Т+, Т-,Тх і Т:
Канцэнтры |
Нумарацыя, арыфметыч- ныя дзеянні |
Тэарэтычная Аснова |
Прыёмы |
|
1) ПАДРЫХ- ТОЎЧЫ ПЕ-РЫЯД НА- ВУЧАННЯ 2) ДЗЯСЯТАК (Адназначныялікі) |
Н,В+ і В-,см.
|
Аперацыі над мноств.Прас-торавыя,часовыя ўяўленні. Прыбаўленне адніманне па 1 і па частках. П+. Сувязь пам1ж + і -. |
Параўнанне і ўраўніван-не,класіфікацыя і серы-яцыя мностваў.
6+3=(6+1)+2=7+2=9 6 3+6=6+3 8-6=(6+2)-6=(6-6)+2=2 |
|
3)ДВАЦЦАЦЬ (Двузначныя лікі да 20) |
Н, дм,см. Табліца + і -.
|
Дапаўненне да 10. П+. Сувязь паміж +і –. Табліца + і -. |
7+8=(7+3)+5=10+5=15 8+7=15 7+7=14 7+7 14-7 14-7 7+8=15 8+7 15-7 15-8 7+9=16 9+7 16-7 16-9 |
|
4) СОТНЯ (Трохзначныя лікі) |
Н,м,дм,см. В+ , В-. П+, П-.
Табліца Х і :. |
Пр+л, А+л
Прл+,Ал+ Пр+, А+
Пх. Сувязь паміж х і : . |
56 23=56 (20+3)= =(56 20) 3=56 20 3 (50+6) 23=(5О 23) 6 56 23 =(50+6) (20+ + 3)=(50 20)+(6 3) 7•7=49 7•7 49:7 49:7 7•8=56 8•7 56:7 56:8 7•9=63 9•7 63:7 63:9 |
|
СОТНЯ (працяг) |
Пазатабл. Х і :
Пазатабл. :
|
Тх, Т: Рх Пх Д+.Разрадныя сладаемыя Зручныя складаемыя Падбор дзелі |
20•3=2д. •3=6д.=60 60:20=6д.:2д.=3 43•2=(40+3)•2=40•2+3•2= =80+6=86 2•43=43•2 48:2=(40+8):2=40:2+8:2= =20+4=24 48:3=(30+18):3=30:3+18:3= =10+6=16 48:16=3, бо 16•3=48 |
|
5) ТЫСЯЧА (Чатырохзначныя лики) |
Н,ц,кг В+,В-П+,П-.
Вх, Пх В: ,П: . |
Пр+, А+
Р+
Д+.Разрадныя складаемыя Зручныя Складаемыя |
576 123=(500+70+6) (100+20+1)=(500 100)+ +(70 20)+(6 3) 241•3=(200+40+1)•3= =200•3+40•3+1•3=723 642:2=(600+40+2):2=600:2++40:2+2:2=300+20+1=321 642:3=(600+30+12):3= =600:3+30:3+12:3=214 576 241 4 723 12 12 |
|
Н, т,кг. П+,П-, Пх,П:. |
|
|||
6)МНАГА-ЗНАЧНЫЯ ЛІКІ |
Н да 1 млн. Мм,век,год,мес.,гадз., мін,сек, км2, м2, см2, мм2 |
П+, П-, Пх і П: на – 2-ух і 3-значныя лікі Д+ Длх Длх Усе дзеянні над наймен-нымі лікамі, акрмя мер часу |
43•12=43• (10+2)= 43 = 43•10+43•2=516 х 12 Першы няп. здабытак 86 Д ругі няп.здабытак 43 Поўны здабытак 516 516:43 Вызначаем кольк. лічбаў у дзелі.Ставім дзве кропкі . Акругляем 43≈40 4 5 1:10:4≈1-1-ая 43 12 8 6:10:4≈2 -2 -ая 86 пробныя лічбы 86 51-1-ае і 0 86-2-ое няпоунае дзял1мае |
Предложенный курс начального обучения математике, по мненю академика В.И. Загвязинского, возможно усвоить на основе поис-ковой деятельности младших школьников , применяя не методику, а технологию обучения «сущность поисково-исследовательской техно-логии обучения состоит в том, чтобы построить учебное познание как систему задач и разработать средства (предписания, приёмы) для того, чтобы, во-первых, помочь учащимся в осознании про-блемности предъявляемых задач (сделать проблемность наглядной), во-вторых, найти способы разрешения проблемных ситуаций (заключённых в задачах) личностно-значимыми для ученика, в-третьих, научить их видеть и анализировать проблемные ситуации, вычленять проблемы и задачи» [ с.98],
Литература
Качалко, В.Б. Поисково-исследовательская технология началь-ного обучения математике /В.Б. Качалко. Мозырь: УО МГПУ им. И.П. Шамякина,2008.-149
1.Гутарка, расказ і самастойная работа.
2 Дыдактычныя гульні
3.Лагічныя метады ў навучанні матэматыцы.
4. Перадматэматычныя доказы.
5.Інавацыйныя метады і тэхналогіі
Літаратура.Асноўная [1,гл.2].[2,гл.3] Дадатковая [3,гл.1][4,гл.1]
Ключ. словы:вучэбныя і практычныя задачы, метады і тэхналогіі навучання, прыёмы,метады і планы пошукава-вучэбнай дзейнасці.
ГУТАРКА – пытальна – адказны метад навучання. Пры гэтым гутарка можа быць пабудавана на пытаннях двух відаў: рэпрадуктыўных, якія патрабуюць паўтарэння, прыпамінання вядомых ведаў (табліца множання); прадуктыўных, што патрабуюць самастойнага пошуку адказу (вывад правіла). У першым выпадку гутарка называецца катэхізічнай, у другім выпадку –эўрыстычнай. Апошні від гутаркі прымяняецца на ўроку, калі ў вучняў маюцца апорныя веды па новаму матэрыялу. Наогул на ўроку павінны практыкавацца пытанні абодвух відаў.
РАСКАЗ – метад славеснага ізлажэння гатовых ведаў. Праводзіцца ў выглядзе паведамлення або тлумачэння пры ўмове, што веды не маюць сувязі з раней пройдзеным матэрыялам (азначэнне цотных лікаў). Калі такую сувязь можна ўстанавіць, то прымяняецца гутарка або праблемнае ізлажэнне матэрыялу. Вучні ў апошнім выпадку сочаць за разважаннямі настаўніка па пастаноўцы і рашэнню вучэбнай праблемы (выпадак, калі для дзялення лік патрэбна разбіваць не на разрадныя, а на зручныя складаемыя) .
САМАСТОЙНАЯ РАБОТА - метад самастойнага дабывання ведаў пад кіраўніцтвам настаўніка ў спецыяльна адведзены час. Выдзяляюць віды самастойных работ: