8. А. Міцкевіч і бел літ, фальклорная і літаратурная традыц у яго творч, патрыятычны пафас.

Паходзіў са спольшчанай беларускай шляхты. Родная зямля – Наваградчына. Многія творы прысвечаныя роднай зямлі. Патрыятызмам пранікнутыя радкі паэмы “Пан Тадэвуш”. Творчасць выяўляла рамантычныя тэндэнцыі. Зварот да народнай аснове нацыянальнага быцця, пошукі сувязей з вопытам продкаў. Усё гэта ўласціва паэтычнаму цыклу”Балады і рамансы” са зб “Паэзія”. Беларускі фальклорны каларыт надае непаўторнасць яго творам “Свіцязь”, “Свіцязянка”, “Рыбка”. Старажытныя ўяўленні пра мілалагічных істот. Сцвярджаецца непазбежнасць кары за злачынства. Хваляванне за лёс радзімы і ўслаўленне яе герояў у паэмах, напісаных на падставе гісторыі ВКЛ у паэмах “Гражына” і “Конрад Віленрод”. Героі – патрыёт, ахвяруюць сваім жыццём за радзіму. Беларуская рэчаіснасць паказана ў паэме “Дзяды”. Складаныя маральныя праблемы, народнае разуменне справядлівасці. “Пан Тадэвуш” напісаны ў эміграцыі. Даследчыкі называюць яе энцыклапедыяй шляхецкага жыцця. Настальгія па Літве. Карціна жыцця шляхты, паэтызацыя родных мясцін. Патрыятычны гімн роднаму краю. . Творчасць А. Міцкевіча развівалася на сумежжы дзвюх роднасных кальтур – беларускай і польскай.

9. Значэнне дзейнасці я. Баршчэўскага, спецыфіка яго ліра-эпасу і філасофскай прозы.

Нарадзіўся на Полатчыне ў шляхецкай сям’і. Дайшлі толькі тры вершы. Яго балады заснаваныя на беларускім Фальклорным матэрыяле – народных легендах, паданнях, павер’ях. “Рксалка-спакусніца”, “Дзве бярозы”. Паэт перадае паэтычны сэнс народных уяўленняў, захапляецца прыгажосцю народнай фантазіі. У баладах паўстае міфалагізаваны свет беларусаў. Фальклорны твор “Шляхціц Завальня”

Свет, у якім жывуць яго героі размежаваны на дабро і зло. Усё добрае ў чалавеку выхоўваецца хрысціянскай верай і спрадвечнымі народнымі традыцыямі. Усе гісторыі маюць павучальны характар. Баршчэўскі імкнецца асэнсаваць вытокі зла. Зло прыходзіць да чалавеква ўвобразах фантастычнага свету. “Шляхціц Завальня”прасякнуты смуткам пісьменніка па родных мясцінах.

10 Ф.Багушэвіч "не пакідайце ж мовы нашай б., каб не умёрлі"

-яркая постаць у гіст.бел.літ 19ст. Перакананы дэмакрат, заступнік народа, якому служыў словамі і справай.

У траг.моманты гісторыі стаў на абарону народа, прыняў актыўны ўдзел у паўст.К.Каліноўскага і ў часы рэпрэсій жыў 20г. за мяжой.

Заснавальнік крытычнага рэалізму(!) у бел.літ, першы буйны нац.пісьменнік, выразнік дум і памкненняў народа.

Мэты:паказаць высакароднасць працоўнага чалавека, і яго трагедыю-рабства.

Асн.тэмы творчасці:1)ПАКАЗ САЦыял.становішча бел.народа;2)патрыятычная;3)прызнанне і роля мастацтва ў жыцці народа.

Асн.зб-"Дудка беларуская"(1891,Кракаў,Мацей Бурачок),"Смык бел"(1894,Познань, Сымон Рэўка з-пад Барысава).

Асаблівасці-ФАЛЬКЛОРНАЯ аснова творчасці,фалькл.рэмінесцэнцыі,маналог-споведзь(в"Гора")-улюблёная форма адлюстр.жыцця,палымяная публіц.пафаснасць(в-прамова"не цурайся", в-фельетон"Як праўды шукаюць").

У вершы "Чаго бяжыш,мужычок"-форма дыялога,пытанні-адказы(=рэалізм),сцісла і пераканана паказаў усе выявы рабства(холад,голад,п'янства,прыніжэнне,абставіны,што правакуюць чал.на ганебнае і грахоўнае).

Ф.Багуш-таленавіты летапісец і страсны абвінаваўца бесчалавечных абставін, ФІЛОСАФ:зло спараджае зло, рабства-прыніжае слабейшых!!!

Заслуга:паказаў, як не павінна быць, якія наступствы могуць мець для чал. нелюдскія абставіны. СТВАРЫЎ ЭСТЭТЫЧНЫ ІДЭАЛ ЧАЛ.

Верш"Ахвяра"-акрэсліў прынцыпы, што вызначаюць чал.

паэма "Кепска будзе"-Аліндарка і Айчыме-лепш.нац.якасці. Чалавечая вартасць выпрабоўваецца бесчалавечнымі абставінамі.Перамога над злом. хто верыць і ідзе да сваёй свабоды,той яе набудзе.

Паэт і паэзія - в"Мая дудка".