АЗІЯ.

Рэгіянальны агляд. Тэма 1 Фізіка-геаграфічнае раянаванне Азія

Заданне 1: На контурнай карце выдзеліць і падпісаць субкантыненты і фізіка-геаграфічныя краіны свету.

Заўвага. Фізіка-геаграфічнае раянаванне Азіі складанае і неадназначнае. Для правільнага выдзялення рэгіёнаў неабходна азнаёміцца са схемамі раянавання з наступных падручнікаў В.А. Жучкевіч, М.В. Лаурыновіч «Физическая география материков и океанов», частка I Мінск, 1986, с. 83, с. 138, Т.В. Вавілава «Физическая география материков», Частка I Москва, 1986, с. 102, М.И. Давыдова и др. «Физическая география СССР», частка I Москва, 1989, с. 88, рис. 22. У сшыткі выпісаць варыянты выдзяленняў рэгіёнаў. Адзначыць моманты разыходжання ў раянаванні.

За аснову схемы фізіка-геаграфічнага раянавання Азіі ўзяць адпаведную карту атласа ФГАС (с. 116), для тэрыторыі СНГ выкарыстаць мал. 22 падручніка Давыдовой М.И. (1989).

Нанесці і абазначыць наступныя субкантыненты і фізіка-геаграфічныя краіны:

1. ЗАХОДНЯЯ АЗІЯ.

I.Крымска-Каўказская горная краіна

II.Малаазіяцкае нагор’е.

III.Армянскае нагор’е.

IV.Іранскае нагор’е.

2. ПАЎДНЁВА-ЗАХОДНЯЯ АЗІЯ

V.Левант.

VI.Аравійскі паўвостраў.

VII.Месапатамія.

3. ПАЎДНЁВАЯ АЗІЯ

VIII.Гімалаі.

IX.Інда-Еўрапейская нізіна.

X.Паўвостраў індастан і востраў Шры-Ланка.

3. ПАЎДНЁВА-УСХОДНЯЯ АЗІЯ.

XI.індакітай

XII.Малайскі архіпелаг.

3. ЦЭНТРАЛЬНАЯ І СЯРЭДНЯЯ АЗІЯ.

XIII.Казахскі дробнасопачнік.

XIV.Туранская раўніна.

XV.Алтае-Саянская горная краіна.

XVI.Гобі, Ардос, Алашань, Бэйшань.

XVII.Цянь-Шань.

XVIII.Гіндукуш,Памір, Каракарум.

XIX.Джунгарыя, Кашгарыя.

XX.Кунь-Лунь (з Наньшанем,Алтынтагам,Цайдамам)

XXI.Тыбет.

XXII.Байкальская горная краіна.

3. УСХОДНЯЯ АЗІЯ.

XXIII.Усходні Кітай.

XXIV.Прыамурска-Карэйская краіна.

XXV.Японскія астравы.

XXVI.Камчацка-Курыльская вулканічная краіна.

3. ПАЎНОЧНАЯ АЗІЯ.

XXVII.Паўночна-Усходняя Сібір.

XXVIII.Сярэдняя Сібір.

XXIX.Заходняя Сібір.

Тэма 2 Паўночная Азія.

3аданне 1. На контурную карту нанесці араграфічную схему Паўночнай Азіі. Адзначыць межы субрэгіена і фізіка-геаграфічных краін Паўночнай Азіі. Падпісаць Сібірскія Увалы, Люлімвор, Ішымскі, Барабінскі. Кулуадзінскі стэп, Паўночна-Сібірскую нізіну, Цэнтральна-Якуцкую нізіну, 6ераг Харытона Лапцева, Пранчышчава, горы Быранга, Путарана, Сярэднесі6ірскае пласкагор'е, Енісейскі краж, Яна-Індзігірская, Калымская і Анадырская нізіны, хрэ6ты Верхаянскі, Хараўлах, Арулган, Сунтар-Хаята, Сэтга-Дабан, Джугджур, Чэрскага, Селенняхскі, Момскі, Улахан-Чыстайскі, Тас-Хаяхтах, нагор'і - Алаэейскае, Юкагірскае, Анадырскае, Калымскі масіў, хр. Омсунанскі, Наяханскі, Ушуракчан, Анюйскі, Чукоцкі масіў, хр.Шэлагскі, Экіатапскі, Пегтымальскі, Іскацень, Пекульней.

Заданне 2. Параўнаць араграфічную схему Паўночнай Аэіі з картамі: фізічнай. тэктанічнай, геалагічнай, чацвярцічных адкладаў і навейшай тэктонікі. Высветліць узаемасувязі паміж сучасным рэльефам Паўночнай Азіі, яе геапагічнай 6удовай і гісторыяй фарміравання тэрыторыі, экзагенгіымі працэсамі рэльефаўтварэння. Растлумачыць разнастайнасць карысных выкапняў Паўночнай Азіі ў сувяэі з геапагічнай будовай.

3аданне 3. Прааналізаваць тэмпературны рэжым зімою і летам у розных частках Паўночнай Азіі і высветліць ход студзеньскіх і ліпеньскіх ізатэрм, працягласць перыяда з тэмпературамі паветра ніжэй за -10 С; сярэднія з абсалютных гадавых мінімумаў тэмператур; працягласць перыяда з тэмпературай вышэй 10С і сума тэмператур за гэты час; працягласць безмароэнага перыяда.

Вывучыць размеркаванне ападкаў па тэрыторыі і іх гадавы ход, высветліць велічыні выпарэння і выпаральнасці, вышыню снегавога покрыва і працягласць яго залягання. Цыркуляцыя атмасферы: ўплыў 6арычных цэнтраў, напрамкі пануючых вятроў зімою і летам.

3аданне 4. На араграфічнай схеме 6лакітным колерам падпісаць элементы гідраграфічнай сеткі: Рэкі - 0б, Чарыш, Алей, Чулым, Том, Васюган, Юган, Іртыш, Ішым, Табол, Таўда, Сосьва, Конда, Надым, Пур, Таз, Тунгуска, Ніжняя Тунгуска, Курэйка, Пясіна, Катуй, Хатанга, Анабар, Аленек, Лена, Вілюй, Віцім, Алекма, Алдан, Яна, Сартанг, Дулгалах, Індзігірка, Мома, Алазея, Калыма, Амалон, Анадыр, Пенжына; аэеры - Чаны, Кулундзінскае, Убінскае, Пясіна, Кета, Лама, Хантайскае, Таймыр.

3аданне 5. 3рабіць аналіз глебавай карты і карты расліннасці ў межах Паўночнай Азіі і адзначыць рысы эанальнасці і ўзаемазалежнасці пры размеркаванні глебаў і расліннасці. Растлумачыць прычыны змяненняў гадавога прыросту і запасаў драўніны на 1 га ў розных падзонах лясоў Сібіры (гл. практыкум Г.В. Машковай, мал. 22-27).

Хатняе заданне. Азнаеміцца з геаграфічнай наменклатурай па Паўночнай Азіі. Ведаць характарыстыку прыродных зон ў межах Сібіры.