1. Сөздікпен жұмыс

Көлік - транспорт

Арнаулы – специальный

Жарыс – соревнование

Жеңіл автомобильдер – легковые автомобили

Айрықша – особенный

Жабдықтау- оборудовать, снабжать

Сусымалы заттар – сыпучие вещи

Кедергі – преграда, препятствие

Ескек винт – гребной винт

Қондырғы – установка

2.Мына сөздердің, сөз тіркестерінің орыс тіліндегі баламасын беріңіз.

Адам тасу, жүк тасу, көше сыпыру, өрт сөндіру, жүк тиеу, жүк түсіру, көшпелі жөндеу шеберханасы, жоғары сапалы, жүк автомобильдері, әмбебап автомобильдер

3. Мәтінді түсініп оқыңыздар.

Автомобильдердің түрлері.

Автомобильдер пайдалану қызметіне қарай көлік, арнаулы және жарыс автомобильдері болып бөлінеді. Соның ішіндегі негізгісі - көлік автомобильдері. Олар адам және жүк тасуға арналған. Арнаулы автомобильдер тиісті жабдықтармен жабдықталып көше сыпыру , өрт сөндіру, жүк тиеу, жүк түсіру сияқты кейбір өндірістік жұмыстарды атқаруға пайдаланылады (автокран, автокомпрессор, өрт сөндіру машинасы , көшпелі жөндеу шеберханасы, тағы басқа ). Жарыс автомобильдері спорттық жарыстарға қатыстырылады. Көлік автомобильдерінің бір түрі – жолаушылар автомобильдері. Оның жеңіл автомобиль, автобус сияқты түрлері бар. Көлік автомобильдеріне автопойыз құрамына кіретін арнаулы буксирлер де жатады. Жеңіл автомобиль екіден сегізге дейін жолаушылар (жүргізушінің өзін қосқанда) тасуға арналған. Қозғалтқышының литражы (қозғалтқыштың барлық цилиндрлерінің жұмыс көлемі) мен салмағына қарай: айрықша кіші (1,2 л және 850 кг), кіші (1,2 және 1,8 л және 850 – 1150 кг), орташа (1,8 – 3,5 л және 1150 – 1500 кг) литражы мен массасы шектелмейтін жоғары сапалы болып 5 класқа бөлінеді. Жеңіл автомобиль қорабының типіне қарай лимузин (қорабы жабық), кабриолет (қорабы жоғарғы жағынан матамен жабылған), фаэтон (қорабы ашық) болып ажыратылады . Автобус кісі отыратын орындығының санына қарай аз (25 орынға дейін), орташа (26 – 35 орын), көп (36 – 45 орын) және өте көп (45 орыннан жоғары) орынды болып келеді. Қорабының, орындығының түріне, жабдықталуына, жүріс жылдамдығына және атқаратын қызметіне байланысты қалалық, арнаулы, қалааралық автобустар болады. Жүк автомобильдерінің өте жеңіл жүк көтеретін (0,75 – 2,5 т-ға дейін), жеңіл (0,75 – 2,5 т), орташа (2,5 – 5т), ауыр (5 – 10т) және өте ауыр (10 т-дан жоғары) түрлері бар. Жүк автомобильдері қорабының түріне қарай әмбебап және арнаулы болып бөлінеді. Әмбебап автомобильдердің борты ашпалы-жаппалы ашық платформалы болып келеді. Арнаулы жүк автомобильдеріне аударылмалы ашық платформасы бар аударғыштар, қорабы жабық фургондар, сұйық және сусымалы заттар тасуға арналған автоцистерналар, цемент тасығыштар, т.б. жатады. Жол жағдайына қарай кездескен кедергілерден кідірмей өте алатын, су өтпейтін қорабы, ескек винті, т.б. суда жүзуге қажетті қондырғылары бар амфибиялар да автомобильдерге жатады. Бүгінгі күнгі кейбір жүк таситын автомобильдің көлемдері мейлінше үлкен. БелАЗ-дардың кабинасына арнайы сатымен шығуға тура келеді. Кейбіреулерінің қорабына 100т жүк кетеді.