§ 263. Функционалдық валютадан айырмашылығы бар ұсынатын валютаның пайдаланылуы

574. Егер есептілік валютасының субъектінің функционалдық валютасынан айырмашылығы болса, онда ол өз қызметінің нәтижелерін және қаржылық жағдайын есептілік валютасына ауыстыруға тиіс. Мысалы, егер топ әр түрлі функционалдық валюталары бар жекелеген ұйымдарды қамтитын болса, онда әрбір ұйымның қызметінің нәтижелері және қаржылық жағдайы шоғырландырылған қаржылық есептерді ұсыну үшін жалпы валютада көрсетіледі.

575. Функционалдық валютасы гиперинфляциялық экономика болып табылмайтын субъект мынадай рәсімдерді пайдалана отырып, қызметтің нәтижелері мен қаржылық жағдайын басқа есептілік валютасына ауыстыра алады:

1) әрбір ұсынылған баланстағы актив мен міндеттемелер (яғни салыстырма соманы қоса алғанда) тиісті баланс күні жабу бағамы бойынша ауыстырылуға тиіс;

2) пайда мен залал туралы әрбір есептегі кірістер мен шығыстар (яғни салыстырма соманы қоса алғанда) операцияларды жасау күнгі валютаның айырбас бағамдары бойынша ауыстырылуға тиіс; және

3) барлық туындайтын бағамдық айырмалар капиталдың жеке компоненті ретінде танылуға тиіс.

576. Практикалық тұрғыдан алғанда, субъект операция күнгі валютаның айырбас бағамдарына шамамен тең бағамдарды, мысалы, кірістер мен шығыстардың баптарын ауыстыру үшін кезең үшін орташа бағамды пайдалануы мүмкін. Алайда валютаның айырбас бағамдарында едәуір ауытқулар болған кезде кезең үшін орташа бағамды пайдалануға жол берілмейді.

577. Осы Стандарттың 575-тармағында айтылған бағамдық айырмалар мыналардың нәтижесінде туындайды:

1) кірістер мен шығыстарды операция күнгі валютаның айырбас бағамдары бойынша, ал активтер мен міндеттемелерді жабу бағамы бойынша ауыстыру. Осындай бағамдық айырмалар пайданың немесе залалдың құрамында танылған кірістер мен шығыстардың баптары бойынша да, капиталда тікелей танылатын баптар бойынша да туындайды;

2) алдыңғы жабу бағамынан айырмашылығы бар жабу бағамы бойынша кезеңнің басындағы таза активтерді ауыстыру.

Бағамдық айырмалар шоғырландырылған шетелдік қызметке жататын, бірақ толық меншікте емес болса, ауыстырудан туындайтын және азшылық үлесіне жататын жинақталған бағамдық айырмалар азшылық үлесіне жатады және шоғырландырылған баланста оның бір бөлігі ретінде танылады.

578. Функционалдық валютасы гиперинфляциялық экономика болып табылмайтын субъект қызметтің нәтижелері мен қаржылық жағдайды ХҚЕС ІАS «Валюталардың айырбас бағамы өзгеруінің әсері» 21-ге сәйкес басқа есептілік валютасына ауыстыруға тиіс.

§ 264. Шетелдік қызметті инвестор ұсынатын валютаға ауыстыру

579. Шетелдік қызметтің қызмет нәтижелері мен қаржылық жағдайын есеп беріп отырған субъектінің қызметінің нәтижелері мен қаржылық жағдайына қосу осы Стандарттың 9 және 14-бөлімдеріне сәйкес еншілес кәсіпорынның топішілік қалдықтарын және топішілік операцияларын алып тастау ретінде шоғырландырудың қарапайым рәсімдеріне сәйкес орындалуға тиіс. Алайда қысқа мерзімді сондай-ақ ұзақ мерзімді топішілік монетарлық актив (немесе міндеттеме) шоғырландырылған қаржылық есептердегі валютаның айырбас бағамы ауытқуларының әсерін көрсетпестен, тиісті топішілк міндеттемеге (немесе активке) қарсы есепке алына алмайды. Бұл монетарлық бап бір валютаны екіншісіне ауыстыру жөніндегі міндеттемені білдіретінімен және есеп беріп отырған субъектіні валютаның айырбас бағамының ауытқуы нәтижесінде кірістің немесе залалдың туындау тәуекеліне ұшырататынымен түсіндіріледі. Тиісінше, есеп беріп отырған субъектінің шоғырландырылған қаржылық есептеріндегі осындай бағамдық айырма әлі де пайданың немесе залалдың құрамында танылады, егер ол осы Стандарттың 570-тармағында айтылған жағдайларда туындайтын болса, шетелдік қызметтің істен шығу сәтіне дейін оны субъект капиталда көрсетуге тиіс.

580. Шетелдік қызметті сатып алу және осы шетелдік қызметті сатып алу кезінде туындайтын оның активтері мен міндеттемелерінің баланстық құнын оларды әділ құн бойынша көрсету мақсатында түзету кезінде туындайтын гудвилл шетелдік қызметтің активтері мен міндеттемелері ретінде ескерілуге тиіс. Осылайша, олар шетелдік қызметтің функционалдық валютасында көрсетілуге және осы Стандарттың 575-тармағына сәйкес жабу бағамы бойынша ауыстырылуға тиіс.