Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
шот жоспары.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.04.2025
Размер:
3.1 Mб
Скачать

§ 260. Кейінгі есепті кезеңдердің соңындағы есептілік

566. Әрбір есепті кезеңнің соңында субъект:

1) жабу бағамын пайдалана отырып, шетелдік валютадағы монетарлық баптарды аударуға;

2) операция күніндегі валюта айырбастау бағамын пайдалана отырып, шетелдік валютада тарихи құн бойынша өлшенетін монетарлық баптарды аударуға; және

3) әділ құнды анықтайтын күнгі валюта айырбастау бағамын пайдалана отырып, шетелдік валютада әділ құн бойынша өлшенетін монетарлық баптарды аударуға тиіс.

567. Субъект монетарлық баптар бойынша түпкі есеп айырысу кезінде немесе кезең ішінде немесе алдыңғы қаржылық есептерде осы Стандарттың 570-тармағында сипатталған жағдайды қоспағанда, олар туындайтын кезеңде пайданың немесе залалдың құрамында бастапқы тану кезінде олар аударылғандардан айырмашылығы бар бағамдар бойынша монетарлық баптарды аудару кезінде туындайтын бағамдық айырмаларды тануға тиіс.

568. Монетарлық емес баптан түсетін кіріс немесе болатын залал капиталда тікелей танылатын кезде субъект валюта бағамының тікелей капиталда өзгеруіне байланысты осындай кірістің немесе залалдың кез келген компонентін таниды. Керісінше, егер монетарлық емес түсетін кіріс немесе залал пайданың немесе залалдың құрамында танылатын болса, субъект валюта бағамдарының өзгеруіне байланысты осындай пайданың немесе залалдың кез келген компонентін пайданың немесе залалдың құрамында таниды.

§ 261. Шетелдік қызметке алынатын инвестициялардың таза сомасы

569. Субъектіде шетелдік қызметтен алуға немесе төленуге тиіс монетарлық бап болуы мүмкін. Таяу болашақта ол бойынша түпкі есеп айырысу жоспарланбайтын немесе ықтималдығы төмен бап, шындығында, субъектінің осы шетелдік қызметке инвестициясының таза сомасының бір бөлігі болып табылады және осы Стандарттың 570-тармағына сәйкес есепке алынады. Осындай монетарлық баптар ұзақ мерзімді дебиторлық берешекті немесе қарыздарды қамтуы мүмкін. Олар сауда дебиторлық берешегін немесе сауда кредиторлық берешегін қамтымайды.

570. Есеп беріп отырған субъектінің шетелдік қызметке салатын инвестициясының таза сомасының бір бөлігін құрайтын монетарлық бап бойынша туындайтын бағамдық айырмалар есеп беріп отырған субъектінің жеке қаржылық есептерінде немесе шетелдік қызметтің жеке қаржылық есептерінде пайданың немесе залалдың құрамында танылуға тиіс. Шетелдік қызметті қамтитын және есеп беріп отырған субъектінің қаржылық есептерінде (мысалы, шетелдік қызмет еншілес ұйым болып табылатын жағдайда шоғырландырылған қаржылық есептерде) осындай бағамдық айырмалар бастапқыда капиталдың жеке компонентінде танылуға және осы Стандарттың 581-тармағына сәйкес инвестицияның таза сомасы істен шыққан кезде пайданың немесе залалдың құрамында көрсетілуге тиіс.

§ 262. Шетелдік валюта бағамының өзгеруі

571. Субъект шетелдік валютаның бағамы өзгерген жағдайда осы өзгерістің күнінен бастап аудару рәсімдерін қолдану қажет.

572. Субъектінің функционалдық валютасы субъектіге жататын негіз құраушы операцияларды, оқиғалар мен жағдайларды көрсетеді. Тиісінше, функционалдық валюта белгіленгеннен кейін ол осы негіз құраушы операцияларды, оқиғалар мен жағдайлардың өзгеруі шартымен ғана өзгертілуі мүмкін. Мысалы, негізінен, тауарлар мен қызметтердің сату бағасына әсер ететін валютаның өзгеруі субъектінің функционалдық валютасының өзгеруіне әкелуі мүмкін.

573. Шетелдік валюта бағамының өзгеру әсері перспективалы түрде ескеріледі. Басқа сөзбен айтқанда, субъект өзгерген күнгі валютаның айырбас бағамын пайдалана отырып, барлық баптарды жаңа функционалдық валютаға ауыстырады. Алынған, осылайша монетарлық баптардың ауыстырылған сомасы олардың тарихи құны ретінде қаралады. Бұрын осы Стандарттың 570-тармағына сәйкес капиталда жіктелген, шетелдік қызметті ауыстырудан туындайтын бағамдық айырмалар осы қызмет істен шыққанға дейін пайданың немесе залалдың құрамында танылмауға тиіс.