Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
шот жоспары.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.04.2025
Размер:
3.1 Mб
Скачать

§ 224. Дисконттау

504. Субъект келтірілген құн негізінде белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары бойынша міндеттемені өлшеуге тиіс. Субъект болашақ төлемдерді жоғары сапалы корпоративтік облигациялардың есепті күнгі нарықтық кірістілігі негізінде дисконттау үшін пайдаланылатын ставканы анықтауға тиіс. Осындай түрдегі облигациялар нарығының жеткілікті тереңдігі болмаған кезде субъект мемлекеттік облигациялардың (есепті күнгі) нарықтық кірістілігін пайдалануға тиіс. Корпоративтік немесе мемлекеттік облигациялар бойынша валюта мен мерзім болашақ төлемдердің валютасы мен есептік мерзіміне сәйкес келуге тиіс.

§ 225. Актуарлық бағалау әдісі

505. Субъект белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары бойынша өзінің міндеттемелерін және, ағымдағы кезең қызметтерінің тиісті құнын және осыны қолдануға болатын жерде өткен кезеңдер қызметтерінің құнын анықтау үшін болжамдалатын шартты бірлік әдісін пайдалануға тиіс.

§ 226. Зейнетақы жоспарын құру, өзгерту, ол бойынша секвестрлер мен есептемелер

506. Егер белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары ағымдағы кезеңде құрылған немесе өзгертілген болса, субъект осы өзгерісті көрсету үшін белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары бойынша өзінің берешегін ұлғайтуға немесе азайтуға тиіс және оның ұлғаюын (азаюын) пайданы немесе залалды өлшеу кезіндегі шығыс (кіріс) ретінде тануға тиіс. Керісінше, егер жоспар секвестрге ұшыраған болса (яғни жоспарда қамтылған қызметкерлердің сыйақылары немесе тобы азайып кетсе) немесе ол бойынша түпкілікті есептеме жүргізілген (жұмыс берушінің міндеттемесі толық өтелген) болса, белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары бойынша міндеттеме азайтылуға немесе есептен алынуға тиіс, ал субъект пайда болған кірісті немесе залалды пайданың немесе залалдың құрамында тануға тиіс.

§ 227. Белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспарына байланысты активтер

507. Егер есепті күні белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары бойынша міндеттеме жоспар активтерінің дәл сол күнгі әділ құнынан аз болса, онда осы жоспардың шеңберінде қаражаттың артылуы болады. Субъект жоспар бойынша артылуды ол осы артылуды өтей алатындай бөлігінде не болашақ жарналарды қысқарту жолымен не зейнетақы жоспарынан қаражатты қайтару нысанында белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспарына байланысты актив ретінде тануға тиіс.

228. Белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспарына байланысты шығындар

508. Субъект кезең ішінде белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары бойынша қызметкерлерге төленген сыйақыларға немесе осы кезең ішінде белгіленген төлемдері бар оның зейнетақы жоспарлары бойынша шығындар ретінде жұмыс беруші жасаған жарналарға жататын өзгеріс бөлігінен басқа, өзінің берешегінің таза өзгерісін тануға тиіс. Бұл шығындар пайданың немесе залалдың құрамында танылады. Осы шығындар мынадай:

1) олар осы Стандарттың 12-бөліміне сәйкес қорлардың өзіндік құнына енгізілген; немесе

2) олар осы Стандарттың 16-бөліміне сәйкес негізгі құралдардың өзіндік құнына енгізілген бөлігін қоспағанда, пайданың немесе залалдың құрамында танылады.

509. Белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары бойынша берешектің белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары бойынша шығындар ретінде танылған таза өзгеруі мыналарды қамтиды:

1) есепті кезең ішінде қызметкердің қызметтер көрсетуі нәтижесінде белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары бойынша берешектің өзгеруін;

2) есепті кезең ішінде белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары бойынша міндеттемеге пайыздарды;

3) есепті кезең ішінде жоспардың активтеріне кірістерді және өтеуге танылған құқықтарының әділ құнының таза өзгеруін;

4) есепті кезең ішінде туындайтын актуарлық пайданы немесе залалды;

5) белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары бойынша жаңа жоспар құру немесе есепті кезеңде бар шарттардың өзгеруі нәтижесінде туындайтын берешектің ұлғаюын немесе азаюын; және

6) есепті кезеңде бар жоспар бойынша секвестрдің немесе түпкілікті есептеменің нәтижесінде туындайтын белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары бойынша берешектің азаюын.

510. Егер сыйақы болашақ қызметке байланысты болған жағдайда да (басқа сөзбен, оған кепілдік берілмеген жағдайда) қызметкерлердің қызметі белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары бойынша міндеттемелердің туындауына алып келеді. Қызметкердің кепілдік берілген зейнетақы төлемдерін алуға құқығы туындаған сәтке дейінгі қызметі әрбір кейінгі есепті күні қызметкер сыйақы алу құқығын алғанға дейін көрсетуге тиіс болатын қызметтер көлемі азаюына байланысты практикадан туындайтын міндеттемені құрады. Белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары бойынша міндеттемелерді өлшеу кезінде субъект кейбір қызметкерлер зейнетақыны кепілдік берілген алу шарттарын қанағаттандырмайтындығына ықтималдықты ескереді. Осылайша, сыйыақының кейбір түрлері еңбек қызметі, мәселен, медициналық қамтамасыз ету аяқталғаннан кейін қызметкер субъектіге енді жұмыс істемейтін кезде белгілі бір оқиғалар басталғаннан кейін ғана төленуге жататындығына қарамастан, міндеттеме қызметкер оның белгілі бір оқиғалар басталған кезде сыйақы алу құқығын қамтамасыз ететін қызметтерді көрсетуі кезінде қалыптасады. Белгілі бір оқиғалардың туындау ықтималдығы міндеттемені өлшеуге әсер етеді, бірақ міндеттеменің болу фактісінің өзін анықтамайды.

511. Егер белгіленген төлемдер болашақ жалақының мөлшеріне негізделген болса, субъект болашақта жалақының күтіліп отырған ұлғаюын көрсететін негізде белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспарлары бойынша өзінің міндеттемелерін өлшеуге тиіс.

512. Егер белгіленген төлемдер мемлекет қаржыландыратын жоспарлар бойынша төленетін сомаға азайтылатын болса, субъект мемлекеттік жоспарлар бойынша төленетін сыйақылардың әсер етуін көрсететін негізде белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспарлары бойынша, бірақ тек егер:

1) осы жоспарлар есепті күнге дейін енгізілген болса, немесе

2) өткен тәжірибе не сенімді куәлік осы мемлекеттік сыйақылардың қандай да бір алдын ала белгілі түрде, мысалы, бағаның жалпы деңгейінің немесе жалақының жалпы деңгейінің болашақ өзгерістеріне ұқсас өзгеретінін көрсететін болса, өзінің міндеттемелерін өлшеуге тиіс.

§ 229. Өтеу

513. Субъектіде басқа тарап белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары бойынша міндеттемелерді өтеу үшін талап етілетін шығындардың бір бөлігін немесе барлығын өтейтініне іс жүзінде сенімділігі бар болса, субъект өтем алуға өзінің құқықтарын жеке актив ретінде тануға болады. Субъект осы активті әділ құн бойынша өлшеуге тиіс. Пайда мен залал туралы есепте белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспарына байланысты шығыстар өтеуге танылатын соманы шегере отырып ұсынылуы мүмкін.