§ 83. Ақпаратты ашу

200. Осы Стандарттың 8-бөліміне сәйкес субъект есеп саясатының елеулі ережелерінің жинағында мынадай ақпаратты ашады: қаржылық құралдарға қатысты пайдаланылатын өлшеу базасы (немесе базалары), сондай-ақ қаржылық құралдарға қатысты қолданылатын және қаржылық есептерді түсіну үшін қолайлы есеп саясатының өзге де ережелері.

201. Не тікелей баланстың өзінде, не ескертпелерде субъект қаржылық активтер мен қаржылық міндеттемелердің төменде санамаланған әрбір санаттарының баланстық құны туралы деректерді ашуға тиіс (әрбір санат бойынша жиынтық деректер сияқты, әрбір санаттағы қаржылық активтер мен қаржылық міндеттемелердің әрбір мәнді түрі бойынша қорытындыларын).

1) пайда немесе залал арқылы әділ құнмен ескерілген қаржылық активтер;

2) құнсыздануды шегергендегі амортизацияланған құнмен өлшенген қаржылық активтер;

3) өзіндік құнымен өлшенген үлестік құралдар;

4) құнсыздануды шегергендегі өзіндік құнмен өлшенген қарыздар бойынша міндеттемелер;

5) пайда немесе залал арқылы әділ құнмен ескерілген қаржылық міндеттемелер; және

6) құнсыздануды шегергендегі амортизацияланған құнмен өлшенген қаржылық міндеттемелер.

202. Барлық қаржылық активтер мен қаржылық міндеттемелер үшін субъект әділ құнды анықтаудың базасы туралы деректерді, яғни белсенді нарықтағы нарықтық кесілген бағаларды немесе бағалау әдістерін ашуға тиіс. Егер субъект бағалау әдістерін пайдаланса, субъект қаржылық активтер мен қаржылық міндеттемелердің негізгі сыныптарының әрқайсысының құнын анықтау үшін пайдаланылған негізгі жолсыздықтар туралы ақпаратты ашуға тиіс. Мысалы, субъект жолсыздықтар туралы ақпаратты мерзімінен бұрын өтеулер деңгейінде, есептік кредиттік залалдар нормасында және пайыз немесе дисконттау ставкасында ашуға тиіс.

203. Құны пайда немесе залал арқылы әділ құнмен өлшенетін үлестік құралдың әділ құнын сенімді өлшеуге арналған деректер көзі жоғалған жағдайда субъект осы фактіні ашуда ұсынуға тиіс.

204. Егер субъект тануды тоқтату жөніндегі талаптарға сәйкес келмейтін операциялар шеңберінде басқа тарапқа қаржылық активтерді берсе, онда осындай активтердің әрбір сыныбы үшін субъект мынадай ақпаратты ашады:

1) активтердің сипаты;

2) тәуекелдер мен субъектіде қалатын иелікке байланысты пайданың сипаты; және

3) активтердің баланстық және субъект тануды жалғастырып отырған барлық байланысты міндеттемелердің құны.

205. Егер субъект қаржылық активтерді міндеттемелерді немесе шартты міндеттемелерді қамтамасыз ету ретінде берсе, субъект мынадай ақпаратты ашуға тиіс:

1) қамтамасыз етуге берілген қаржылық активтердің баланстық құнын; және

2) мұндай берудің шарттары мен мерзімдерін.

206. Субъект төлеуге жататын және есептілік күні танылған қарыздар бойынша мынадай ақпаратты ашады:

1) мұндай тәртіп бұзушылықтар кредит берушіге қарызды қайтаруды талап етуге мүмкіндік беретін есепті кезең уақытындағы өтеу қорының немесе өтеу шарттарының негізгі сомасын төлеу, пайыздарын төлеу бөлігінде қарыздар бойынша міндеттемелердің бұзылуы туралы мәліметтер.

2) олар бойынша субъект өзінің міндеттемелерін бұзатын төлеуге арналған қарыздардың баланстық құны; және

3) қаржылық есептерді бекіту күнге, шығаруға тәртіп бұзушылықтар жойылғандығы немесе кредит берушілермен қарыз шарттарының өзгерісі туралы уағдаластыққа қол жеткізілгендігі туралы мәліметтер.

207. Егер кезең ішінде осы Стандарттың 206-тармағында айтылмаған бөлікте қарыз міндеттемелерінің бұзылуы болған жағдайда, субъект осы Стандарттың 206-тармағында көзделген субъектінің тәртіп бұзуы кредит берушіге мерзімінен бұрын өтеуді талап етуге мүмкіндік береді ме деген ақпаратты беруге тиіс (көрсетілген тәртіп бұзушылықтар қарыз шарттары есептілік күнінен кешіктірмей қайта қаралды ма).

208. Субъект төменде келтірілген кірістер, шығыстар, өзге де кірістер мен залалдар құрауыштар туралы деректерді ашады (не пайда немесе залал туралы тікелей есептің өзінде не ескертпелерде):

1) мыналар бойынша танылған пайданың немесе залалдың таза сомасы:

пайда немесе залал арқылы әділ құнмен ескерілген қаржылық активтер;

пайда немесе залал арқылы әділ құнмен ескерілген қаржылық міндеттемелер;

құнсыздануды шегергендегі амортизацияланған құнмен өлшенген қаржылық активтер; және

құнсыздануды шегергендегі амортизацияланған құнмен өлшенген қаржылық міндеттемелер;

2) пайда немесе залал арқылы әділ қүнмен ескерілмейтін қаржылық активтер мен қаржылық міндеттемелер үшін жалпы пайыздық кірістер мен жалпы пайыздық шығыстар (пайыздың тиімді ставкасы әдісі бойынша есептелетін); және

3) қаржылық активтердің әрбір сыныбы үшін құнсызданудан келген залалдың сомасы.

209. Субъект осы Стандарттың 191-тармағында көрсетілген төрт тәуекелдің әрқайсысын хеджирлеу жөніндегі мынадай ақпаратты бөлек ашады:

1) хеджирлеу сипаттамасы;

2) хеджирлеу құралы ретінде айқындалған қаржы құралдарының және оларды есепті күнгі әділ құнының сипаттамасы; және

3) хеджирлеу объектісінің сипаттамасын қоса алғанда, хеджирленетін тәуекелдердің сипаты.

210. Тіркелген пайыздық ставканың тәуекелін немесе ұсталатын тауар бойынша бағалық тәуекелді хеджирлеу кезінде осы Стандарттың 193-196-тармақтарына сәйкес субъект мынадай ақпаратты ашуға тиіс:

1) пайданың немесе залалдың құрамында танылған хеджирлеу құралының әділ құнындағы өзгерістер сомасын және

2) пайданың немесе залалдың құрамында танылған хеджирлеу объектісінің әділ құнындағы өзгерістер сомасын.

211. Танылған қаржылық құрал бойынша ауыспалы пайыздық ставканың тәуекелін, қатты келісім бойынша немесе ықтималдығы жоғары болжанатын операция бойынша немесе шетелдік қызметке таза инвестициялар бойынша валюталық тәуекелді немесе бағалық тәуекелді хеджирлеу кезінде осы Стандарттың 197-199-тармақтарына сәйкес субъект мынадай ақпаратты ашуға тиіс:

1) ақшалай қаражаттың түсуі күтілетін және осы түсімдер пайдаға немесе залалға әсер ететін кезеңдер;

2) бұрын хеджирлеу операциясы ретінде ескерілген және олардың қазір болуының ықтималдығы төмен барлық болжанған операциялардың сипаттамасы;

3) осы Стандарттың 197-тармағына сәйкес кезең ішінде капиталдың құрамында танылған хеджирлеу құралының әділ құнына өзгерістер;

4) осы Стандарттың 198 және 199-тармақтарына сәйкес капиталдың құрамынан алынып тасталған және пайда және залал туралы есептің әрбір жолына енгізілген соманы көрсетіп, кезеңдегі пайданың немесе залалдың құрамында танылған сома.

Өзіндік құнмен немесе амортизацияланған құнмен бағаланатын қаржы құралдарымен байланысты тәуекелдер

212. Құнсыздануды шегергендегі амортизацияланған құнмен өлшенетін қаржылық активтерге қатысты кәсіпорын уақыт өлшеміне, бөлуге және пайыздық ставканың тәуекелдерін, валюталық тәуекелдер мен кредиттік тәуекелдерді қоса алғанда, ақшалай қаражаттың болашақ ағынының айқындылығына әсер ете алатын елеулі ережелерді ашуға тиіс.