§ 79. Қаржылық міндеттемені тануды тоқтату

187. Субъект қаржылық міндеттемені (немесе қаржылық міндеттеменің бір бөлігін) ол өтелгенде, яғни шартта көрсетілген міндеттеме орындалған немесе жойылған немесе оның қолданылу мерзімі өткен кезде ғана балансынан алғаны жөн.

188. Қарыз алушы мен кредит беруші арасындағы қолданыстағы борыштық құралдармен елеулі ерекшеленетін шарттармен алмасуды субъектілер бастапқы қаржылық міндеттемені өтеу және жаңа қаржылық міндеттемені тану ретінде ескеруге тиіс. Ұқсас тәсілде қолданыстағы қаржылық міндеттеменің немесе оның бір бөлігінің шарттарының елеулі өзгеруін (бұл өзгеріс борышкердің қаржылық қиындықтарына байланысты екендігіне немесе байланысты еместігіне қарамастан) субъект бастапқы қаржылық міндеттемені өтеу және жаңа қаржылық міндеттемені тану ретінде ескеруге тиіс.

Өтелген немесе басқа тарапқа берілген қаржылық міндеттеменің (немесе қаржылық міндеттеменің бір бөлігінің) баланстық құны мен төленген өтеу арасындағы айырманы кез келген берілген ақшасыз активтерді немесе қабылданған міндеттемелерді қоса алғанда, субъект пайданың немесе залалдың құрамында тануға тиіс.

§ 80. Хеджирлеуді есепке алу

189. Субъект төменде баяндалған талаптарды ескере отырып, хеджирлеу құралы мен хеджирленетін бап (хеджирлеу объектісі) арасындағы хеджирлеу қатынастарын ресімдеген кезде мұндай қатынастар хеджирлеу операциясы ретінде ескерілуі мүмкін. Көрсетілген өлшеулерді сақтаған кезде хеджирлеу құралы бойынша және хеджирленетін бап бойынша пайда немесе залал пайданың немесе залалдың құрамына бір уақытта енгізілуі мүмкін.

190. Операция хеджирлеу операциясы ретінде ескерілуі үшін субъект төменде санамаланған барлық талаптарды орындауға тиіс:

1) субъект хеджирлеу қатынастарының болуын көрсетеді және мұндай қатынастарды хеджирленетін тәуекелдің түрі, хеджирлеу объектісі және хеджирлеу құралы дәл анықталатындай және хеджирлеу объектісіндегі тәуекел хеджирлеу құралының хеджирлену тәуекелі болатындай құжаттамалады.

2) хеджирленетін тәуекел осы Стандарттың 191-тармағында айтылған тәуекелдердің бірі болуға тиіс;

3) хеджирлеу құралы осы Стандарттың 192-тармағында баяндалған талаптарға сәйкес келеді;

4) субъект хеджирлеу субъектісі белгіленген хеджирленетін тәуекелді сақтандыруда жоғары тиімділікті иеленетіндігін күтеді.

Хеджирлеудің тиімділігі – бұл хеджирленетін тәуекелге жататын хеджирленетін баптың әділ құнының немесе ақшалай қаражаты ағынының өзгеруі хеджирленетін құралдың әділ құнының немесе ақшалай қаражаты ағынының өзгерулерімен өтелетін дәреже.

191. Осы Стандарт мынадай операцияларды ғана хеджирлеу операциясы ретінде ескеруге жол береді:

1) амортизацияланған құнмен өлшенетін борыштық құрал бойынша пайыздық тәуекел;

2) қатты келісім немесе ықтималдығы жоғары болжанатын операция бойынша валюталық тәуекел;

3) субъект ұстанатын немесе сатып алудың немесе сатудың ықтималдығы жоғары болжамданатын операция бар тауар бойынша бағалау тәуекелі; немесе

4) шетелдік қызметке инвестициялардың таза сомасы бойынша валюталық тәуекел.

192. Осы Стандарт хеджирлеу құралы төменде санамаланған талаптарға сәйкес келетін операцияларды ғана хеджирлеу операциясы ретінде ескеруге жол береді:

1) құрал осы Стандарттың 191-тармағында көрсетілген және хеджирленетін тәуекел ретінде белгіленген тәуекелді сақтандыруда тиімділігі жоғары болады деп күтілетін пайыздық свопты, валюталық свопты, форвардтық валюталық келісім-шартты немес форвардтық тауарлы келісім-шартты білдіреді;

2) құрал есеп беретін субъектіге қатысты (яғни ол бойынша есептілік жасалатын топқа, сегментке немесе жеке ұйымға қатысты) сыртқы тараптың қатысуын көздейді;

3) оның шартты сомасы хеджирлеу объектісінде негізгі немесе шартты ретінде белгіленген сомаға тең;

4) онда белгіленген өтеу мерзімі бар, ол мыналардан кеш болмауға тиіс:

хеджирленетін қаржы құралын өтеу мерзімі,

тауарды сатып алуға арналған шартты болжанып отырған орындау күні; немесе

шетелдік валюта немесе тауар бойынша ықтималдығы жоғары болжанатын хеджирленетін операцияның болуы;

құрал алдын алу төлеу, мерзімінен бұрын өтеу немесе ұзарту туралы ұсыныстарды қамтымайды.