Өндірістік шоттарды есепке алудың синтетикалық есебі

Өндірісі бар немесе өндірістік цехтары бар кәсіпорындар шығындарын есепке алу бойынша 8-ші бөлімнің шоттарың қолданады. Бұл шоттарда шығындар топтастырылады содан кейін калькуляция арқылы өнімнің өзіндік құны анықталады.

р\р №	Шаруашылық операция	Шот корресподенциясы
		Д	К
1	Өндіріске шикізат босатылды:
1.1	- негізгі өндіріске	8100	1310
1.2	- көмекші өндіріске	8300	1310
2	Өндірістегі жұмысшыларға еңбекақы есептелді
2.1	- негізгі өндірістегі	8100	3350
	- көмекші өндірістегі	8300	3350
3	Еңбекақыға әлеуметтік салықтар есептелді
3.1	- негізгі өндірістегі	8100	3150
3.2	- көмекші өндірістегі	8300	3150
4	Үстеме шығындар есептелді	8100	8040
5	Амортизация есептелді	8400	2420
6	Коммуналды шығындар септелді	8100	3310,8040
7	Іс сапар шығындар есептелді	8100	1250
8	Өнім дайын болғанда	1320	8100

Қаржылық есеп беру есебі

Қаржылық есеп берудің мақсаты – пайдаланушыларды басқарушылық шешімдер қабылдау барысында ақпаратпен қамтамасыз ету.

Қаржылық есептілігі ай сайын, тоқсан сайын немесе жылсайын болып жасалады.

Экономика саласында қаржылық есептіліктің ақпараттау функциясы ұйым әрекеттерінің қаржылық нәтижесінде. Ал, есептіліктердегі ақпараттар өз алдына кәзіргі инвесторлармен қызығушылардың сұранысы бойынша жасалу тиіс: Қандай активтермен кәсіпорын өз есептік кезеңін бастады ?

Қандай жағдайларда есептік кезеңде жұмыс жасалды ?

Қандай қаржылық нәтижеге өткен кезеңде кәсіпорын жетті?

Есептік кезең соңында кәсіпорынның активтер өзгерістері қалай болды ?

Кәсіпорынның қаржы- шаруашылығының әрекеттері болашақта қандай ?

Осы ақпараттардың сапасына инвесторлармен пайдаланушылардың белгілі талаптпры бар:

- дұрыстылық, бұл ақпарат бойынша пайдалашушыларға дұрыс шешім қабылдауға өте маңызды.

• тиянақтылық. Қаржылық есеп ақпараты үзіліп қалуға немесе қате түсінік беруге тиіс емес. Мұның арты қандай да бір шешімнің қабылдануына ықпал етуі мүмкін. Әрине, толық ақпаратсыз ахуалы аңдап отыру мүмкін емес, яғни егер ақпарат аяқталағн, тиянақталған болмаса.

• салыстырмалылық. Ақпарат бір есепті кезеңнен екіншісіне салыстырмалы болуға тиіс. Есеп саясаты бойынша қабылданған методология мен таңдап алынған есеп процедуралры оларға өзгеріс енгізілгені туралы және жаңа пинцип неге арты саналғаны туралы тұтынушыларға хабарланып, түсінік берілгенше өзгермеуге тиіс.

• түсініктілік. Қаржылық есептен туындайтын ақпарат барлық тұтынушыларға түсінікті болуға тиіс. Есепті түсінікті түрде берудің формасы оның заң бекіткен сатандартты мазмұны мен форматына бйланысты.

• бейтараптылық. Қаржылық есеп арқылы берілетін ақпарат әрқашан бейтарап, әрі сенімді болу үшін үстірттіктен адал болуға тиіс.

- құпиялы ақпараттар – кәсіпорынға бәсекелестер жағынан зиян келтірмейтін, пайдаланушылар тек өздеріне қатысты ақпараттарды беру. Осыған орай сырт пайдаланушыларға ақпараттармен есептіліктерді беруде мазмұнына өте қатаң тексеріспен жауапты қарау. Кей жағдайларда өте көп мәліметтер тарату инвестициялардың тартуына кедергі жасауы мүмкін. Сондықтан, қаржылық есептілікті жасау барысында келесі формалармен шектеледі:

- кәсіпорынның (компанияның) бухгалтерлік балансы;

- табыстар және залалдар туралы есеп;

- ақша қаражат қозғалыстар туралы есеп;

- меншікті капитал өзгерістерінің есебі.