Мәліметтердің реляциялық моделі

Қазіргі МБ мәліметтер моделіне (ММ) қолдануға негізделген. Олар пәндік облыс объектілерін және олармен өзара байланыс үш негізгі ММ және МБ негізделетін комбинациялардан тұрады: мәліметтердің реляциялы моделі (МРМ), мәліметтердің желілік моделі (МЖД) мәліметтердің иреархиялық моделі (МИМ). Бұл мәліметтер моделінің негізгі айырмашылығы атрибуттармен объектілер арасындағы өзгеріс объектілер арасындағы өзара әрекет баяндалады. Өзара байланыс көптеген мәліметтердің қатынасын білдіреді.

Өзара "бір бірге", "бір көпке" және " көптің көпке" байланыстарын қолданады. "бір бірге"- бір атрибут пен бір объекті арасында орналасқан бір мәнді сәйкестік. "Бір көпке"- бір объектімен көптеген   атрибуттар арасындағы сәйкестік. "Көп көпке"-көптеген объектілер және көптеген   атрибуттар арасындағы сәйкестік.

ДҚБЖ-ң өсуімен 70-80 жылдары көптеген әртүрлі мәліметтер моделі пайда болды. Әрқайсысында өз кемшіліктері мен ерекшеліктері болуы, олар реляциялық мәліметтер моделінің дамуына өзінше үлес қосты. Көптеген 70 жылдардың аяғында құрылған модельдер базасының өнімдері, реляциялық моделге негізделген, көптеген МБ ғылми зерттеулер 25 жыл бойы осы бағытта (мүмкін, жанама) жүргізілді. Реляциялық жақын келу бүгінгі нарықтың негізгі тенденциясын көрсетеді, ал реляциялы модель – мәліметтер базасы тарихындағы жалғыз іске асатын өңдеу. Ал біз реляциялы жүйенің не екенін білеміз бе? Қысқаша айтқанда, реляциялы жүйе – бұл келесі принциптерге жүктелген жүйе:

• пайдаланушыға мәліметтер кесте түрінде беріледі (және басқа жолмен емес).

• Ескі кестеден жаңа кестені шығаратын қолданушыға операторлар (мысалы, мәліметтерді сұрыптауға) беріледі.

Бұндай жүйелерді реляциялық деп атаудың себебі, «relation» (қатынас) ағылшын термині кестенің қарапайым математикалық атын білдіреді.

Сондықтан практикада көп жағдайда «қатынас» және «кесте» терминдерін синонимдер деп есептеуге болады.Осы дипломдық жобаның программалық бөлімінде реляциялық ДҚБЖ болып табылатын ДҚБЖ Access пайдаланылған, сондықтан реляциялық моделді кеңінен қарастырайық.

Иерархиялық және желілік моделдеудің кемшілігі жаңа реляциялық мәліметтер моделі пайда болуына себепші болды. Реляциялық модельде мәліметтер базасының құрлымын жеңілдету мүмкін. Мұндай сілтегіштер болмайды, ал бар мәліметтер жол мен бағандарға бөлінген қарапайым кесте түрінде берілген.

Өкінішке орай "реляциялы мәліметтер базасы” түсінігін практикада анықтауында көмескі болып шықты. Реляциялық концепциялық өсу атағы арқасында көптеген мәліметтер базасы болмайтындар реляциялы деп атала бастады.

Оған қарапайым анықтама келтіруге болады:

Реляциялы деп - қолданушыға мүмкін барлық кесте түрлері ұйымдастырылған, ол мәліметтердің барлық операциялары осы кесте операцияларына тірелетін мәліметтер базасын атаймыз

Пайдаланған әдебиеттер тізімі:

1. Фигурнов В.Э. IBM PC для пользователя, Издание седьмое, переработанное и дополниное, М.: ИНФРА-М, 1999

2. Фаронов В.В. Турбо Паскаль 7.0 Практика программирования. Учебное пособие., М.: «Нолидж», 1999

3. Фаронов В.В. Программирование баз данных в Delphi 6, Издательство «Питер», 2003

4. Гофман В.А., Хомоненко А.Д., Delphi 6, Издательство «БХВ-Петербург», 2001

Жоспар

І Кіріспе

ІІ Негізгі бөлім

1. Ақпараттық жүйе түсінігі

2. Аспаптық құралдар

3. InterBase түсінігі және BDE арқылы мәліметтерге қатынау

4. Мәліметтер базасы түсінігі

5. Клиент-серверлік архитектура

6. SQL тілі мәліметтер базасының стандартты тілі ретінде

7. Мәліметтердің реляциялық моделі

ІІІ Қорытынды

Пайдаланған әдебиттер тізімі