
- •Мазмұны
- •1.1 «Нүкте эпюраның құрылымы» тақырыбына арналған қысқаша нұсқамалар
- •1.2 «Нүкте проекциясы» тақырыбы бойынша тапсырмалар
- •1.3 Типтік тапсырманы шешу мысалы
- •1.4 «Жазық проекция жүйесіндегі нүкте» №1 блогі
- •1.5 «Нүкте. Нүктенің жатқызылуы» тақырыбына ашық тест түріндегі бақылау сұрақтар
- •Қосымша тест түріндегі сұрақтар
- •1.6 Графикалық модульді орындау үшін арналған тапсырмалар «Үшбұрыштың кеңістіктік және кешендік сызбасы»
- •2.1 «Түзу» тақырыбына арналған қысқаша нұсқамалар
- •2.2 «Нүкте мен түзу. Түзулердің дара орны» тақырыбына арналған жаттығулар
- •2.3 Типтік тапсырмаларды шешу мысалы
- •2.4 Блоктар «Тік түзулердің түрлері» № 2 Блогі
- •«Түзулердің өзара орналасуы» № 3 Блогі
- •2.5 «Түзу» тақырыбына ашық тест түріндегі бақылау сұрақтары
- •Толықтыруға арналған тест түріндегі сұрақтар
- •2.6 Графикалық модуль бойынша тапсырмалар
- •3. Жазықтық
- •3.1 «Жазықтық» тақырыбына қысқаша сипаттама
- •3.2 «Жазықтықта жатқан нүктелер мен түзулер. Түзу мен жазықтықтың өзара қатынасы» тақырыбтарына тапсырмалар
- •3.3 Типтік тапсырмаларды шешу мысалы
- •3.4 Блоктар «Жазықтық» № 4 блогі
- •«Жазықтықтың негізгі сызығы» № 5 блогі
- •«Жазықтық нүктесінің жатуы» № 6 блогі
- •3.5 «Жазықтық» тақырыбына ашық тест түріндегі бақылау сұрақтары
- •Толықтыруға арналған тест түріндегі сұрақтар
- •3.6 Графикалық модуль бойынша тапсырма «Түзудің жазықтықпен қиылысуы»
- •4. Беттер
- •4.1 «Беті» тақырыбына қысқа ережелер
- •4.2 «Бетіндегі нүкте» тақырыбына тапсырмалар
- •4.3 «Геометриялық дененің ортогональдық проекциясы» № 7 блогі
- •4.4 «Беті» тақырыбына арналған ашық тест түріндегі бақылау сұрақтары
- •Толықтыруға арналған тест түріндегі сұрақтар
- •4.5 Графикалық модуль бойынша тапсырмалар
- •4.5.2 Қима бетінің жазықтығының жеке орналасуы. Қашау бетінің салынуы
- •5. Беттердің қиылысуы
- •5.1 Қысқаша нұсқамалар
- •5.2 Типтік тапсырманы шешу мысалы
- •5.3 «Ойылған бетінде» №8 блогі
- •5.4 «Беттердің қиылысуы» тақырыбына арналған ашық тест түріндегі бақылау сұрақтары
- •Толықтыруға арналған тест түріндегі сұрақтар
- •5.5 «Көпшектінің айналым бетімен ерікті қиылысуы» графикалық модульге арналған тапсырмалар
- •Мысал және тапсырма ретінде берілген сызба геометриясының негіздері
3.3 Типтік тапсырмаларды шешу мысалы
Есеп. Қиылысатын түзулермен (а∩b) берілген, m түзуімен ω жазықтығымен қиылысу нүктесін табыңыз (3.25сур.).
3.25 -сурет 3.26 - сурет 3.27 - сурет
Тапсырманы кезеңмен шешеміз:
1. m түзу арқылы ω фронтальді –проекцияланған жазықтықты өткіземіз.
Түзудің ω жазықтығына жасалу кезеңі 3.26-суретте көрсетілген.
2. 1-2 түзуінің екі жақызтықта қиылысуын құрастырамыз (3.27-сур.).
3. 1-2 түзуінің m түзуіне қиылысқан М нүктесін құрастырамыз.
М нүктесінің құрастырылу кезеңі 3.28 - суретте көрсетілген.
Шешім: 1. Фронтальді проекциялық жазықтық ω проекциялық фронталінда жазықтық проекциясы ω′′ түзуі түрінде. Осы жазықтықтағы m түзуі осы жазықтыққа тиесілі ω ′′= m′′ (3.26-сур.) түзулерінің фронтальді жазықтығына проекциеленуі керек.
2. ω жазықтығының кез келген басқа жазықтығымен фронтальді жазықтығына проекцирленуі керек. Сондықтан бұл түзуге 1 және 2 нүктелері, a және b түзулері тиісті. 1′ және 2′ (3.28-сур.) нүктелерінің көлденең проекцияларын табу, екі жазықтықтардың 1-2 түзулерде қиылысуында көлденең проекцияны жүргіземіз.
3.28 - сурет 3.29 - сурет 3.30 - сурет
3. 1-2 және m түзулерінің фронтальді проекциялары бір біріне сәйкес келеді. Сондықтан, түзулер бір жазықтықта орналасып, бір ортақ М нүктелерге жатады (72-сур.). М′ көлденең проекцияны анықтап алып, мына нүктенің (3.29-сур.) М′′ фронтальді проекциясын проекционды байланыс арқылы анықтаймыз.
Фронтальді проекцияда түзудің көрнектілігін анықтау үшін бәсекелес 1 және 3 нүктелерін қарастырайық (3.30-сур.). М түзуінің 3 нүктесіндегі көлденең 3′ проекциясын табайық , оны 1′ нүктесінің орналасуымен салыстырайық. 3 нүктесі көрушіден 1 нүктесінен гөрі алыста жатыр. Сондықтан 1 нүктесі оны жауып тұрады. Сол себепті, М нүктесінен сол жақта m түзуі фронтальді проекцияда көрінбей тұр. М нүктесінен оң жақта ол жазықтықтың алдында тұр. Бәсекелес 4 пен 5 нүктелері көрсетіп тұрғандай, М нүктесінен оң жақта көлденең проекцияда түзу көрініп тұр( жазықтықтың үстінде), ал сол жақта көрінбеді.
3.4 Блоктар «Жазықтық» № 4 блогі
1. Барлық сызбаларда көрсетілген жазықтық қалай аталады?
2. Қай сызбада жалпы орналасқан жазақтықты көрсетеді?
3. Қай сызбада жазық деңгейі көрсетілген?
4. Қай сызбада көлденең проекцияланған жазық көрсетілген (фронтальды-проекцияланған, профильді-проекцияланған)?
а) б) в) г)
д) е) ж) з)
и) к) л) м)
5. Қай сызбаларда шынайы үлкенділігі АВС үшбұрышның жазықтығы көрсетілген?
6. Қай сызбаларда АВС үшбұрышның α жазықтығына жататыны көрсетілген?
7. Қай сызбаларда α бұрышының еңкіш жазықтығы көлденең жазықтық проекциясына шынайы үлкенділігін проекциялайды?