52. Спробы ажыццяўлення «права нацый на самавызначэнне» ў Беларусі. Усебеларускі з’езд (кангрэс) 1917г.

5 - 17 снежня 1917г. У Мiнску пасяджэнне 1-га Усебеларускага з’езда (УЗ), на якiм выбралi Раду i зацвердзiлi парадак дня: 1) сучаснае палiтычнае становiшча i лес Беларусi, 2) аутаномiя Беларусi у федерацыi Расii, 3) арганiзацыя Бел.нац.армii, 4) арганiзацыя часовай улады краю. Па сац.складзе УЗ – сяляне, сярэдн. i нiж.слаi iнтелiгенцыi, па нац.складу – у асн.беларусы. Асн.пытанне – форма самавызначэння Бел.

Афiцыйна УЗ пачау працу 14 снежня. Рэзалюцыя УЗ: рэспубл.дэмакрат.лад краiны, самавызначэнне i утварэнне нац.урада (орган краявога кiравання, г.зн. прызналi iснуючыя органы - АблВыканкамЗах), стварэнне тэррытар.бел.войск. Па загадзе старшынi Саунаркома Аблвыканкамзаха УЗ разагналi. Але 18 снежня – тайнае паседжанне – выбраны Выканкам Рады з’езда.

53. Брэст-Літоўскі мірны дагавор. Абвяшчэнне Беларускай Народнай Рэспублікі. Устаўныя граматы.

18 лютага герман.камандаванне аддало загад аб наступленнi, Аблвыканкамзах эвакуiр.у Смаленск, уладу у свае рукi бярэ Выканкам Рады УЗ.

21 лютага 1918 г. - Выканкам Рады прымае 1 Устаун.грамату: Рада аб’явiла сябе часовым органам улады да склiкання усебел. Устаноуч.сойма.

3 сакавiка 1918г. Падпiсаны Брэст-Літоўскі мірны дагавор, па якому тэрыторыя Беларусi падзялялася на 3 часткi: Беластоцка-Гродзенская вобласць далучалась да Германii, цэнтральная Беларусьда дняпра, акупаваная немцамi, вобласць на усход ад Дняпра – у складзе Расii.

9 сакавiка Рада Усебеларускага з’езда выдала 2 устаун.грамату: Беларусь абвяшчаецца Народнай Рэспублiкай; Устаноучы Сойм Беларусi выдае i зацвярджае асноуныя законы БНР; выканоучая i адмiнiстратыйная улада – Народны Сакрытарыят БНР; у рубяжах БНР абвяшчаецца вольнасць друку, слова, сходай i г.д.; лясы, недры, азера – уласнасць БНР, зямля – тым, хто на ей працуе, 8 –гаддзiн.раб.дзень. Т.ч. замацованы асноуныя канстiтуцыйныя прынцыпы.

25 сакавiка 1918г. 3 Устауная грамата – незалежнасць БНР, акрэслiвалася тэрыторыя БНР. Пасля выдання граматы БНР прызнана урадамi Украiны, Лiтвы, Германii i iнш.

54. Першы з’езд Кампартыі Беларусі. Дзяржаўна-прававое значэнне яго пастаноў. Вызначэнне тэрыторыі Беларускай Савецкай Рэспублікі.

24 снеж.1918г. на пленуме ЦК РКП (б) была прынята рашэнне аб утварэннi БССР.

30 снежня 1918г. першы з’езд Кампартыi бальшавiкоу Беларусi: прызнау неабходным абвяшчэнне БССР, адкрэслiу яе тэрыторыю i зацвердзiу Часовы рабоча-сялянскi урад БССР (на чале – Жылуновiч Д.Ф.), выбрана Цэнтр.Бюро (не камiтэт,т.як БССР у складзе РСФСР) Кампартыі Беларусі. Прынята пастанова аб межах БССР i новым адмiн.-тэрытар.дзяленнi (7 раенау: Мiнскi, Смаленскi, Вiцебскi, Магiлеускi, Гомельскi, Гродзенскi, Баранавiцкi, 74 падраены). 16 студзеня 1919г. ЦК РКП (б) прыняу пастанову аб уключеннi у склад БССР толькi 2 губернiй: Мiнскай i Гродзенскай.

55. Першы ўрад Беларускай сср і яго Маніфест.

1-ы урад - Часовы рабоча-сялянскi урад БССР (на чале – Жылуновiч Д.Ф.)

1 студзеня 1919г. абвяшчэнне БССР (Манiфест Часовага Рабоча-Сялянскага Савецк.правiцельства (Урада) Беларусi). Манiфест падрыхтавау Жылуновiч. Змест Манiфеста: 1) абвяшчэнне утварэння незалежнай Бел.Сацыялiстычнай Рэспублiкi, замацоувалася улада рабочых, сялянскiх, чырвонаармейскiх дэпутатау, зямля, лясы, недры,воды – уласнасць працоунага народа.

2) абвяшчалася скасаванне Рады БНР

3) уступленне Чырвонай армii на тэрыторыю Беларусi.

5 студз. – сталiца БССР – г.Мiнск, куды пераязджае Часовы урад.