Глоссарий

Коллектор – құрамында пайдалануға болатын мұнай мен газы бар, кеуектілігі және мұнай мен газ өтімділігі жоғары тау жынысы.

Тасбаған- ұңғымадағы тау жыныстардың үлгісі

Ортақ қалыңдық (қабат) — стратиграфиялық шекаралар арқылы анықталатын, жабынмен табан арасындағы ұзындық.

Тиімді қалыңдық – горизонт қималарында ерекшеленетін, коллектор емес қабаттарды ортақ қалыңдықтан алып тастағандағы қалыңдық.

Мұнайға қаныққан (газға қаныққан) қалыңдық – қалыңдық жиынтығына (сумарный) тең,мұнай-газға қаныққан коллекторлар.

Көрінерлік кедергі әдісі (КК) – фокусталмаған зондтармен жүргізілетін электрлік каротаж

Зонд – Ұңғыма ішіне түсірілетін зерттеу аспабы

Жұп электродтар – зондтың екі электродтардың, бір желіге қосылуы (токты және өлшеуші).

Сыңар электродтар – зондтан алшақ орналасқан электродтармен бір желіге қосылған зонд электроды

Бірполюсті зонд – бір қорек көзінен А және екі қабылдағыш М және N электродтардан тұратын үшэлектродты зонд.

Екіполюсті зонд- бір қабылдағыштан М және екі қорек көзінен А және В электрродтарынан тұратын үшэлектрродты зонд.

Потенциал-зонд- (қабылдағыш MN немесе қоректендіруші АВ) жұп электродтарының арақашықтығы жұпсызға қарағанда алшақ зонд

Градиент-зонд – жұп электродтарының арасы жұпсыз электродқа қарағанда жақын орналасқан зонд.

Жабындылық зонд – жұп электродтары жұпсыздың жоғары жағында орналасқан зонд.

Табандылық зонд - жұп электродтары жұпсыздың төменгі жағында орналасқан зонд.

Бүйірлік электрлік зондылау (БЭЗ, БКЗ) – ұзындығы әртүрлі бір типті зондтар тобымен ұңғыма қимасының көрінерлік кедергісін өлшеу.

Микрозондылау (МКЗ) – ұзындығы өте аз зондтармен қиманың ұңғыма айналасындағы көрінерлік кедергісін зерттеу.

Бүйірлік каротаж (БК) - фокусталған зондтпен электрлік зерттеу.

Индукциялық каротаж (ИК) – айнымалы электромагниттік өрісте тау жыныстарының көрінерлік меншікті электрлік өткізгіштігін өлшеуге негізделген әдіс.

Өздігінен туындаған поляризация- ұңғыма мен оның айналасында өздігінен электрлік ток өрісінің туындауына негізделген құбылыс.

Табиғи радиоактивтілік- тұрақсыз атом ядроларының өздігінен ыдырауы, басқа элементтердің ядроларына ауысуы барысында альфа, бетта және гамма сәулелерін туғызуы.

Гамма-әдіс (ГӘ) – ұңғыма бойымен радиометрді қозғау арқылы тау жыныстарының гамма-сәулелері қарқындылығының өзгеріс қисығын тіркеу.

Қисаю бұрышы δ (ұңғыма қисықтығы) — ұңғыма осінің тік (вертикаль) бағыттан ауытқуы.

Магниттік азимут φ –магниттік солтүстік С_м пен ұңғыма осі мен көлденең элементі бағыты арасындағы сағат тілі бойынша саналатын бұрыш.

Кавернометр – бұрғыланып жатқан ұңғыманың тереңдеген сайын диаметрінің өзгерісін қадағалау үшін ұңғыманың ішкі құрылысын суретке түсіретін аспап.

Термометрия- орныққан және орнықпаған ұңғымалардағы табиғи және жасанды жылу өрісін зерттеу.

Акустикалық қаттылық – толқын таратып өтетін ортаның акустикалық қасиетін сипаттайтын параметр.

Деформация- сырттан түскен күштің әсерінен дене бөлшектерінің орын ауыстыруын айтамыз.

Пуассона Коэффициенті – деформацияланған дененің ығысуға бейімділігін көрсететін, ортаның серпімділік қасиеті.

Снеллиус заңы – әр түрлі толқындардың таралу жылдамдығы мен шағылу бұрышына тәуелділігін көрсететін теңдеу.

Толқын фронты – қозғалыстағы бөлікті тыныштағы бөліктен бөлетін беткей.

Юнг модулі – денеге түсірілген кернеу мен оның әсерінен болған бойлық дефформация.

СП ОӘК шығу мағлұматы

геофизика кафедрасының

отырысында қаралды

Хаттама№ ___«___»____________ 2008 ж.

Геологиялық барлау институтының

Оқу-әдістемелік Кеңесінің

отырысында қаралды

Хаттама № __ «___»____________ 2008 ж

СТУДЕНТТІҢ ПӘНДІК

ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ