Liczebniki числительные Количественные числительные

Числительное jeden имеет три родовые формы: jeden, jedna, jedno и склоняется как прилагательное. Числительное dwa имеет две формы – мужско-средний dwa и женский dwie. Остальные числительные, начиная с трех, не имеют форм рода. Количественные числительные имеют лично-мужскую и нелично-мужскую формы. Сравните:

Dwaj koledzy. Dwóch kolegów. Dwa konie. Dwie koleżanki. Dziesięć osób.

Синтаксические особенности числительных 1-4

Числительное jeden соотносится с существительным так же, как прилагательное: Na biurku leży jeden zeszyt. Nie mam ani jednego zeszytu.

С числительными dwaj, dwa, dwie, trzej, trzy, czterej, cztery употребляются существительные в именительном падеже множественного числа:

Dwaj studenci, dwa stoły, dwie studentki, trzej poeci, trzy domy, czterej wkładowcy, cztery książki.Глаголы при этом употребляются во множественном числе: poszli, leżały.

При формах dwóch, trzech, czterech употребляется существительное в родительном падеже множественного числа, а глагол – в единственном числе: Trzech braci mieszka razem. Czterech gości siedzi przy stołu.

мужск., ср. род жен. род лично-мужск. р

M. dwa dwie dwaj, dwóch

D. dwóch dwóch dwóch

C. dwom dwom dwom

B. dwa dwie dwóch

N. dwoma dwiema dwoma

Msc. dwóch dwóch dwóch

женско-вещные лично-мужские

M. trzy koleżanki, wiadra trzej przyjaciele, trzech przyjaciół

D. trzech koleżanek, wiader trzech przyjacół

C. trzem koleżankom, wiadrom trzem przyjacołom

B. trzy koleżanki, wiadra trzech przyjaciół

N. trzema koleżankami, wiadrami trzema przyjaciółmi

Msc. trzech koleżankach, wiadrach trzech przyjaciołach

Склонение количественных числительных, начиная от 5

У числительных второго десятка 11- 19 перед окончанием наступает отвердевание двух последних согласных: jedenastu, piętnastu

У составных числительных, у которых первая часть начинается на dwa, склоняются обе части: dwieście – dwustu. У числительных pięćset, sześćset, siedemset, osiemset, dziewięćset изменяется только первая часть: pięciuset, dziewięciuset. В сложных числительных изменяются все части:

Nie ma tysiąca pięciuset siedemdziesięciu czterech.

Сложные числительные, заканчивающиеся на jeden, требуют после себя употребления существительного в родительном падеже множественного числа и сохраняют форму мужского рода: dwadzieścia jeden stołów, czterdzieści jeden książek

Женско-вещные лично-мужские

M. pięć gospodyń, ptaków pięciu robotników

D. pięciu gospodyń, ptaków pięciu robotników

C. pięciu gospodyniom, ptakom pięciu robotnikom

B. pięć gospodyń, ptaków pięciu robotników

N. pięciu, pięcioma gospodyniami, ptakami pięciu, pięcioma robotnikami

Msc. pięciu gospodyniach, ptakach pięciu robotników

Склонение составных числительных

Женско-вещные лично-мужские

M. jedenaście wołów, jabłek jedenastu sportowców

D. jedenastu wołów, jabłek jedenastu sportowców

C. jedenastu wołom, jabłkom jedenastu sportowcom

B. jedenaście wołów, jabłek jedenastu sportowców

N. jedenastu,-oma wołami, jabłkami jedenastu, -oma sportowcami

Msc. jedenastu wołach, jabłkach jedenastu sportowcach

M. dwanaście wioślarek, piór dwunastu traktorystów

D. dwunastu wioślarek, piór dwunastu traktorystów

C. dwunastu wioślarkom, piórom dwunastu traktorystów

B. dwanaście wioślarek, piór dwunastu traktorystów

N. dwunastu,-oma wioślarkami, piórami dwunastu, -oma traktorystami

Msc. dwunastu wioślarkach, piórach dwunastu traktorystów

Все числительные до 99 склоняются по образцу склонения числительного dwadzieście.

M. dwadzieścia maszyn, słowików dwudziestu rybaków

D. dwudziestu maszyn, słowików dwudziestu rybaków

C. dwudziestu maszynom, słowikom dwudziestu rybakom

B. dwadzieścia maszyn, słowikom dwudziestu rybaków

N. dwudziestu, -oma maszynami, słowikami dwudziestu, -oma rybakami

Msc. dwudziestu maszynach, słowikach dwudziestu rybakach

Ćwiczenia:

1. Proszę napisać liczebniki z nawiasów w odpowiedniej formie.

Kiedy skończyłam (16 rok), wstąpiłam do szkoły wyższej. (16 dzieci) z naszej dzielnicy wyjechało na wycieczkę do Polski. Wanda skończyła (18 rok), a jej starsza sostra - (20 rok). Nowy kostium kosztuje (210 złotych) . Jasia mieszka na (11 piętro) nowego bloku. W sali ambasady powieszono (16 portret) wielkich pisarzy i uczonych Polski.

2. Proszę napisać słowami liczby od 11 do 20 i od 20 do 30.